Interview - Hasna Ankal

10Miles4Nandavzw: lopen voor een Congolees ziekenhuis

Een ziekenhuis in Congo bracht de werelden van Karoline Kamosi (37) en Latifa Matheeussen (25) samen. Kamosi, beter gekend als zangeres Leki, maakt muziek en probeert de bouw van een ziekenhuis in Congo af te werken terwijl Matheeussen werkt als consultant en op zoek was naar een goed doel. Dat goed doel werd Nanda vzw, de organisatie waarmee Leki gezondheidszorg in het Congolose dorp Malambu toegankelijk wil maken.

woensdag 15 april 2015 10:56
Spread the love

De twee
dames vertellen tijdens een namiddag in Antwerpen over wat hen doet
geloven in het project van Leki. Leki doet dat vanuit haar identiteit
als Belgisch-Congolese. Matheeussen legt haar motivatie uit als
Belgisch-Marokkaanse.

Laten
we beginnen bij het begin: hoe ben je begonnen met Nanda vzw?

Leki:
“In 2008 keerde ik voor het eerst na een periode van twaalf jaar terug
naar mijn geboorteland Congo. Dat gebeurde om voor VRT-programma
Verloren Land een aflevering op te nemen. De uitzending ging over
mijn oudere familieleden die ik nooit heb gekend. Zo kwam ik in het
dorp Malambu waar ik zag hoe de situatie is op de plaats waar mijn
vader in 1996 begon met de bouw van een ziekenhuis. In datzelfde jaar
brak een oorlog uit en kwam er een regimewissel. Mijn vader vluchtte
toen omdat hij behoorde tot het vorige regime. Hij woonde in de
Verenigde Staten als politiek vluchteling en kon pas in 2012 terug
naar Congo.

De weg
naar Malambu in de provincie Bandundu is niet eenvoudig. Het is 300
kilometer verwijderd van de hoofdstad Kinshasa en ligt dicht bij de grens met
Angola. Gelukkig is de infrastructuur sinds 1996 verbeterd. Een deel
van de hoofdweg in de buurt is geasfalteerd.”

In 2008
besloot je toen meteen om het ziekenhuis van je vader verder af te
werken?

Leki:
“Mensen kwamen toen in Malambu van alles vragen. Er was veel te doen
en te bouwen. Scholen bijvoorbeeld. Maar gezondheid is de basis van
alles, dus besloot ik daar op in te zetten. Maar ook omdat de
fundamenten van het ziekenhuis waar mijn vader aan begon er nog
stonden.

Na twee jaar
denken en twijfelen nam ik in 2010 de stap om Nanda op te richten en
begon ik op en af te reizen.”

Nu zijn
we vijf jaar later en heeft het gebouw de nodige muren en een dak.
Ben je tevreden met dit voorlopige resultaat?

Leki:
“De ramen zijn ook geïnstalleerd en we zijn nu gestart met de
badkamers. Deze bouwwerken zijn begonnen in 2012, nadat ik wat geld
had gespaard. Ik ben tevreden met dit proces maar in het begin was ik
erg naïef over de nodige tijd voor de bouw.

Elke
gelegenheid die er was om Nanda te promoten gebruikte ik. Bij het
vroegere Manu Mundo festival bijvoorbeeld promootte ik Nanda met
concerten en interviews. De berichtgeving focuste nooit fel op Nanda
maar de vzw werd soms vermeld in het kader van andere nieuwsitems. Ik
dacht dat met mijn promotiewerk de bouw minder dan een jaar tijd
nodig had want ik was een bekende Vlaming en het geld zou daarom toch
snel toestromen (lacht).

Maar mijn
naïeve visie is er niet meer. Ik dacht dus eerst dat vanuit de ngo-wereld veel steun zou komen.”

Ben je
dus teleurgesteld in ngo’s?

Leki:
“Dat ik in de mediawereld weinig steun kreeg begreep ik. Ik begreep
dat de VMMa (Vlaamse Media Maatschappij) geen winst zag in mijn
project om daar een uitzending of programma aan te koppelen. Maar ik
had niet verwacht dat de ngo’s ook eerst winst wilden zien. Bij de
basis van ngo’s waar de activisten zitten was er veel enthousiasme.
Maar de managers, de leiding dus, die kijken naar het geld.

Malambu
ligt in een economisch minder rendabelere regio. Het noorden van de
provincie Bandundu is economisch interessanter, dus zitten daar ook
meer ngo’s. De beginjaren van Nanda waren door deze voorkeur van
ngo’s erg moeilijk, maar nadien aanvaardde ik dat ik gewoon meer tijd
nodig had om steun van andere hoeken te krijgen. Geleidelijk kreeg ik
meer steun van particulieren die in Nanda geloven.

Een ander
voordeel van de tragere opbouw is dat ik door deze ervaring meer ging
leren over Congo. Ik kende het enkel als geboorteland waar ik een
paar keer op vakantie was geweest. Ik leerde over hoe gigantisch
groot het is. Om meer kennis op te doen ging ik praten met oudere
familieleden die veel wisten over oude tradities. Ik besefte nadien
hoe veel tradities verdwenen zijn door de kolonisering. De Belgische
koloniale macht heeft echt zijn best gedaan om dat weg te vegen. Toen
ik verder ging kijken dan mijn eigen beperkte kennis realiseerde ik
me dat ik zeker niet alleen ben. Ik vind het vreemd dat onder veel
Belgen erg weinig geweten is over Congo, terwijl het een belangrijk
deel van de Belgische geschiedenis is.”

