Het door de trojka
van de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het
International Monetair Fonds opgelegde besparingsprogramma wordt stopgezet. Eerste minister Tsipras
kondigt tevens een aantal sociale en fiscale maatregelen aan die de
humanitaire crisis van de Griekse bevolking aanpakken.
Het minimumloon wordt van 683 euro
opgetrokken naar 751 euro, een toename van 10,9 procent. Mensen met
een zeer laag inkomen zullen recht hebben op gratis elektriciteit en
gratis voedsel. De concrete modaliteiten voor deze toekenning zullen
door de regering uitgewerkt worden.
Naast de klassieke belastingen
op de inkomsten komt er een belastingsysteem op bezit. De bedoeling van
dat nieuwe fiscale systeem maakt Tsipras duidelijk. “De rijken
zullen betalen.” Met andere woorden, de elite die tijdens de crisis
nog rijker is geworden dan ze voor de crisis al was, zal moeten
bijdragen aan de oplossing van de crisis. Verder gaat er ook zwaar ingezet worden op corruptiebestrijding, zowel in de overheid zelf als in de privé-sector.
Ethiek in de politiek
Tsipras introduceert tevens een aantal
ongeziene nieuwigheden in het politieke systeem. Hij gaat het
volledige systeem van de parlementaire vergoedingen herzien, iets waar de vorige besparingsregeringen nooit aan geraakt hadden. “Als
we zoveel inspanningen vragen van de bevolking, is het niet meer dan
normaal dat we zelf het voorbeeld geven.”
Parlementairen krijgen voor het
ogenblik een bruto maandloon van 6000 euro per maand, waarvan 75
procent onbelastbaar is. Ze hebben elk een dienstwagen én een kilometervergoeding, een vergoeding voor een
bureel en personeel in Athene, gratis vliegtuigtickets voor de
parlementairen op de eilanden.
Het merendeel van dat geld wordt contant betaald en laat de parlementairen vrij om dat naar believen
al dan niet te gebruiken voor de gestelde doeleinden. Eventuele
misbruiken werden enkel onderzocht door een parlementaire commissie
waar leden van elke partij in zetelen.
Tsipras heeft aangekondigd dat systeem grondig te herzien.
Het wagenpark – ook dat van de ministeries –
wordt alvast met 30 procent ingekrompen en alle luxevoertuigen die de
voorbije jaren tijdens de besparingen werden aangekocht worden verkocht en vervangen door
goedkopere exemplaren.
Gepantserde BMW
Bruno Tersago volgt de gebeurtenissen
in Athene op de voet: “Een notoir voorbeeld is de dienstauto die
Evangelos Venizelos, voorzitter van de Griekse sociaal-democratische
partij PASOK, zichzelf had gegund. Hij was toen minister van Financiën en hoofdverantwoordelijke voor de uitvoering van de
besparingsprogramma’s van de trojka. Venizelos liet zich in 2011 een
gepantserde BMW aanschaffen van 750.000 euro. Die wordt nu ook
verkocht.”
Ook de vergoedingen en de
dienstvoertuigen van de ministers worden aangepakt. Tsipras
vermindert het detachement van de politie dat voor de bewaking van de
eerste minister wordt ingezet met 40 procent. “Politie is er
voor de bevolking, niet voor de machthebbers.” De agenten die
daardoor vrijkomen, keren terug naar de andere politiediensten. Een
van de drie Embraer-regeringsvliegtuigen wordt verkocht.
“De media zijn er niet gerust in”,
volgens Tersago, “die betalen hier al twintig jaar geen zendlicentie
voor het gebruik van de openbare golven.” Ook dat gaat de regering
van Syriza aanpakken. Het gaat om miljoenen euro’s die de commerciële
media zullen moeten betalen (iets wat in de andere landen van de EU een normale gang van zaken is). “Het gaat hier allemaal om maatregelen
die de vorige zogenaamde besparingsregeringen nooit aangeraakt hebben
en waar de trojka ook nooit op heeft aangedrongen.” Tsipras gaat
daarenboven 30 procent snijden in het budget van de ambtswoning van
de eerste minister.
ERT
De meest spectaculaire beslissing is de
heroprichting van de Griekse openbare radio en tv-zender ERT. De
kleine zender NERIT die in juni 2013 opgericht werd ter vervanging van de ERT wordt terug ontbonden. Die overgang
kan redelijk snel gebeuren, want het personeel van NERIT heeft
slechts tijdelijke contracten. Bovendien komt er een mediawet die de
pluraliteit van opinies in Griekenland zal doen respecteren.
“Iedereen moet opnieuw een stem vinden in de media”, aldus nog
Tsipras.
Het parlement (Griekenland heeft geen
senaat) zal maandag 9 en dinsdag 10 februari debatteren en
dinsdagavond of woensdagmorgen stemmen. De vereiste hoeveelheid van
151 stemmen zal ruim gehaald worden, de goedkeuring van de
regering-Tsipras is een zekerheid.
Nieuwe president
Over de nieuwe presidentsverkiezingen
heeft Tsipras het niet gehad in zijn regeringsverklaring. De vorige
regering is gevallen omdat ze na drie vereiste stemrondes nog steeds
geen gewone meerderheid had voor een nieuwe president. (Er zijn in
Griekenland geen rechtstreekse presidentsverkiezingen).
Meer dan
waarschijnlijk zal hij Dimitros Avramopoulos voorstellen, het
huidige lid van de Europese Commissie voor Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap. Hij is lid van de conservatieve Nieuwe
Democratie, de partij van vorig eerste minister Antonis Samaras. “Ook
al haalt hij in de eerste twee rondes geen tweederde meerderheid in
het parlement, in de derde ronde is slechts een gewone meerderheid
van 151 nodig. Ook dat zal dus geen probleem zijn”, aldus nog
Tersago.
Het regeerprogramma dat Tsipras
voorstelt is gematigd sociaal-democratisch. Het komt volledig overeen
met de verkiezingsbeloftes van Syriza. Het enige ‘radicale’ aan dit
beleid is de breuk met de strenge besparingen van de trojka en de eis
tot heronderhandelingen van de voorwaarden voor de
schuldafbetalingen. Tsipras heeft reeds een jaar geleden gesteld alle
schulden af te betalen, zij het niet op de manier die de trojka
oplegt. Ook die belofte blijft hij trouw.