Bart De Wever had het recht niet om iedereen op te pakken

Wie in Antwerpen wil betogen, moet minstens drie weken op voorhand een aanvraag indienen. Zo staat het tenminste op de website van de stad Antwerpen. Snel reageren op de uitspraken van Bart De Wever was dus volgens dat reglement niet mogelijk. Bovendien was er de eigenaardigheid dat de burgemeester hier toelating moet geven voor een betoging tegen zijn eigen persoon.

Toen de ruim driehonderd betogers de Grote Markt betraden, werden ze al snel omsingeld door honderden met schild bewapende agenten. Daarrond kwam  een tweede cirkel van een tiental overvalwagens.

Als je de kranten leest, zou je denken dat dit de normale procedure is. Betoging niet aangevraagd? Hop, allemaal de cel in. Maar zo eenvoudig is het gelukkig niet. Het recht om te betogen wordt onder meer beschermd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Het Europees Hof van de Rechten van de Mens deed al verschillende uitspraken rond niet-aangevraagde betogingen. In 2006 was er bijvoorbeeld de zaak van betoogster Ataman tegen de Turkse staat.

Disproportioneel

Het Hof benadrukt dat een overheid wel regels mag opleggen, maar die mogen geen indirecte manier zijn om het betogingsrecht in te perken. De niet-aangevraagde betoging die onderwerp is van deze uitspraak werd al na een halfuur beëindigd door de arrestatie van alle deelnemers.

“Het Hof verbaast zich over de haast waarmee de autoriteiten een einde maakten aan deze betoging. […] Aangezien er van de betogers geen enkel geweld uitging, is het belangrijk dat de autoriteiten een zekere verdraagzaamheid aan de dag leggen voor vreedzame samenkomsten, zodat de vrijheid om bijeen te komen niet van alle inhoud beroofd wordt.”

Een jaar later volgde een gelijkaardige uitspraak rond een betoging in Hongarije. “In bijzondere omstandigheden wanneer een onmiddellijke reactie, in de vorm van een betoging, op een politieke gebeurtenis gerechtvaardigd kan zijn, is het ontbinden van een vreedzame bijeenkomst enkel en alleen omdat er geen aanvraag is een disproportionele inperking van de vrijheid om vreedzaam samen te komen.”

Die laatste uitspraak kan bijna woord voor woord toegepast worden op wat woensdagavond 25 maart in Antwerpen gebeurde. Er was een onmiddellijke, zelfs vrij spontane reactie op een politieke gebeurtenis, namelijk het optreden van Bart De Wever in Terzake. De samenkomst verliep volledig vreedzaam. Er was geen enkel incident. Er was geen lawaaioverlast, het verkeerd werd niet verstoord. Er was dus echt geen enkele aanleiding om zo stevig in te grijpen.

Kinderen, oudere mensen en zelfs een hoogzwangere werden ingesloten. Alle betogers die niet meteen konden ontsnappen aan de omcirkeling werden ingeladen in bussen en afgevoerd naar de Luchtbal.

Wie met deze zaak naar de rechtbank trekt, maakt dus veel kans om te winnen. Dan heeft de Antwerpse burgemeester niet alleen een boze bevolking aan zijn been, maar ook een veroordeling door het Europees Hof van de Rechten van de Mens.