15
augustus ’s ochtends vroeg vertrokken circa 1500 activisten uit
Lutzerath, een dorp in de buurt van Europa’s grootste open mijnen.
Target van de actie: de Garweiler bruinkoolmijn. De naam van de
actie: Ende
Gelände.
Moeilijk te vertalen naar het Nederlands, maar iets als “tot hier
met die bruinkool en niet verder”, zal aardig in de buurt komen.

De
Garzweiler-mijn is één van de drie koolmijnen die zich in het
Rijnland bevinden, amper 40 kilometer van de Belgische grens in het
gebied tussen Aachen en Keulen. Ze zijn samen met de Poolse
koolcentrales de grootste individuele bron van CO2 uitstoot in Europa
.

Bruinkool is één van de meest vervuilende brandstoffen die er bestaat. De
uitbater
van de mijnen, RWE, wil deze mijnen nog open houden tot 2045. Heel
wat dorpen uit de regio zijn de afgelopen decennia reeds verdwenen en
opgegaan in de mijn en ontelbaar veel dorpen zullen nog volgen.

Aan
de rand van de mijn staat het dan ook vol met spookdorpen waar de
bewoners onder druk uit hun huizen gezet zijn. De Hambach-mijn, de
grootste van de drie mijnen, bedreigt ook nog eens meer dan 1.000
hectare eeuwenoud bos die zich in het bruinkoolgebied bevinden. Meer
dan 4.000 hectare bos werd reeds gekapt. Daarbovenop werd ook een stuk
autostrade drie kilometer naar het Zuiden verplaatst zodat de
uitbreiding van de mijn nog decennia lang ongestoord kan verder gaan.

Redenen
genoeg dus om actie te ondernemen tegen deze klimaatmisdrijven. 1500
activisten van over heel Europa schaarden zich hierachter. In de week
die aan de actie voorafging werd alles tot in de puntjes voorbereid.
De groep werd opgedeeld in vier “vingers” die elk via een
verschillende route de mijn gingen proberen binnen te dringen.

De
Belgen werden allen opgedeeld in de internationale vinger, die met een
kleine 400 personen de grootste groep vormde. Praktisch alle Europese
nationaliteiten waren in deze vinger vertegenwoordigd. De dagen voor
de actie waren er gerichte actietrainingen en vormden alle
actievoerders affiniteitengroepen die elkaar bij de actie zouden
ondersteunen.

De actieconsensus werd ook duidelijk meegegeven aan
iedereen die de mijn wenste in te gaan: geen geweld vanuit de
activisten en geen sabotage van materieel indien het lukte om de mijn
binnen te dringen. De eigenlijke coördinatie van de actie gebeurde
ondertussen in alle stilte door enkele Duitsers. Er liepen namelijk
politie-infiltranten rond in het kamp.

Na
een nacht vol spanning was het zaterdagochtend zo ver. Om zeven uur
vertrok de groep met één doel: de mijn bereiken en de graafmachines
proberen tot stilstand te brengen. Tussen het klimaatkamp en de mijn
loopt echter een autostrade, waardoor er maar op enkele plaatsen een
oversteek kon gemaakt worden. Deze doorgangen werden professioneel
door de politie geblokkeerd.

Eén van de tunnels bleek gelukkig een
haalbare doorsteek voor de internationale groep en de meer dan 350
activisten gingen er beheerst op de vijf rijen dikke
politieversterking af. Minder dan een minuut later was praktisch
iedereen er door geraakt, de overtuiging van de actievoerders hierbij
was ongelooflijk. De agressieve reactie van de politie helaas ook.

Verschillende van de Belgen deelden in de klappen of kregen een
lading peperspray in het gezicht. In een filmpje dat 350.org
maakte van de actie is op minuut 1:20 de doorbraak door de tunnel te
zien (zie ook het filmpje bovenaan dit artikel).

Na
een tweede confrontatie met de politie lag de weg naar de mijn echter
definitief open. Meer dan 200 personen uit de internationale vinger
konden de mijn betreden. Het eerste deel van het doel was bereikt.
Het ultieme doel, de graafmachines bereiken en stilleggen, was de
volgende grote uitdaging.

