Al Manar
universiteit

In Tunis was het
even zoeken naar de plek waar alles zou plaatsvinden. De Al Manar
universiteit is de grootste campus in Tunesië met verschillende
faculteiten. De dag voor de start van het Forum waren bulldozers nog
druk in de weer om de straten te asfalteren en werden er nog her en
der tenten opgezet. In extremis moesten er ook veiligheidssystemen
opgesteld worden aan alle ingangen van de universiteit. een gevolg
van de aanslag op het Bardomuseum.

300 keer kiezen per dag 

Met de eerste blik op het programma begint het me al te duizelen.
Er zijn drie sessies voorzien per dag en per sessie zijn er een
100-tal activiteiten: debatten, workshops en conferenties…op drie
verschillende faculteiten. 300 keer kiezen per dag.

Hoe selecteer ik in godsnaam de interessantste activiteit? Of
maak ik een A, B en C-plan? Ik besluit voor het laatste te gaan. Elke
dag begin ik aan een nieuwe trip, een avontuur op activistisch én
meteorologisch vlak! Na de openingsbetoging waar de hemelsluizen
helemaal werden opengegooid is het dag na dag regen en felle
rukwinden.

Doolhof van aula’s en lokalen

Daar sta ik dan in een plensbui op een immense campus, zonder
signalisatie zoekend naar lokaal “amphi 2 Ac”. Optie A.
Daar wil ik zijn, een interessant debat! Je weg te vinden in het
doolhof van honderden lokalen en aula’s blijkt onmogelijk zonder een
padvindersdiploma. Vier behulpzame vrijwilligers verder, krijg ik
te horen dat de faculteit chemie dan toch niet opengesteld is voor
debatten en ze allemaal verhuisd zijn naar een andere faculteit.

Optie B. In welk lokaal? Goede vraag, maar daar heeft niemand een
antwoord op. Ik ga dan maar voor optie C. Die is net om de hoek.
Aangekomen blijkt dat er geen tolken zijn, de voertaal is klassiek
Arabisch. Terug naar optie B dan maar. “Het is maar 15 minuten
wandelen”. In de gietende regen kom ik een uur later aan
in de faculteit rechten. De uiteenzettingen zijn volop bezig met tien
panelleden die min of meer hetzelfde zeggen. Het is er warm en droog.
Ik blijf.

En zo gaat de dag verder. ‘s Avonds na de laatste
conferentie strompel ik naar huis. Blij als ik toch één debat
kon vinden waar ik echt iets aan had.

Iedereen loopt verloren op de campus, dus beginnen de organisaties
dan maar zelf actiever promo te maken voor hun events met eigen
signalisatie en affiches.

In de clinch

Sommige ontmoetingen verlopen niet zonder slag of stoot. In heel
wat debatten gaan de Sahraoui die ijveren voor autonomie samen met de Algerijnen in de clinch
met Marokkanen, soms heuse confrontaties waar de
WSF-security moest tussenkomen. Toch blijft die veelheid van meningen
ook de kracht van het Forum.

In die diversiteit van opinies is het vaak zoeken naar een rode
draad of gemeenschappelijke thema’s. De openingsmars werd door het
terrorisme overheerst, voor de afsluitingsmars verenigen de
organisaties zich dan weer rond de Palestijnse zaak.

 Ontmoeting en
uitwisseling

Het WSF is vooral een open ruimte met veel kans voor ontmoeting en
uitwisseling. Dat is de kracht van het Forum en dat zie je overal op
het terrein. In het Afrikaans, Palestijns, of Braziliaans dorp, op
alle open plekken vol info-stands. Er gaat geen moment voorbij of er
wordt een mini-actie gehouden, met dans en zang en veel
publiek.

