Als mijn blanke, westerse mama omgekomen was bij de instorting van het vervallen naaiatelier in Gent waarin ze werkte, zouden we dan wel verontwaardigd geweest zijn? Genoeg om haar baas, die op de hoogte was van de slechte staat van het gebouw, en de winkelketens die met hem zaken deden te boycotten?
Of als het jouw zus was die als een slaaf moest werken in een sweatshop in Sint-Martens-Latem? Als het zij was die eindeloze dagen in een slecht geventileerde ruimte werkte, daarbovenop een schandalig laag loon verdienend zodat ze haar dochtertje moet achterlaten bij jullie grootouders omdat ze geen kinderopvang kan betalen, zouden we dan het systeem willen veranderen?
Als het jouw kind was dat geboren is met een mentale afwijking omdat het drinkwater in Brussel vervuild is door de plaatselijke industrie, zou je dan op straat komen uit protest?
Want dit zijn allemaal werkelijkheden. Dit gebeurt ergens met iemands moeder, zus, kind. Dus waarom zijn we niet meer verontwaardigd? We kunnen toch veel beter doen dan dit. De ware kost van een goedkoop T-shirt uit een grote winkelketen is nu veel te hoog. Onbetaalbaar. Een rokje voor een mensenleven? Lijkt dat een goede deal?
En laat ons alsjeblieft stoppen met ons geweten te sussen door te denken dat die mensen in die arme landen toch al blij mogen zijn met die vreselijke job in een sweatshop tegen een hongerloon. Ze hebben tenminste werk! En het is niet alsof ze, ik weet niet, in de mijnen moeten gaan werken of zo.
Zijn dat dan de opties? De mijnen of de sweatshops? Zijn dat de opties waar ook wij genoegen mee zouden nemen?
Lijkt me een mooie redenering. De familie van de meer dan duizend mensen die omgekomen zijn bij de instorting van de kledingfabriek nabij Dhaka, Bangladesh vorig jaar zijn ons eigenlijk nog een bedankbriefje verschuldigd. Hun dode geliefde heeft immers de ongelooflijke kans gekregen om miserabel te mogen leven én sterven voor onze “2 kopen, 1 gratis” promotie.
We kunnen veel beter. En we hebben wel degelijk de macht én de verantwoordelijkheid om beter te doen. Ik geloof niet dat we de onverschillige onmensen zijn die wij soms moeten lijken. Ik geloof dat we ons stiekem allemaal minstens een beetje schuldig voelen als we kopen in een keten die haar kleren laat maken in de landen met de allerlaagste loonkosten, of zelfs als we vlees eten waarvan we weten dat het dier geen vrolijk personage was uit “Tiny en de boerderij met de gelukkige diertjes in de wei”. Ik geloof dat we het verkiezen, kleren gemaakt met respect voor natuur en mens; dat we liever vlees eten dat niet afkomstig is van getraumatiseerde dieren en vol vieze stoffen zit. Dat we niet willen leven ten koste van.
En dus moeten we geloven dat het beter kan en het dan ook beter doen. Ik geloof met heel mijn hart – en zelfs mijn verstand – dat het mogelijk is. Dat we zullen stoppen met braaf te zwijgen en vooral niet te veel na te denken over de gevolgen van ons (koop)gedrag uit schrik dat de wereldeconomie zou instorten als ook andere mensen op een waardige manier zouden leven.
En moest die God van ons, de Economische Groei en zijn profeet het Kapitalisme dan toch bezwijken onder het gewicht van mensenrechten en respect voor onze mooie planeet, dan is het misschien sowieso tijd voor een solidair alternatief. Één met schouders sterk en talrijk genoeg om de hele planeet naar een mooier niveau te tillen.
Met de vinger wijzen heeft geen enkele zin, die vinger wijst sowieso ook naar degene die het op de ander richt. We kunnen wel samen in de spiegel kijken en bewuster en liefdevoller met onszelf en elkaar omgaan. Ik durf te geloven dat dat ons véél meer voldoening zou geven dan die vijf kleedjes scoren aan -60% in de solden.
Nuttige links:
The True Cost: http://truecostmovie.com
Winkels en merken die duurzame kleren aanbieden:
Eerlijke mode in Gent: www.fairtradegent.be
Boektip: Animal farm – George Orwell
