Europese Unie: vluchtelingen als excuus voor militarisering

Het is niet altijd makkelijk om beslissingen te nemen in Europa: verschillende lidstaten zien het vandaag de dag niet zitten meer bevoegdheden over te dragen. Daarom heeft men dikwijls een crisis nodig om de Europese eenmaking in een hogere versnelling te brengen.

dinsdag 26 mei 2015 11:12
Spread the love

Zo werd
de verdrinkingsdood in april van duizenden vluchtelingen in de
Middellandse Zee gezien als een mooie kans om werk te maken van de
verdere militaire eenmaking van Europa.

Oorlogsretoriek

Bij oorlog hoort oorlogsretoriek. Driehonderd academici zagen zich
verplicht te protesteren tegen de taal van Europese verantwoordelijken
naar aanleiding van het vluchtelingendrama.

De Italiaanse premier Matteo Renzi had het bijvoorbeeld over
slavenhandel. Maar de vluchtelingen komen echt wel uit vrije wil naar
Europa. Dit heeft dus niets te maken met de manier waarop slaven
gedwongen getransporteerd en verkocht worden. Zoals de academici
aanstipten: mochten ze de keuze hebben, dan zouden deze vluchtelingen wel
een ticket kopen bij een van de low cost maatschappijen die vliegen op
Europa. De gesloten grenzen van Fort Europa drijft ze in de armen van
smokkelaars. Door deze smokkelaars gelijk te stellen met
slavenhandelaars wordt de inzet van militaire middelen gerechtvaardigd.
Ook de Europese verantwoordelijke voor buitenlands beleid Federica
Mogherini sprak over slavenhandel.

Een ander retorisch middel is de vluchtelingen te verwarren met
terroristen, die zich in hun rangen zouden verschuilen. Alsof ISIS en
consorten niet beschikken over voldoende strijders met een Europees
paspoort die zich de moeite van een riskante boottocht kunnen besparen.
Toch was de verwarring tussen vluchtelingen en terroristen voor
NAVO-baas Jens Stoltenberg het middel om zijn diensten aan te bieden.
Meer informatie over het protest van deze academici op EU-observer. (1)

Gemeenschappelijke grenswachten

Europees Commissaris Avramopoulos droeg ook zijn steentje bij aan het
oorlogsdenken. In een toespraak op 21 mei in Warschau (2) lanceerde hij
het voorstel van een Europees douanecorps om de buitengrenzen van de
Europese Unie te beschermen. Nu klinkt “douanecorps” vrij onschuldig,
maar het is wel de bedoeling dit corps uit te rusten om de stroom
ongewenste vluchtelingen en migranten buiten de Europese grenzen te
houden. Het is een belangrijke psychologische stap om “de verdediging van
onze buitengrenzen” naar het Europese niveau over te hevelen. De
Europese Commissaris, overigens in een vorig leven minister van
Defensie, verbond zijn voorstel uitdrukkelijk aan de “oorlog” tegen de
smokkelaars, zo leert ons EU-observer (3).

Oorlog tegen smokkelaars

Het koninginnestuk in deze nieuwe oorlog is echter de militaire operatie met de onmogelijke naam ‘EU navfor Med’,
die de Europese Unie vanaf juli wil inzetten tegen mensensmokkelaars in
de Middellandse Zee, met name tussen Libië en Italië. Dit militair
ingrijpen zal de zone bestrijken tussen Libië en de wateren grenzend aan
Italië, waar de (versterkte) operatie Triton van Frontex actief is. Met
andere woorden: vluchtelingen uit Libië moeten eerst door het deel van
de Middellandse Zee waar een Europese militaire operatie actief is. Die
heeft als prioritair doel het militair uitschakelen van de smokkelaars.
Pas daarna bereiken vluchtelingen eventueel het gebied waar Triton
actief is, waarvan de recente versterking voorgesteld werd als een
manier om meer mensenlevens te redden.

