9 juli: de ja-betoging op Syntagmaplein, Athene
Analyse -

Waarom een Grexit nog steeds (heel) waarschijnlijk is

Experts waarschuwen dat de kans op een Grexit nog steeds reëel is. Sterker nog, het lijkt de meest logische en vanzelfsprekende optie binnen het huidige krachtenveld.

woensdag 22 juli 2015 16:03
Spread the love

Een Grexit – Griekenland verlaat de eurozone – lag op
tafel tijdens de laatste ‘cruciale’ onderhandelingen met Griekenland en het was de dreiging met een Grexit die eerste minister Tsipras ertoe aanmaande een
bocht te nemen. Vooral Duits minister van financiën Wolfgang
Schäuble was het idee van een Grexit genegen. Hij drong in eerste
instantie aan op een tijdelijke Grexit, van vijf jaar. Zelfs na het
akkoord met Griekenland bleef Schaüble er op aandringen. Hij gaat ervan uit dat hij met deze positie de
meerderheid van de Duitsers vertegenwoordigt.

In haar editoriaal
van 17 juli schreef het Duitse weekblad Der Spiegel: “Als het aan Schäuble lag, dan
had Duitsland de Grieken reeds lang de deur gewezen en uit de euro
gezet. Zijn probleem is echter dat bondskanselier Angela Merkel niet op dezelfde
lijn zit. Zij ziet niets in een Grexit, omdat ze niet de
geschiedenis wil ingaan als de politica die de desintegratie van de
Eurozone op haar geweten heeft.”

Maar dit gaat om
meer dan enkel een bezorgdheid omtrent hoe men in de
geschiedenisboeken zal herinnerd worden. Er speelde ook een
geopolitieke
dimensie. Het laatste wat de VS wil is een desintegratie van de
Eurozone met, in het kielzog daarvan, een toenemende politieke
instabiliteit en spanning in Europa. Daarenboven zou het strategisch
gelegen Griekenland wel eens een geopolitieke speelbal kunnen worden,
met alle gevolgen vandien. Vandaar dat vanuit de VS ook druk
uitgeoefend werd om een Grexit te vermijden.

Verlichting

Dat betekent echter helemaal niet dat een Grexit van de baan is, integendeel zelfs.
Volgens het Amerikaanse economische tijdschrift BloombergBusiness is het bijzonder waarschijnlijk dat
Griekenland uit de eurozone zal geduwd worden tegen het einde van
2016. Voor die voorspelling beroept Bloomberg zich op een kleine
enquête die het afnam van 34 economisten. De meeste van die
economisten gaan ervan uit dat Griekenland nog aan de verplichtingen
kan voldoen in 2015, maar dat het moeilijk zal worden vanaf 2016.

Deze economen stellen duidelijk dat Griekenland een schuldverlichting moet
krijgen. Indien die schuldverlichting er niet komt, wordt het hoogst
twijfelachtig of Griekenland de hervormingen voor de komende drie
jaar kan uitvoeren.

Het is exact op dit punt dat
Griekenland en Duitsland met elkaar botsen. Voor Duitsland is een
verlichting van de schuld niet mogelijk binnen de eurozone, maar
Duitsland liet wel de mogelijkheid open voor een schuldverlichting
buiten de eurozone. De combinatie van een haast onuitvoerbaar
hervormingsplan, het Duitse njet tegenover een schuldverlichting en
het IMF dat daar tegelijk wél op aandringt, verhoogt enkel de
mogelijkheid op een Grexit. Objectief gezien wijst alles erop dat
Duitsland daar nog steeds op aanstuurt.

Bovendien, de echte
onderhandelingen moeten nog beginnen, want het hervormingsplan dat
de Grieken voor het ogenblik door hun parlement jagen vormt de voorwaarde om te
mogen onderhandelen over een akkoord.

Druk

Is Tsipras nu de
geslagen hond, die onmogelijke dictaten moet uitvoeren die zijn land
regelrecht naar de afgrond voeren? Ja, tenzij hij erop anticipeert om
de geleden nederlaag om te buigen in de richting van een mogelijke
overwinning op middellange termijn. Die overwinning zou er kunnen in
bestaan dat hij anticipeert op een Grexit en die zo ordelijk
mogelijk wil laten verlopen. In die zin zou het vooral verstandig zijn om
tijd te winnen tijdens de onderhandelingen.

Het andere scenario
voor een Grexit is dat van een interne omwenteling binnen
Griekenland. Politieke krachten zouden via buitenparlementaire weg de
wankelende Griekse regering uit het zadel kunnen lichten, de afspraken met
de Europese instellingen opblazen en zich de facto buiten de eurozone
plaatsen.

Een waarschijnlijk scenario? Dat valt te bezien. Op
dit eigenste moment blijkt uit peilingen
dat zestig procent van de Grieken nog steeds vertrouwen heeft in eerste minister Tsipras. Eenmaal de effecten van de door het parlement gejaagde
hervormingen voelbaar zullen zijn in de nu al lege portemonnee van
velen, kan dat natuurlijk snel keren. Sowieso is Griekenland een land
dat onder bijzonder hoge sociale en politieke druk staat. Onder
dergelijke druk is veel mogelijk.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!