Als er iets
positiefs was aan de vertoning van Verhofstadt gisteren in het Europees
Parlement, dan is het wel dat het feit dat zaken als corruptie, fraude en
cliëntelisme uit zijn mond weinig geloofwaardig klonk. En tegelijkertijd het waarheidsgehalte van heel het discours
in twijfel trekken. Dat was broodnodig, want het beeld over Griekenland dat ons
al maanden door politici en media door onze strot wordt geramd is op zijn
zachtst gezegd eenzijdig en er zijn heel wat zaken die ons (nog) niet zijn
verteld.

Al maandenlang wordt ons wijsgemaakt dat Syriza
helemaal geen voorstellen doet. Of dat ze niet ver genoeg gaan. Tegelijkertijd
wordt Tsipras verweten de economie in vijf maanden ten gronde te hebben gericht
(wat waren de vijf – of 30 zo je wil – voorgaande jaren dan?), verantwoordelijk
te zijn voor de huidige sluiting van de banken en een mogelijke Grexit, met
alle verschrikkelijke gevolgen voor zijn bevolking. Maar wat natuurlijk het
meest tot de verbeelding spreekt, de extreemlinkse communist die alleen maar
meer geld vraagt van Europa, en dus van ons, hardwerkende Noord-Europese belastingbetaler,
zonder bereid te zijn om “zijn verantwoordelijkheid te nemen”.

Tsipras verwijten dat hij geen hervormingen
wil doorvoeren, is om te beginnen een flagrante leugen. Ten eerste staat het
verkiezingsprogramma van Syriza vol met beloftes over de aanpak van net die
zaken die Verhofstadt aanhaalt, de belastingontduiking, corruptie en
cliëntelisme. En als er nu iets is waar je Tsipras totnutoe moeilijk van kan
beschuldigen, dan is het wel dat hij zijn verkiezingsbeloftes niet is nagekomen.
Dat hij al deze problemen niet op vijf maanden tijd heeft kunnen oplossen, moet
zeker voor Belgische politici begrijpelijk zijn. Eigenlijk is het
verbazingwekkend wat hij in deze korte tijd allemaal wel al heeft doorgevoerd,
zeker gezien de omstandigheden en het feit dat hij zoals hij zelf antwoordde
meer tijd bezig is met onderhandelen dan met beleid voeren. Nee, hij heeft de
reders nog geen belastingen opgelegd. Ten eerste zijn die hiervan vrijgesteld
door de grondwet, en die verander je niet zomaar. (Ter vergelijking: in België
was het zelfs te moeilijk om de grondwet aan te passen voor een eenvoudige
maatregel zoals parlementairen een busticketje te laten betalen). Ten
tweede leg je niet zomaar ineens een belasting op aan een bedrijfstak die zorgt
voor heel wat tewerkstelling. Ook de reders in Griekenland gebruiken immers hetzelfde
argument dat ze zullen vertrekken als… Of ze dit echt zullen doen, is net
zo goed daar als hier de vraag, maar in elk geval kan je dat niet zomaar naast
je neer leggen. Zeker in de retoriek van een liberaal, die steevast de plaat van
de “belastingverlaging” voor grote multinationals of bijvoorbeeld
diamantairs afspeelt, is dit een zeer vreemde bocht – we zullen het evenwel onthouden. (ook de verwijzing van Sterckx een paar dagen geleden in Terzake over de noodzaak van een vermogensbelasting is goed om in ons achterhoofd te houden, maar dit terzijde). Ten
derde heeft Tsipras wel al een aantal van de nevenactiviteiten van veel van die
reders belast, nl. de televisiestations die vaak in hun handen zijn en al 30
jaar geen uitzendrechten hebben moeten betalen. Sinds Tsipras aan de macht is,
dus wel. Het is een bescheiden, maar duidelijk signaal dat hij wel degelijk
iets wil veranderen.

Het is trouwens niet de enige maatregel die hij al heeft
genomen. In zijn antwoord op Verhofstadt gisteren noemde Tsipras een aantal
zaken die hij de vorige maanden al heeft aangepakt: hij heeft ervoor gezorgd
dat rijke Grieken, die hun geld op een Zwitsere rekening hebben staan,
belasting betalen. Hij heeft 2.000 mensen van de zogenaamde
Lagarde-lijst voor het gerecht gebracht voor belastingontwijking.  Hij heeft douanecontroles ingevoerd, etc…

In alle voorstellen die hij aan de Trojka heeft voorgelegd,
en die je volledig op het internet kan terugvinden, staan nog meer concrete maatregelen
zoals het belasten van hoge bedrijfswinsten, en het belasten van de kerk.
Echter, zo vertelde een Griek zelf, op dit moment zijn het net die kerken die
voedselbedelingen organiseren…  

Anderzijds staan
de voorstellen van Tsipras vol maatregelen die de gewone mens de broodnodige
ademruimte zouden geven: een herinvoering van collectieve arbeidsovereenkomsten
(die op bevel van de Trojka door de vorige regering werden afgeschaft), de verhoging
van het minimumloon, en gratis elektriciteit. Simpel gezegd: een taxshift naar
de breedste schouders. Klnkt bekend?