Vanzelfsprekend vormt deze militaire barrière op zee op
geen enkele manier een bijdrage aan de veiligheid van de
vluchtelingen. Weliswaar stelt het Europese document dat de militaire
schepen vluchtelingen in nood moeten helpen, maar anderzijds erkent het
dat de militaire operaties gepaard kunnen gaan met het verlies van
mensenlevens, niet alleen bij de smokkelaars, maar ook bij de militairen
en de vluchtelingen.

Het Europese plan is een typisch plan waarvan men weet hoe het
begint, maar niet hoe het eindigt. Wetens en willens lijkt de Europese
Unie zich in een avontuur te storten, dat makkelijk kan leiden tot
militaire escalatie. Het grote voorbeeld dat wordt aangehaald, is de
operatie ‘EU Navfor Atalanta’, een succesvolle Europese militaire operatie
op zee tegen Somalische piraten, die het militaire zelfvertrouwen van
Europa een boost gaf. Maar er is een verschil tussen een handvol piraten
op speedboten en smokkelaars met honderden vluchtelingen aan boord.

Ook troepen aan land?

Op 18 mei gaven de Europese ministers van Buitenlandse Zaken en
Defensie groen licht voor de militaire operatie. In een analyse (4) van
de besluiten van deze vergadering die hij maakte voor Statewatch,
beschrijft professor Steve Peers van de Universiteit van Essex de
dubbelzinnigheden in de Europese besluitvorming. Zo ontkende Mogherini
formeel dat er sprake zou zijn van operaties te land in Libië, maar
blijkt uit het document dat wel degelijk rekening wordt gehouden met de
mogelijkheid.

Zo hoopt de EU op instemming van Libië en een mandaat van de VN, maar
bevat het Europese document talrijke hypothesen waarin gehandeld zou
worden zonder enig mandaat. Schepen van smokkelaars vernietigen, kan
enkel onder bepaalde voorwaarden, maar inspecties door de militairen in
internationale wateren zouden altijd kunnen, onder welke nationale vlag
het schip ook vaart, en ook zonder VN-mandaat. Indien de smokkelaars de
Europese militaire inspecteurs dan een kop koffie aanbieden, hoeft er
verder niets aan de hand te zijn, maar als het uit de hand loopt?

Ook Europol bemoeit zich ermee: het heeft een ploeg opgezet (JOT
Mare) om informatie uit te wisselen tussen Europol, Interpol en allerlei
politiediensten en inlichtingendiensten, om de Europese militaire
operatie te ondersteunen. Verder hoopt Europa op medewerking van UNSMIL,
de VN-missie in Libië die het land moet helpen stabiliseren. Niet echt
een manier om het vertrouwen van de diverse Libische fracties in UNSMIL
te versterken…

Mogherini

Op haar persconferentie (5) van 19 mei maakte Federica Mogherini er
geen geheim van dat het de bedoeling is met de operatie een versterking
op gang te brengen van het Europees Gemeenschappelijk Buitenlands en
Veiligheidsbeleid. Onder de artikelen 42-43-44 van het Verdrag
betreffende de Europese Unie wordt nu gezocht naar lidstaten die bereid
zijn militaire middelen in te zetten. Het staat al vast dat een
Italiaanse admiraal de leiding krijgt. Men kan er gif op nemen dat juist
die landen, die moord en brand schreeuwen wanneer de Europese Commissie
hen vraagt een fair aandeel vluchtelingen op te nemen, vooraan zullen
staan om militaire middelen ter beschikking te stellen “tegen de
slavenhandelaars”.

Bronnen:

(1) https://euobserver.com/justice/128802

(2) http://www.statewatch.org/news/2015/may/eu-com-speech-commissioner-avramopoulos-frontex-conference.pdf

(3) https://euobserver.com/justice/128792

(4) http://www.statewatch.org/analyses/no-268-eu-war-on-smugglers.pdf

(5) http://eeas.europa.eu/top_stories/2015/190515_fac_defence_en.htm

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!