De politie gunde de actievoerders echter
geen rust. Met behulp van de wagens van RWE slaagde de politie erin
om telkens nieuwe linies op te stellen. Steeds meer mensen werden
ingesloten en heel wat Belgen werden opgepakt. Na vier nieuwe
confrontaties in de mijn raakte de groep ook stilaan uitgeput en bij
een volgende confrontatie rond negen uur werden de laatste 150
personen van de internationale vinger geïmmobiliseerd. Eén Belg
slaagde er met een twintigtal anderen nog in om uit de mijn te
ontsnappen via een zijuitgang.

In de tussentijd waren ook de andere vingers door de politielijnen aan de
autostrade doorgebroken. Eén vinger kon over de autostrade lopen
nadat de politie de hele weg moest afsluiten omdat twee actievoerders
zich van een brug op de autostrade hadden laten zaken. Samen sterk!
Doordat de politie zich volop had moeten concentreren op de
internationale vinger waren er ook heel wat openingen gekomen in de
mijn.

Een Duitse vinger slaagde er zo in om één van de
graafmachines te bezetten. Tegen de middag werden alle werkzaamheden
in de mijn dan ook gestaakt. Het gezamenlijke doel was bereikt.

Ondertussen
waren ook praktisch alle actievoerders uit de internationale vinger
nog in de mijn. Door de grote hoeveelheid activisten in de mijn had
de politie logistieke problemen met het transport, identificatie en
opvolgen van de activisten.

Na 12u arrestatie diende de politie
iedereen terug vrij te laten, na uitstekende druk van het
“legal team” dat er nauw op toekeek dat de politie de wetgeving
respecteerde. Iets na middernacht was iedereen terug in het kamp en
ondanks de lange dag heerste er een euforisch gevoel onder de
actievoerders. De actie was geslaagd.

Welke
lessen kunnen hier uit getrokken worden?

Het is duidelijk
dat de klimaatbeweging groeit in de aanloop naar de klimaattop eind dit
jaar in Parijs. Deze actie tegen de bruinkoolmijnen was de grootste
burgerlijke ongehoorzaamheidsactie van de klimaatbeweging die er ooit
in Duitsland en bij uitbreiding Europa plaatsvond. Een duidelijke
oproep voor een transitie van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare
energie.

Daarnaast wees de massale aanwezigheid van buitenlanders
erop dat er zich een sterke transnationale beweging aan het vormen is
die zich wil inzetten voor een sociaal-ecologische toekomst die
voorbij het huidige kapitalistische systeem gaat. Hierbij is het ook
belangrijk om de werknemers van dergelijke mijnen niet als vijanden
te zien in de klimaatstrijd. Voor hen moeten er betere jobs gevonden
worden die wel in verhouding staan met de draagkracht van onze
planeet. Eén van de slogans die de actievoerders tijdens de actie
scandeerden was dan ook “Yes for jobs, No for coal!”

Hierbij
viel het ook op hoe iedereen zich aan de vooraf afgesproken
actieconsensus hield en hoe hard de overtuiging van de ganse groep
was ondanks de hevige politierepressie.

Voor het overgrote deel van
de 1500 deelnemers was het zelf de eerste maal dat ze aan een
dergelijke actie van burgerlijke ongehoorzaamheid deelnamen. Dit
toont overduidelijk aan hoeveel mensen er stilaan beseffen dat de
tijd om in actie te komen nu is! Eén van de internationale
deelnemers schreef een persoonlijk
verslag over
zijn eerste ervaring met een directe actie.

De leeftijden van de
actievoerders varieerden zelfs van 17 tot 83 jaar! Het was met andere
woorden een geslaagde mobilisatie die de klimaatbeweging een
ongelofelijke boost moet geven richting Parijs!

In
Parijs zullen er tijdens de Climate
Games,
die doorgaan in het weekend van 11-13 december, ook directe acties
plaatsvinden. Deze zullen er in alle gradaties zijn, dus laat je
zeker niet afschrikken door dit verslag. Via actietrainingen kan je
jezelf ook optimaal voorbereiden hierop. Climate
Express
en Vredesactie
organiseren dit najaar verschillende actietrainingen in Gent, Luik en
Brussel. Meer info en inschrijven kan via volgende link.

Kom
nu in actie om de klimaatproblematiek een halt toe te roepen, want
het is er strijd die nu plaatsvindt en niet binnen enkele decennia
wanneer het tij niet meer kan gekeerd worden. Climate justice now!