Opinie -

“Wie is hier de nuttige idioot?”

Johan Braeckman en de zijnen doen het weer: tegenstanders van ggo's laatdunkend neerzetten als idioten, die gevangen zitten in achterhaalde reflexen en primitieve angsten. Cultuurfilosoof Lieven De Cauter geeft hen lik op stuk.

donderdag 14 mei 2015 16:44
Spread the love

Volgens Johan Braeckman en zijn “groep filosofen en
biotechnologen van de Universiteit Gent” (De
Standaard
13 mei) zijn tegenstanders van ggo’s misleid door reflexen en angsten.
Ze zijn behept met “essentialisme” (alles heeft een essentie), geloven in “teleologie”
(dat alles een doel heeft), gaan af op hun natuurlijke walging en lijden aan
een Frankensteincomplex: “de diepe angst dat scheppingen aan onze controle
ontsnappen en zich tegen ons zullen keren.” Kortom, ze zijn het
slachtoffer van menselijke al te menselijke ‘voorbedrade’ primaire, primitieve reacties.

Of nog: het zijn een stelletje idioten die met hun gezond boerenverstand tegen de
weldaden van de wetenschap protesteren. Ook hun protest tegen multinationals is
belachelijk: “De multinational en de wetenschapper die zo’n tomaat [met visgenen]
produceren zijn ook walgelijk, zeker als die stoute multinational ook nog eens
arme boeren uitperst. Dat Apple en Nespresso ook zwaar doorwegen in hun
markten, valt ons veel minder op.”

Eigen gelijk

Hoe komt het dat wetenschappers die tegenstander
zijn van ggo’s gewoon langs de kant geschoven worden als “gewone mensen”
die van wetenschap niks begrijpen? Barbara Van Dyck is bio-ingenieur,
Isabelle Stengers is naast wetenschapsfilosofe en chemica.  En dan zijn er
internationale namen als Ignacio Chiapello, Arpad Pusztzai, Gilles-Éric Séralini en zovele anderen. Dus
het argument dat het allemaal maar ‘voorbedrade’ reacties zijn van onwetende
stervelingen die gevangen zitten in primitieve reflexen is gewoon een leugentje
om bestwil. Een praatje voor de vaak van het eigen gelijk.

Essentialisme? Wie is hier de essentialist? Jullie zijn
wetenschapsessentialisten die dringend Latour en Stengers moeten lezen. De wetenschap bestaat niet. Wat we wetenschappen
noemen is een veld van controverses en belangen. (De belangenvermenging
tussen universiteit en pharma-industrie werd onlangs nog uit de doeken gedaan
in de krant.)

Er zijn heel veel wetenschappelijke rapporten die wijzen op de
gevaren van ggo’s of er gewoon vierkant tegen pleitten. Waarom leggen jullie die
naast zich neer? Vinden jullie het niet verdacht dat zoveel wetenschappers die
hun stem verheffen tegen Monsanto en co monddood worden gemaakt? Als wetenschapsherauten
zouden jullie daar toch met klem moeten tegen protesteren? Waarom zwijgen
jullie daarover zo zedig?

Dat er een wetenschappelijke consensus zou bestaan
over ggo’s is manifest onwaar. En het is aangetoond dat veel onderzoek (door de
verweving tussen wetenschap en multinationals) is vertekend, vervalst of ontoegankelijk werd verklaard (wegens bedrijfsgeheim). Stoort jullie dat
niet als apostelen van de wetenschap?

Kanker

Teleologie: jullie schijnen te geloven dat de wetenschap
vanzelf het goede voortbrengt, ja op het goede gericht is. Terwijl de
wereldgeschiedenis toch toont dat wetenschappers ons ook napalm, de
atoombom, en andere massavernietigingswapens hebben geschonken. Frankensteincomplex?
Wie nog niet door heeft dat al die weldaden van de technologie onze planeet
acuut bedreigen, legt de consensus van duizenden klimatologen, toch ook
wetenschappers, naast zich neer. Maar helaas ziet het er inderdaad naar uit dat
we onze uitvindingen niet meer op tijd zullen controleren. Hadden we maar wat meer een Frankensteincomplex!

De multinationals dan: zaaigoed privatiseren waar de
mensheid 10.000 jaar aan gekweekt heeft, is een misdaad op zich. Het is een onteigening,
een diefstal van gemeengoed. En die genetisch gemanipuleerde gewassen dan in
koppelverkoop aanbieden met de herbicide Round up, zoals Monsanto doet, is nog
een tweede misdaad erbij. Glyfosaat is kankerverwekkend. Dat is nu
wetenschappelijk aangetoond (stond onlangs ook in de krant). Wie legt hier
systematisch wetenschappelijk onderzoek naast zich neer? Van Montagu minimaliseerde
in een polemiek de verkoop van Round up voor Monsanto. Wikipedia gaf hem
ongelijk: het betekent 50 % van hun omzet.

GGO-profeet

Dus graag een beetje ernst. Volgens uw groep moest een paar
jaar terug de psycho-analyse verdwijnen uit de Gentse universiteit wegens
onwetenschappelijk. Dat is waar. Maar u bent er niet veel beter aan toe: u hangt
een achterhaald wetenschapsgeloof uit de 19de eeuw aan. Wat jullie
zeggen en schrijven is geen wetenschap, dus onwetenschappelijk, want pure ideologie
(die vele controverses en onkiese praktijken, zoals gezegd, moedwillig naast
zich neerlegt). Doe uzelf en ons een plezier: wees logisch en schaf uw centrum af
wegens onwetenschappelijk.

Dan kunt u, collega, voor eeuwig en een dag in uw tuin
poseren. Ik had veel respect en sympathie voor uw loopbaanonderbreking,
maar die foto bij het krantenartikel vond ik toch een beetje shockerend, want
een hidden persuader, pure retoriek: ‘kijk
mij nu, verlichte natuurliefhebber’. Misschien wil Monsanto u wel een levenslang
stipendium geven voor uw ‘baanbrekend’ apostolisch werk als ggo-profeet.

In elk
geval: schrap de naam filosofie voor jullie activiteiten. Want filosofie is wel
wat anders dan belegen – en door en door ideologisch – wetenschapsfundamentalisme. Wie zijn hier eigenlijk de ‘nuttige idioten’? 

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!