Vreemd
genoeg zijn het net deze maatregelen die keer op keer op een ‘njet’ stuiten van
de Trojka. Het klopt dus helemaal niet dat Tsipras de voorbije maanden geen
voorstellen heeft gedaan, hij heeft alleen niet de juiste voorstellen gedaan.
Lees: de voorstellen die een neoliberaal Europa wenselijk acht – en net als
hier onder de slogan ‘there is no alternative’ als enige mogelijke ziet.  

Om ook die andere
fabel van het geldverslindende en luilekker levende Griekse volk dat geen
verantwoordelijkheid neemt ook even te nuanceren: ze lijken met Syriza wel
degelijk van plan de structurele problemen aan te pakken om uit de eindeloze
crisis te geraken, ze hebben hiervoor alleen een ander recept dan de Trojka, en
vragen, als souvereine regering om zelf de keuzes te mogen maken. Iets wat je hen na vijf jaar
desastreus besparingsbeleid moeilijk kan kwalijk nemen.

Diezelfde
Trojka is immers net degene die vijf jaar lang gedicteerd heeft welke soort
hervormingen Griekenland moest doorvoeren. Geen woord toen over het aanpakken van de Orthodoxe Kerk en de reders, ook niet door Verhofstadt.
Enkel besparingen op publieke en sociale diensten, privatiseringen (waar
Verhofstadt ook in zijn speech nog eens op aandringt) en een totale uitverkoop
van het land aan buitenlandse investeerders, die weinig meer dan lasten zullen opleveren
aan de Grieken. De voorgaande regeringen hebben die hervormingen dan ook nog
eens zonder morren – zelfs als besten van de Europese klas – uitgevoerd. In een moordend tempo hebben ze deze neoliberale
hervormingen erdoor gejaagd. De sociale
ravage die dit heeft teweeg gebracht, is intussen gekend. Dat het IMF en de
Europese politici op voorhand zeer goed de menselijke tol van hun ‘hervormingen’
kenden uit vorige gelijkaardige ‘experimenten’, maakt het des te schrijnender.

Niet alleen tal van economen hebben de
voorgaande jaren hun twijfels geuit over de effecten van een doorgedreven
besparingsbeleid, uit verschillende rapporten van het IMF blijkt dat zelfs deze
instelling dit al langer in vraag stellen, niet alleen in
Griekenland trouwens, ook in andere landen. Ook de zogenaamd flamboyante
Varoufakis, die trouwens een indrukwekkend curriculum vitae kan voorleggen maar
door de Europese financiënminister wordt weggezet als iemand die ‘merkwaardige
dingen’ zegt, was de enige die in 2011 waarschuwde voor de onhoudbare leningen
aan Griekenland en de desastreuze gevolgen van besparingen.   

Een ander opmerkelijke voorbeeld van de tegenstrijdigheid met de uithaal van Verhofstadt is een deal die door de vorige regering was gesloten met Latsis, één van de rijkste Grieken, over de verkoop van een eiland, en door de Rekenkamer als corrupt werd omschreven. Syriza beloofde in de aanloop naar de verkiezing  en deze deal, die het land 2 miljard euro kostte te annuleren. Dat zou ze ook gedaan hebben…moest de EU Syriza niet hebben teruggefloten. José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, mag regelmatig zijn vakantie doorbrengen op het jacht van Latsis. Maar dit heeft verder niets met cliëntelisme te maken hoor.

Verhofstadt verwijt
Tsipras de Grieken aan te sturen op een Grexit, waarvan de Griekse burger de
prijs zal betalen. Of Tsipras degene is die daarop aanstuurt, of de
onverzettelijke houding van Europa is één zaak. Een tweede nuance is dat ook het
Brusselse beleid van de voorbije vijf jaar de gewone Giek de prijs heeft laten
betalen voor de corruptie van haar politici en rijke elite en de speculatie door
Griekse en buitenlandse banken. Meer van ditzelfde beleid eisen, is simpelweg
crimineel (of zelfs de term ‘terroristisch’ misstaat hier niet) en getuigt van
weinig inlevingsvermogen. Want in
tegenstelling tot wat Verhofstadt in zijn speech laat uitschijnen met zijn ‘5-puntenplan’,
lijken het eerder zij te zijn die ‘wel praten over hervormingen, maar geen
hervormingen goed (genoeg) vinden.’ Ze blijven maar hameren op ‘meer
besparingen’ bij de gewone bevolking en weigeren daar ook maar één centimeter
van af te wijken. De tussenkomt van de Duitse Weber was in die zin eigenlijk
nog enger dan de leugens van Verhofstadt, omdat ze de waarheid bevatten van het
eigenlijke doel van de besparingslogica. Hij zei dat er nog vier landen in de
EU zijn waar de minimumlonen lager zijn dan in Griekenland, en waar de mensen
nog armer zijn. Griekenland, zo zei hij, is dus nog niet kapot bespaard. En
beweren dat de Grieken geen extra besparingen meer aankunnen, is een slag in
het gezicht van de Bulgaren. Of Tsipras daar wel eens aan dacht! Met andere
woorden, niet de welvaart van een land, maar de armoede is de graadmeter
geworden om een beleid door te drukken.

