Hoewel rijke edellieden niet meer in letterlijke zin op de rug van de Maya’s rijden, dragen de inheemsen nog steeds die zware last om het leven van de rijken ‘draaglijker’ te maken.

Maya advocaat Amílcar Pop met de dood bedreigd in Guatemala

De staat Guatemala beschermt de economische belangen van de nationale en transnationale bedrijven die in het land investeren. Bij het opstarten van megaprojecten worden de rechten en de belangen van de inheemse gemeenschappen niet in acht genomen. De Vereniging van Maya Advocaten neemt samen met andere organisaties de verdediging op van de benadeelden.

vrijdag 10 juli 2015 12:37
Spread the love

De
staat Guatemala beschermt de economische belangen van de nationale en
transnationale bedrijven die in het land investeren. Bij het opstarten van
megaprojecten worden de rechten en de belangen van de inheemse gemeenschappen
niet in acht genomen.

De
Vereniging van Maya Advocaten neemt de
verdediging op van de benadeelden.

Regelmatig
springt de vereniging lokale gemeenschappen bij naar aanleiding van conflicten.

Een
greep uit de activiteiten:

Ten overstaan van de Wet op
Mijnbouw kaartte de vereniging een initiatief aan voor Ongrondwettelijkheid,
omdat door die wet mensenrechten geschonden worden en het recht op consultatie
(voorzien in de Overeenkomst 169 van de Internationale Arbeidsorganisatie  – IAO) ten voordele van de inheemse bevolking
niet gerespecteerd wordt. Deze overeenkomst werd nochtans door de staat
Guatemala in 1996 bekrachtigd. 

Een
ander geval deed zich voor in het noordelijk departement Cobán. In augustus 2014
verzetten 20 lokale gemeenschappen zich tegen het hydro-elektrisch bedrijf
Hidro Santa Rita, dat een stuwdam bouwt in de regio zonder voorafgaande
consultatie van de bevolking. De staat greep gewelddadig in. Meerdere leiders
werden aangehouden en afgevoerd. In de gemeenschap Monte Olivo werden tijdens
de repressie twee kinderen gedood.

Een
gelijkaardige situatie greep plaats in de gemeente Santa Cruz Barillas in het
departement Huehuetenango. Daar werden verschillende leden van de gemeenschap
vermoord door personeel van het hydro-elektrisch bedrijf Hidro Santa
Cruz (van het Spaanse Hidralia Energía S.A.).  

Nationale megabedrijven
planten massaal Afrikaanse Palm voor bio-energie. Daarbij worden kleine
boeren van de gronden, die zij van oudsher overerfden, verdreven. Ook in deze
gevallen biedt de vereniging juridische bijstand ten voordele van de
gemeenschappen. 

Tientallen
jaren geleden plande de regering van die tijd een grootschalig project om een
stuwdam te bouwen op de rivier Xalalá. Door de onveiligheid vanwege het toenmalig intern gewapend
conflict enerzijds en de weerstand van de bevolking anderzijds belandde het
project in de schuif. Enkele jaren geleden haalde de regering, in samenwerking
met het Braziliaanse bedrijf IntertechneConsultores S.A., het project terug op,
andermaal zonder enige vorm van voorafgaande consultatie van de lokale dorpen.
Ten gevolge van het project worden het leven en de inkomsten van verschillende gemeenschappen,
in harmonie met de natuur, letterlijk verdronken. Advocaat Amílcar Pop en de
Vereniging van Maya Advocaten vecht voor het Hooggerechtshof het initiatief aan
vanwege financieel gesjoemel onder functionarissen van het elektrisch
staatsbedrijf INDE en het Braziliaans bedrijf en het nalaten van de
voorafgaande consultatie van de lokale bevolking. 

Niet omkoopbaar  

Amilcar
Pop is advocaat, Maya Q’eqchi’, 37 jaar oud en geboren in de stad Cobán, Alta
Verapaz in Guatemala. Hij is zoon van de bekende inheemse leider en professor
Esteban Pop Caal.

Nadat hij zijn titel van advocaat
en notaris behaalde, studeerde hij verder op Etnische Ontwikkeling. Hij doceert
in de staatsuniversiteit San Carlos en de Universiteit Rafael Landívar, onder
meer voor de mensen die een master in mensenrechten willen behalen. Bovendien is hij
internationaal conferencier in verschillende Europese en Zuid-Amerikaanse
universiteiten. 

Hij
is medestichter van de Vereniging voor Recht en Multiculturaliteit in Alta
Verapaz, van het Getuigschrift in Rechten van de Inheemse Volkeren in de
staatsuniversiteit San Carlos en van de Cursus voor Mayarecht in de
universiteit Rafael Landívar.

Verder
is hij medestichter van de Vereniging
van Maya Advocaten en hij werkte als advocaat van verschillende inheemse
gemeenschappen in de verdediging van hun gemeenschappelijke gronden en voor het
bewaren van hun grondgebied en natuurlijke bronnen in verschillende regio’s van
het land. 

