De
TTIP-resolutie die ter stemming voorligt, bepaalt de krijtlijnen
waarbinnen de Commissie volgens het parlement moet blijven tijdens
haar onderhandelingen met de VS. Op 10 juni ontstond bij de
meerderheid in het parlement een polemiek over de private
arbitrageclausule ISDS.
“Als
bedrijven menen dat hun winsten op de helling worden gezet door
nieuwe wetgeving in een land, kunnen ze dat land voor een private
rechtbank dagen,” zegt Kathleen Van Brempt. “De rechters bestaan
bovendien uit een handvol advocaten, die vaak voor het bedrijfsleven
werken.”
“Zo
heeft Philip Morris zowel Australië als Uruguay voor een
ISDS-arbitrage gesleept omdat de sigarettenfabrikant vond dat
gezondheidswaarschuwingen op verpakkingen hun winst inperkten. Het
Zweedse bedrijf Vattenfal eiste eveneens via een ISDS-procedure 3,7
miljard euro van Duitsland, toen dat land in 2012 overging tot haar
uitdoofbeleid voor kernenergie. Voor de sp.a en de PS is het dus
ondenkbaar dat in een handelsverdrag dat het grootste handelsblok ter
wereld zal creëren, zo’n ISDS-procedure opgenomen wordt. We
riskeren immers dat bedrijfsbelangen zwaarder zullen wegen dan
democratische wetgeving.”
“De
Europese sociaaldemocraten zijn uiteraard niet tegen handel gekant,”
zegt Van Brempt nog. “De onderhandelingen over het TTIP-verdrag
lijken echter de foute richting uit te gaan. Het is daarom uiterst
belangrijk dat het parlement een glashelder signaal geeft met haar
resolutie.”
De
compromistekst over ISDS die op 8 juni 2015 ter stemming voorligt,
verduidelijkt dat “het ISDS-systeem moet vervangen worden door een
nieuw systeem om conflicten op te lossen tussen investeerders en
staten, een systeem dat onderworpen is aan democratische principes en
controle…” Deze compromistekst verwijst naar een onafhankelijke
rechtbank met professionele rechters die in publieke zittingen recht
zouden spreken en waar een beroepsprocedure tegen mogelijk zou zijn.
Het compromis stelt verder dat “private belangen nooit publieke
beleidsobjectieven mogen ondermijnen.”
“Voor
een belangrijk deel van de sociaaldemocratische fractie biedt dit
compromis voldoende garantie om komaf te maken met het ISDS-systeem,”
volgens Van Brempt. Zowel sp.a als de collega’s van de PS, Marie
Arena, Hugues Bayet en Marc Tarabella, vinden dat dit compromis nog
teveel ruimte laat voor interpretatie. Wat gebeurt er immers als de
oprichting van dat nieuwe systeem op de lange baan wordt geschoven?
Hoe lang moeten we wachten tot zo’n nieuw systeem in werking
treedt? Dat blijft voor ons te onduidelijk. Wij willen daarom een
handelsverdrag zonder ISDS.”
“Voor
ons is het verder duidelijk dat een handelsverdrag moet garanderen
dat publieke diensten niet kunnen geprivatiseerd worden, dat de
Europese sociale en milieunormen in stand moeten worden gehouden, dat
het Europese voorzorgsprincipe moet blijven gelden en de culturele
diversiteit moet bewaard blijven en dat er geen ‘reglementaire
samenwerking’ kan zijn, namelijk het systeem waarbij multinationals
en andere lobbygroepen geraadpleegd worden bij de totstandkoming van
nieuwe regelgeving. Veel van die eisen zijn inmiddels ingewilligd,”
zegt Van Brempt, “maar er kan geen akkoord zijn als er geen akkoord is
over alles.”
“Het
gaat over een reeks fundamentele principes die we niet overboord
willen gooien”, vinden Kathleen Van Brempt en haar collega’s Marie
Arena, Hugues Bayet en Marc Tarabella. Omdat ze onvoldoende
garanties zien in het huidige compromisvoorstel om de ISDS-procedure
onmogelijk te maken, stemmen ze daarom op 8 juli tegen het
compromisvoorstel.