Verhofstadt is zelfs bereid naar Griekenland
te gaan om de boel op te kuisen. Hij kan misschien eerst in zijn eigen Europese
winkel grote schoonmaak houden. Dat zou niet alleen de Grieken, maar de hele
Europese bevolking ten goede komen. Voor de man die fulmineert over corruptie
en fraude zou het niet misstaan om in zijn parlement te pleiten (dat kan hij
toch zo goed) om de banken te reguleren en belastingparadijzen onmogelijk te maken.
Om een idee te geven: Nederland is de op een na grootste investeerder
in Griekenland, na Luxemburg. 80% van alle Nederlandse investeringen in
Griekenland zijn afkomstig van brievenbusondernemingen, waardoor bedrijven en
particulieren dankzij de Europese constructie belastingen kunnen ontwijken in
Griekenland.

Wat men eigenlijk vraagt van Tsipras, is
onmogelijk, en onredelijk. Terwijl ze elke structurele maatregel die hun
broodheren dienen, van tafel vegen, eisen ze tegelijkertijd van hem een
volledige opkuis van alle rotzooi die oligarchen, voorgaande regeringen,
Trojka-beleid en banken de voorbije 30 jaar hebben achtergelaten. Dit enkel om
intussentijd hun eigen besparingsbeleid te rechtvaardigen en een schuldherschikking
pas bespreekbaar te maken na deze ‘hervormingen’. Dit is compleet de omgekeerde
wereld. In de eerste plaats moet er nu werk worden gemaakt van een opleving van
de economie en moeten mensen hun waardigheid, hun hoop en toekomstperspectief
kunnen hervinden. De quote die Tsipras aanhaalde van de oude Griekse
tragedieschrijver Sophocles was dan ook treffend: “De menselijke waardigheid
staat boven de wet.”

Om die economie
een klein beetje een kans te geven is een schuldherschikking nodig. Nu,
vandaag, dringend, niet pas als alle oligarchen en reders 40% belasting betalen,
geen enkele dode Griek nog pensioen krijgt, en er van vriendjespolitiek geen
sprake meer is. Daar zijn alle economen en zelfs het IMF het over eens.

Maar er is meer! Het
IMF heeft intussen al 2,4 miljard winst gemaakt uit de Griekse leningen,
Duitsland 40 miljard! Ook de banken – ja, dezelfde die al met 90% van alle
‘steun’ aan de haal zijn – hebben gretig gespeculeerd op de schulden, én
gewonnen. De Belgen hebben geen reden tot klagen: Griekenland is totnutoe zijn
afspraken met ons land prima nagekomen en 
heeft alle 120 miljoen euro intresten terugbetaald. Het kapitaal van
deze lening, 1,9 miljard, moet pas terugbetaald worden tussen 2020 en 2040. Dat
bedrag is bovendien een pak lager dan de 6 miljard die onze regering wil
besteden aan de aankoop van (veel te trage) gevechtsvliegtuigen, de 33 miljard
die we met z’n allen aan de banken cadeau hebben gegeven (niet geleend!) of de
geschatte 10 à 20 miljard aan fiscale fraude die elk jaar in rook opgaat. Bij
een schuldherschikking zou hoogstens deze termijn verlegd worden, bij een
schuldkwijtschelding zouden we waarschijnlijk een deel van de intresten kwijt
zijn, maar niet het oorspronkelijk uitgeleende bedrag. We kunnen dus rustig op
onze 2 oren slapen, de Grieken zitten niet in onze zakken. Een uitgebreid
artikel hierover van de hand van Lode Vanoost vind je op deze site, https://www.dewereldmorgen.be/artikel/2015/07/01/belg-verliest-1000-euro-aan-griekenland-en-andere-onzin

Ook een blik op
de geschiedenis leert ons snel dat een schuldkwijtschelding absoluut niet uitzonderljk is, en wat treffend is, dat het land dat zich vandaag het hardst verzet dit 60
jaar geleden, mede dankzij de Grieken, wel heeft gekregen. Natuurlijk zijn er
mensen die proberen te zoeken naar verschillen tussen de situatie toen en nu,
maar in wezen doen die er niet toe. Ik citeer uit
het interview met Thomas Piketty wat volgens mij de essentie is, “We cannot demand that new generations must
pay for decades for the mistakes of their parents. The Greeks have, without a
doubt, made big mistakes. Until 2009, the government in Athens forged its
books. But despite this, the younger generation of Greeks carries no more
responsibility for the mistakes of its elders than the younger generation of
Germans did in the 1950s and 1960s. We need to look ahead. Europe was founded
on debt forgiveness and investment in the future. Not on the idea of endless penance”. 

Misschien een goed moment voor Verhofstadt,
Dijsselbloem en Merkel om concrete voorstellen te doen voor een hervormingsplan
met een roadmap and calender, over welke richting ze uit willen met Europa. Want we are all sleepwalking
towards an end of Europe, with the help and the support of extreme right.