Samen
met de winnares van de Nobelprijs voor de vrede (1992), Rigoberta Menchú Tun
richtte hij eertijds de politieke beweging WINAQ op en werd verkozen als
volksvertegenwoordiger in het Congres voor het ‘Frente Amplio,’ waarvan WINAQ
deel uitmaakt.

In
zijn activiteiten als volksvertegenwoordiger was hij voorzitter van de Commissie
voor Transparantie van het Congres in 2012 en in 2013 en van de Commissie voor
Rechtgeaardheid in 2014. Bij die functies onderwierp hij meer dan 70
functionarissen aan een publiek onderzoek, onder hen ministers,
staatssecretarissen, burgemeesters en andere functionarissen, vanwege het niet
nakomen van hun verplichtingen en misbruik van autoriteit en corruptie. 

In
april 2015, na de onderzoeken van de Internationale Commissie tegen de
Straffeloosheid in Guatemala (CICIG) en van het Openbaar Ministerie over het
criminele netwerk, La Línea genaamd,
kwam een groot schandaal van corruptie in de Superintendentie van de
Administratie van de Belastingen (SAT) aan het licht. Met als gevolg de
aanhouding van 16 functionarissen en andere medeplichtigen. De bevolking, vooral
de stedelijke, ontwaakte en trok massaal de straten op om het einde van de
corruptie te eisen, alsmede het ontslag van de betrokken functionarissen.
Dientengevolge diende Amílcar Pop een rekwest in tot vooronderzoek tegen de

vicepresidente Ingrid Roxana Baldetti Elías, wiens privé secretaris Juan Carlos
Monzón de leiding had in La Línea. Als resultaat van de sociale protesten en
van de aanvraag tot vooronderzoek ingediend door Amílcar Pop, kwam het tot de
ontslagname van vicepresidente Baldetti Elías op 8 mei 2015. 

Op
20 mei 2015 klaagden de Internationale Commissie tegen de Straffeloosheid in
Guatemala (CICIG) en het Openbaar Ministerie een nieuw geval van miljoenenfraude
aan. Ditmaal in het Guatemalteeks Instituut voor Sociale Zekerheid (IGSS), dat
resulteerde in de aanhouding van 17 bestuurs- en personeelsleden, onder hen de
voorzitter van de Bank van Guatemala. 

De
bevolking eiste nu het ontslag van president Otto Pérez Molina. Als antwoord op
de eis van de bevolking klaagde volksvertegenwoordiger Amílcar Pop in juni 2015
de president aan. Er waren immers voldoende aanwijzingen van medeplichtigheid
vanwege zijn evidente kennis in verband met de operaties van La Línea en omdat hij bovendien zijn
privé secretaris Juan de Dios Rodríguez als voorzitter van de bestuursraad van
IGSS had benoemd.

Het
Hoog Gerechtshof steunde met unanimiteit de aanklacht en stuurde ze naar het Congres
voor onderzoek.

Ten
overstaan van de Onderzoekscommissie, door het Congres benoemd, bekrachtigde Amílcar
Pop de aanklacht tegen president Otto Pérez Molina vanwege geheimhouding en
illegale vereniging, en dit ondanks meerdere en aanzienlijke monetaire
aanbiedingen om ervan af te zien en zware bedreigingen tegen zijn fysieke
integriteit.  

‘Die
bedreigingen zijn afkomstig van obscure militaire en civiele krachten, die in
de corruptie en miljoenenfraude verwikkeld zitten en de controle niet willen
verliezen,’ zegt advocaat Pop. Anderen pakken hem aan door hem te beschuldigen gekant
te zijn tegen de democratische instellingen van het land, terwijl hij zelf,
gesteund door de massale vreedzame manifestaties over het hele land, verklaart
dat hij eerder de werkelijke geest van de democratie wil versterken.   

Reeds
tweemaal had Amílcar Pop af te rekenen met een aanslag. Geruime tijd reeds
leven zijn vrouw en  Dn in het buitenland.  

Het hooggerechtshof van Guatemala  besliste om een procedure tegen president Otto   Perez Molina op te starten.  De hoogste gerechtelijke instantie van het land vroeg aan het Congres  om de mogelijkheid  tot het intrekken van de onschendbaarheid van de president te onderzoeken. 

Inmiddels
vonden meerdere massale betogingen plaats, waarin het ontslag van de president
wordt geëist.

De  voorzitter van het Congres bezorgde Amílcar Pop alvast
een geblindeerde wagen om zich te verplaatsen. 

De Maya advocaat zegt dat de personen die hem bedreigen dicht bij de president en de
militaire kaste staan. Daarom heeft hij steun gezocht bij de Balie van
Amerikaanse Advocaten en de Internationale Vereniging van
Volksvertegenwoordigers, beiden met zetel in Washington.  Daarnaast ook bij de Inter-Amerikaanse
Commissie voor de Mensenrechten.

Vanwege
de ernst van de bedreigingen in een land waar een mensenleven niets waard is, is
internationale solidariteit voor volksvertegenwoordiger Amílcar Pop hoogst urgent. 

Guido
De Schrijver

Steungroep ‘Solidair
met Guatemala’

Lidorganisatie
 van ‘Iniciativa de Copenhague para
Centroamerica y México – CIFCA’

take down
the paywall
steun ons nu!