Hart Boven Hard krijgt prijs voor Democratie 2015
Het dankwoord van Wouter Hillaert, één van de initiatiefnemers van Hart boven Hard:
Merci aan het Trefpunt en Democratie 2000. Zo komt een mens nog eens op de Gentse Feesten. Vorige week moest ik al een 11 juli-toespraak houden in Kortrijk, vandaag een 21 juli-toespraak voor u… Hart boven Hard moet zijn eerste verjaardag nog vieren en we horen nu al tot het establishment. Ik ga het kort houden.
Met een quizke: wat is democratie? Steek bij het goede antwoord uw hand omhoog. Democratie is…
a) max 60 euro per dag kunnen afhalen
b) het bolleke rood maken en dan 4 jaar uw mond houden
c) de vragen van Linda De Win voor de camera (Villa Politica)
d) de gratis consultancy van bedrijfslobbyisten aan onze politici
e) de excell-sheet van de begrotingsopmaak
f) mogen betogen voor het stadhuis in ruil voor een GAS-boete
Het goede antwoord is niet gegeven. Dat is de democratie: het goede antwoord is niet gegeven. Democratie is het kladschrift voor de echte democratie. Democratie is een uitnodiging om ze te bedenken en al doende uit te tekenen. Ze is niet gegeven. Niet in het parlement, niet in Europa, niet in het Handvest van de Rechten van de Mens.
Het grootste gevaar voor de democratie is niet dat de politiek niet luistert. Het grootste gevaar is dat we zelf gaan geloven dat we er geen deel meer van uitmaken.
Ik was onlangs op mijn oude middelbare school, hier in Gent. Voor een gesprek over verzet. Ik heb daar graag gezeten, echt een goede school. Maar wat mij frappeerde, was dat al die slimme en gemotiveerde leerkrachten wel vonden dat er nog heel wat beter kon aan het bestuur op hun school, maar dat ze niet vanzelf de klik leken te maken om mee na te denken over hoe het anders kon.
Het frappeerde mij hoe moeilijk we ons medeverantwoordelijk voelen, tenzij je baas het oplegt. Het frappeerde mij hoe moeilijk het is om initiatief te nemen, en daar bij collega’s draagvlak voor te vinden, om samen iets te verdedigen bij de directeur. De verbeelding om buiten de bestaande paden te denken. De winst van samenwerking vormgeven. Over problemen niet alleen praten, maar het anders doen. Misschien was het maar een indruk. Maar als nog niet de helft van een lerarenkorps met een creatief voorstel komt, kan een directeur op zijn kop gaan staan. Dat geloof ik. Dat dat kan, iets veranderen.
Dat is het geloof van Hart boven Hard. Dat democratie begint bij je medeverantwoordelijk voelen, bij zoeken naar samenwerking buiten het bekende. Dat kan op kleine schaal. Op je werk. In de jeugdbeweging. In je straat. Dat kan met kleine principes. Zodra iemand vijf minuten staat te zeggen hoe erg het allemaal niet is, moet iemand anders opwerpen: ‘En wat gaan we daaraan doen?’ Natuurlijk is dat minder makkelijk dan ik het hier sta te verkopen, maar zonder geloof dat het ook anders kan, is het nog veel moeilijker. Zonder kleine schaal, geen grote schaal.
Dáár begint de democratie. Niet in foeteren op het parlement, maar in de vraag aan uzelf en uw omgeving: en wat gaan we daaraan doen? En het dan doen. Of toch proberen. Niet alleen voor uzelf, maar samen. Hart boven Hard is eraan begonnen. Omdat het kan.
We moeten de hogere machten aanspreken op onze praktijk, niet alleen op hun praktijk.
Ik draag deze prijs op aan alle 20 lokale groepen van Hart boven Hard. Zij zullen het moeten waarmaken, de democratie van morgen. Elk van ons zal het moeten doen. Het kan.
