Volgende
week vindt er een Europese top rond
migratie plaats. Met de bootactie proberen Hart boven Hard en Vluchtelingenwerk
de druk op de bevoegde instanties op te voeren. “Met deze symbolische boottocht
vragen we aan de Belgische regering en de staatssecretaris voor Asiel en
Migratie Theo Francken om de visumvoorwaarden te versoepelen voor mensen op de
vlucht”, zegt Els Keytsman van Vluchtelingenwerk. “Er moet een humanitair visum
komen voor vluchtelingen uit conflictgebieden en familiehereniging moet
makkelijker worden.”

“Er is iets vreemds aan de hand”, vindt Wouter Hillaert van burgerbeweging
Hart boven Hard.

“Op dit moment onderhandelen de Verenigde Staten en Europa over
het vrijhandelsakkoord TTIP. De grenzen en de barrières gaan omlaag voor
goederen en objecten, maar voor mensen worden de muren steeds hoger.”

Vluchtelingen vertellen

“Europa, geef een leven aan hopeloze
mensen!”, smeekt Yazan uit Syrië. Hij stapt met gemengde gevoelens de boot van Vluchtelingenwerk
op. “Genieten van deze boottocht? Nee! Maar ik ben blij dat ik mijn verhaal kan
vertellen, in mijn land mag je niet praten.”

Yazan vluchtte van Syrië naar
Turkije en wilde van daaruit naar Griekenland. Yazans nonkel, die al enkele
jaren in ons land verblijft, probeerde een visum voor hem te verkrijgen, maar
dat lukte niet. Yazan sprak daarom een mensensmokkelaar aan. Hij werd samen met 65 anderen op een bootje van 7,5 meter lang en 2,5
meter breed gezet. “Ik kon niets horen of zien. De golven sleurden ons bootje heen en
weer. Een man brak zijn been, een andere brak zijn arm”, vertelt hij.

Ook Moustafa
vluchtte weg uit Syrië. Hij kreeg zopas slecht nieuws van zijn familie in Aleppo.
“Een sluipschutter van IS schoot mijn schoonbroer dood. Zijn vrouw en kinderen
hebben alles zien gebeuren. Hij was de enige man die nog voor de familie kon
zorgen. Ik wil terugkeren om mijn familie te helpen”, vertelt hij aangeslagen.
Moustafa’s vriendin Zozan probeert hem te overtuigen om te blijven. “De
situatie is triest. We kunnen nergens van genieten. We denken voortdurend aan
onze families in Kobane en Aleppo en we zijn bang om hen te verliezen. Wij
kunnen niet terug, en zij kunnen niet naar hier komen”, zegt ze.

Moustafa’s
landgenoot Azan is sinds 2011 in België. Twee jaar geleden werd hij herenigd
met zijn familie: “Mijn broer was met zijn gezin van Syrië naar Egypte
gevlucht, maar na de staatsgreep konden ze daar niet langer blijven. Ik had
geprobeerd om een visum voor hen aan te vragen, maar dat lukte niet. Mijn broer
is dan illegaal met de boot naar Europa gekomen en heeft in België asiel aangevraagd. Ook dat werd geweigerd. Na een paar maanden heeft hij beslist om zijn
vrouw en zijn twee kleine kinderen ook illegaal met de boot naar Europa te
laten komen.”

Tesfamichael
komt uit Eritrea. Via Ethiopië en Soedan kwam hij in Egypte terecht. Daar
betaalde hij 5.000 euro aan een mensensmokkelaar. “We zaten negen
uur lang met driehonderd mensen opeengepakt op een hele oude boot”, vertelt hij. Er brak brand uit en
de motor viel stil. “De mensen op de boot waren bang en begonnen heen en weer
te lopen. De boot schommelde hevig en er kwam alsmaar meer water in de boot”,
vertelt Tesfamichael. De passagiers probeerden de motor van de boot te herstarten,
maar dat was onmogelijk. Uiteindelijk merkte de kustwacht hen op. Als Tesfamichael
terugdenkt aan zijn overtocht, verklaart hij zichzelf voor gek. “Het is eigenlijk
een zelfmoordmissie, maar als je geen hoop meer hebt, dan kun je niet anders.”

Bekende gezichten steunen actie

“Het is
onwaarschijnlijk dat families die vandaag op de vlucht zijn niet samen mogen
blijven”, zegt actrice Marijke Pinoy die haar steun komt betuigen. “Ik heb mijn
dochter Lotte en een van mijn kleinkinderen meegebracht. Ik wil het mij niet
voorstellen wat het is om mijn kleinkinderen niet te zien opgroeien.”

Acteur en
zanger Pieter Embrechts vond de verhalen van Yazan, Moustafa, Asan en Tesfamichael
hartverscheurend.

“Het is belangrijk dat we verhalen als deze onder de aandacht
blijven brengen. Het gaat hier over ongelijkheid in de wereld. Bootjes
vernietigen alleen helpt niet, er moet op een hoger niveau nagedacht
worden. Als welvarend land moeten we een plan bedenken om mensen uit oorlogsgebied te helpen.”

“We moeten ons
schamen als democratie”, vindt schrijver Fikry El Azzouzi. “We laten die vluchtelingen zomaar aan hun lot
over. Ze komen met duizenden aan, duizenden sterven in de zee en wij kijken met
een cynische blik naar hen. We denken dat ze de maatschappij ontwrichten,
maar ze zorgen er net voor dat de maatschappij vooruitgaat.” 

“We beseffen te weinig dat vluchtelingen mensen zijn zoals u en ik”, zegt acteur en theatermaker Bert Van Nieuwenhuyse. “Ze komen helemaal ons werk niet afpakken, ze dragen iets bij. Ze zijn waardevol, minstens even waardevol als wijzelf.”