Midden tussen alle confrontaties en de vaak felle debatten
valt me de dynamiek en energie van de regio op. Het is vooral een
forum van de Maghreb en het Midden-Oosten met heel veel jongeren en
vrouwen. Dat Palestijnse, Algerijnse, Marokkaanse en Tunesische
vrouwen elkaar kunnen ontmoeten bij een sandwich met kaas en slappe
koffie is cruciaal in een regio waar het verkeer tussen de buurlanden
enorm bemoeilijkt wordt. Als de grenzen al niet gesloten zijn.

Naast een forum voor getuigenissen en vaststellingen van de
situatie op het gebied van mensenrechten, milieu, vrouwenrechten
etc… gaat men ook op zoek naar alternatieven en oplossingen.

Mobiliseren voor debat

De studente Magali mobiliseert samen met een aantal anderen
voor een debat rond jeugdwerkloosheid. Ze is militant van de
organisatie Mediteravenir en ijvert voor meer jobs voor jongeren, aan
beide kanten van
de Middellandse Zee.

Magali: “We realiseren ons dat de werkloosheid bij jongeren zowel in
Frankrijk als in Tunis enorm hoog ligt. We zijn hier om samen naar
oplossingen te zoeken met de Tunesische jongeren. Nu lijkt het alsof
alles vast zit. We kunnen niets opbouwen en moeten bij onze ouders
blijven wonen omdat we geen inkomen hebben.

“We hebben geen kant-en-klare oplossingen. We zitten in een
globaal kapitalistisch systeem dat andere prioriteiten heeft dan werk
creëren. We dromen van een nieuwe economie. En de oudere
generatie moet ook meer vertrouwen hebben in jongeren en ons de
ruimte geven om ervaring op te doen.”

 Onrecht aanklagen

Mustapha Gharbouch voert actie aan de ingang van de
universiteit. Hij is lid van de vereniging van onafhankelijke
onderzoeksjournalisten in Marokko. 

Mustapha: “Ik ben hier om de vrijlating te vragen van Hicham Mansouri. Een
journalist en militant van de 20 februari beweging. Mansouri is
voorzitter van onze organisatie.”

“Op 17 maart viel de politie bij hem
binnen in Rabat. Ze sloegen de boel kort en klein en fotografeerden
hem naakt met zijn vriendin. Hij zit in de cel en wordt beschuldigd
van overspel en aanzetten tot prostitutie. Hij verschijnt dinsdag 31
maart voor de rechter. Zo willen ze hem monddood maken, maar Mansouri
is vrijgezel en zijn vriendin zie hem dat ze gescheiden was.” (nvdr Mansouri werd veroordeeld tot 10 maanden cel wegens buitenechtelijke gemeenschap)

‘De Marokkaanse autoriteiten zijn niet erg opgezet met
onderzoeksjournalisten. Die vertellen de officiële meningen
niet, maar gaan op zoek naar bronnen in het veld. Ze praten met
mensen die normaal nooit aan het woord komen en schrijven over
protesten tegen mijnbouw, corruptie,… Mansouri geeft ook vorming aan journalisten uit het Zuiden,
en helpt hen om naar fora als deze te komen.”

“Mansouri werd enkele maanden voordien ook al in elkaar geslagen
door onbekenden op straat. Onafhankelijke journalisten en
onderzoeksjournalisten zijn een doorn in het oog van de autoriteiten.
Bovendien hebben ze het financieel niet makkelijk. De meeste
media leven van adverteerders en zijn helemaal niet geïnteresseerd
in al te kritische verhalen.”

Nieuwe initiatieven

Baba Maatalbo, student uit Senegal, werkt als burgerjournalist
voor de online krant Flamme Afrique.

Baba: “Flamme Afrique is
een digitale krant van de ngo Panos Afrique. We brengen nieuws uit de
Afrikaanse maatschappij. Hier brengen we verslag over het Wereld
Sociaal Forum vanuit Afrikaanse invalshoek. We hebben twee krantjes
gemaakt. En iedereen die wil kan bij ons zijn of haar boodschap
kwijt.”