Hoop je
dat Nanda ons meer kan leren over deze Belgische geschiedenis?

Leki:
“Ja, omdat het belangrijk is om delen van het heden te begrijpen.
We kijken nog te veel naar het heden in fragmenten terwijl we in het
verleden heel veel linken kunnen vinden om het heden te plaatsen. De
redenen achter de migratiestromen bijvoorbeeld worden duidelijker. Ik
denk dat er een weigering is om in het Belgisch onderwijs te spreken
over Congo omdat de dekolonisatie een verlies is dat België nooit
aanvaard heeft. Het werd uit de boeken gehouden alsof het een
vernedering is.”

Heeft
de ervaring die jij opdeed via Nanda jou veranderd als mens?

Leki:
“Ik ben misschien veranderd in mijn visie op de waarde van
menselijke contacten. Dankzij Nanda ken ik een heleboel mensen die ik
misschien niet zou kennen als de bouw veel sneller verliep. Ik zie
deze invloed ook op het leven van mensen in Congo die dichter bij
mekaar komen door de bouw van het ziekenhuis. Mensen vertrouwden daar
moeilijk iemand van een ander dorp omdat ze nog littekens dragen van
oude conflicten maar nu werken ze samen aan een ziekenhuis.

Voor de
lonen en het materiaal om het gebouw af te werken hebben we ongeveer
40.000 euro nodig. Ik probeer zoveel mogelijk Congolezen tewerk te
stellen en zoveel mogelijk van de omgeving van het ziekenhuis zelf.
Mijn vader is sinds vorig jaar er terug gaan wonen en dat heeft ook
voor een positief vooruitzicht gezorgd in de omgeving.”

Je zei
dat je geleidelijk meer steun kreeg van verschillende mensen. Buiten
jouw vader zijn er dus nog anderen die je helpen.

Leki:
“Naar aanleiding van Heylen en de Herkomst zijn er alsmaar meer
mensen die niet gebonden zijn aan grote organisaties en die wilden
bijdragen. Latifa was de eerste die na die uitzending reageerde.

Matheeussen:
“Ik was sowieso van plan om op 26 april te lopen tijdens de ’10
miles’. Dat betekent 16 kilometer lopen. In maart liep ik 12
kilometer tijdens de Urban Trail in Antwerpen en dat verliep goed.
Deze maand wou ik een goed doel koppelen aan mijn inspanning. Daarom
kan je nu online een bedrag doneren als je mij wil supporteren. Dat
bedrag gaat rechtstreeks naar Nanda vzw. Ik probeer dit online te
promoten met de hashtag #10Miles4Nandavzw. In mei organiseer ik een
benefiet in samenwerking met het jeugdcentrum ROJM in Mechelen voor
de 20 kilometer die ik in Brussel zal lopen, maar daarover kan ik nu
niet veel vertellen.”

Nu we
het verhaal over Nanda beter kennen kunnen we beter begrijpen waarom
iemand ervoor wil lopen. Hoe leg je aan je omgeving uit dat je wil
lopen voor een ziekenhuis in Congo?

Matheeussen:
“Ik krijg vaak de vraag ‘Waarom Congo?’ en ‘Waarom een
ziekenhuis?’, vooral van nieuwsgierige jongeren die het vreemd vinden
dat een Marokkaanse een Congolees project steunt. Te veel Afrikanen
hebben te weinig affiniteit met mekaar. Daarom snappen sommigen niet
waarom ik samenwerk met Leki. Vroeger voelde ik ook geen band met
Congo. Dat veranderde nadat ik me meer ging verdiepen in de politiek
en geschiedenis van Marokko en verbanden zag met de situatie van
Congo. Dat maakt het voor mij niet vreemd om me in te zetten voor
iets dat Congolees is. Maar er is zijn ook persoonlijke redenen.”

Welke
zijn jouw persoonlijke redenen?

Matheeussen:
“Ten eerste heb ik als Belgische familieleden die hebben
bijgedragen aan de kolonisering die zorgde voor de gruweldaden in
Congo. Als hun nakomeling vind ik het mijn plicht om te proberen waar
mogelijk Congolezen te steunen.

Ten tweede
heb ik een chronische ziekte, reumalupus. Gezondheidszorg is iets
waar iedereen recht op heeft. Ik kan me niet voorstellen dat ik niet
de medicatie zou krijgen die ik nu krijg om goed te functioneren. Als
Belg is dat voor mij vanzelfsprekend, dankzij de welvaart van België
die er eigenlijk dankzij Congo is. Het is niet aan mij om aan
Congolezen uit te leggen hoe ze gezondheidszorg het beste
organiseren, dus ben ik blij dat mensen als Leki zich daarvoor
inzetten. Ik probeer nu gewoon op mijn eigen manier een bijdrage te
leveren.”

Wie Nanda
vzw wil steunen via steunen via de Antwerp 10 miles kan dat via deze
website:
http://www.dono.be/doel/10miles4nandavzw/acties

De actie wordt gevolgd op Facebook https://www.facebook.com/events/1571676116421573/

Website en
sociale media van Nanda vzw:
http://www.nandavzw.org/
https://www.facebook.com/nanda.vzw?

https://twitter.com/Nanda_vzw
https://www.youtube.com/user/NandaVzw

take down
the paywall
steun ons nu!