“Afrika is geostrategisch enorm interessant omwille van
haar natuurlijke rijkdommen. De grote strijd om grondstoffen die nu
woedt, treft de Afrikaanse bevolking. We laten de mensen die hieronder
lijden aan het woord. Er zijn in Afrika veel acties van social
bewegingen rond grondrechten, klimaat, maar die komen nooit in het
nieuws. We proberen die thema’s te brengen naast onderwerpen als
immigratie, corruptie, …”

“We worden gefinancierd met Europees geld en doen vooral beroep op
studenten journalistiek. We proberen zo een netwerk uit te bouwen van
burgerjournalisten.”

Ludieke acties

Maha is een Egyptische uit Frankrijk en militant bij de
organisatie Artists for Palestine.

Maha: “Artists for Palestine is een campagne die ontstond in
augustus 2014 na de bombardementen op Gaza en wil vooral verdergaan
op de BDS-beweging (Boycott, Divestment and Sanctions Movement). We
informeren artiesten waarom ze best niet in Israel optreden en vragen
hen ook om hun stem te laten horen voor Palestina.”

“De campagne loopt nu in verschillende landen en er hebben zich al
honderden artiesten aangesloten. In Engeland zijn er meer dan 1000
artiesten die intekenden. Muzikanten, designers, fotografen,
acteurs, schrijvers, dansers,… en ook in Frankrijk loopt de
campagne goed. Daar steunen o.a. Kerry James, Medine, Zepp, de
striptekenaar Tardi,…. onze campagne. Ook in andere landen gaat het
snel.”

“We vragen aan de artiesten ook of ze een kunstwerk willen opdragen
aan Palestina. Er lopen ook verschillende expo’s van artiesten voor
Palestina. Daarnaast verkopen we ook steun t-shirts die gemaakt zijn
door Palestijnen uit de vluchtelingenkamp in Libanon.”

Alternatieven

Laurent is militant van de organisatie Alternatiba (Bayonne,
Frankrijk). Ze werken in Frankrijk en Spanje rond lokale
alternatieven tegen de klimaatopwarming.

Laurent: “Ons doel is op lokaal vlak, in dorpen en gemeenten mensen
bewust te maken rond het thema klimaat. Mensen kunnen zelf veel dingen
doen zoals scheiding van afval, recyclage, de fiets gebruiken in plaats van de auto,
hun fruit en groenten rechtstreeks bij de boer kopen via
lokale coöperaties. Het lijkt op het eerste zicht peanuts,
maar het gaat om de bewustmaking.”

“Onze organisatie werkt min of meer autonoom. Iedereen kan
iets organiseren in de buurt. Zo hebben de leden van Alternatiba in
Baskenland een collectief zonnepanelenpark opgestart om hun gemeente
te voorzien van energie. We voeren ook acties tegen
milieuvervuilende bedrijven en investeringen in vervuilende
industrie. Zo wou de Franse bank Societé General investeren in een
steenkoolcentrale in Australië. We hebben verschillende acties
gevoerd. Bij de grootste actie hebben we drie ton steenkool voor een
agentschap van de bank gedropt. De kritiek werd door de media
opgepikt en ze hebben zich teruggetrokken uit het project.”

“We
moeten druk blijven uitoefenen op de overheid en de bedrijven anders
gebeurt er niets. Nu mobiliseren we voor de klimaattop in november
in Parijs. Daar komt een dorp vol alternatieven opzetten met
debatten, acties en workshops onder als motto Verander het
systeem, niet het klimaat! Er is nood aan een ander systeem dan
de vervuilende kapitalistische wegwerpmaatschappij.”

“Het is een minderheid die onze planeet om zeep helpt. En onze
missie is om dat aan zoveel mogelijk mensen te vertellen en hun te
tonen dat er alternatieven bestaan, op alle niveaus. Misschien
stellen ze zich dan de vraag waarom die oplossingen niet toegepast
worden.”

“Stel je een grote haai voor die tussen veel kleine vissen zwemt.
Op een gegeven moment zijn die visjes met zoveel dat ze die haai
gewoon opeten.”