“Steeds meer specialisten weigeren een patiënt te verzorgen als die geen eenpersoonskamer kiest”, klagen de verzekeringsmaatschappijen. Op een eenpersoonskamer kunnen de artsen tot 500% ereloonsupplementen aanrekenen. “Specialisten verdienen te weinig zonder die ereloon-supplementen”, zegt Marc Moens van het artsensyndicaat. “Temeer daar ze ook nog aan het ziekenhuis moeten afdragen”, voegt hij eraan toe. “Daarbij, zegt Moens, kan een patiënt in een twee-persoonskamer geen topchirurg eisen”. Professor Lieven Annemans pleitte voor de afschaffing van de ereloon-supplementen. En daar is minister Maggie De Block dan weer boos om. In de ochtend op radio 1 zei ze dat professor Annemans met zulke uitspraak de onderhandelingen rond de hervorming van de ziekenhuisfinanciering verstoort. Waarom heeft de professor toch gelijk?
In april 2014 stapte orthopedist professor Johan Bellemans van Gasthuisberg over naar een perifeer ziekenhuis. Toen verklaarde hij in de pers dat hij daar drie tot vier keer zoveel verdiende als een universiteitsprofessor in de geneeskunde. Een academisch specialist krijgt namelijk voor zijn academische werktijd een fatsoenlijk salaris en is verplicht geconventioneerd. Dit betekent dat hij zich dient te houden aan de RIZIV-tarieven en geen ereloon-supplementen mag aanrekenen.
“Als een perifere specialist drie tot vier keer zoveel verdient als een universiteitsprofessor in de geneeskunde zit het toch behoorlijk scheef”
Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg deed een studie naar de inkomsten die specialisten uit hun ziekenhuiswerk genereerden. De grootverdieners onder de ziekenhuisartsen zijn nierspecialisten, die jaarlijks gemiddeld 640.000 euro bruto mee naar huis nemen. Radiologen en klinisch biologen hebben een brutoloon van respectievelijk 460.000 en 430.000 euro. Dit zijn bedragen ná aftrek van de kosten die ze aan het ziekenhuis betalen. Bij die bedragen is ook niet meegeteld wat specialisten aanrekenen in de eigen privépraktijk. Neurologen, pediaters, psychiaters en reumatologen houden het minst over. Hun inkomsten uit het ziekenhuis komen gemiddeld op 150.000 euro per jaar. Specialisten die ‘met machines werken’ verdienen veel meer dan wie ‘met mensen werkt’. Dat komt doordat naast het systeem van ereloon-supplementen ook het systeem bestaat van betaling per prestatie. Zoveel te meer onderzoeken en behandelingen, zoveel te luider rinkelt de kassa. Maar als een perifere specialist drie tot vier keer zoveel verdient als een universiteitsprofessor in de geneeskunde zit het toch behoorlijk scheef.
“Specialisten met zulke grote verantwoordelijkheid en inzet mogen gerust meer verdienen dan de eerste minister van dit land. Maar niet twee of drie keer zoveel, zoals nu vaak het geval is”
Het is niet op de eerste plaats geld dat artsen drijft. Intrinsieke motivatoren zoals een hoge graad aan autonomie, kunnen werken aan kwaliteitsverbetering, zichzelf kunnen ontwikkelen op het werk, dienstbaar kunnen zijn voor anderen zijn veel krachtiger. Maar er is eveneens robuust bewijs als je naast eender welk motivatiesysteem een financiële incentive plaatst, geld al de andere motivatoren verdringt. Motivation crowding wordt dit proces in de vakliteratuur genoemd.Betaal alle specialisten het fatsoenlijke salaris van de universiteitsprofessoren in de geneeskunde, met volwaardige sociale zekerheid en pensioenopbouw. Met extra’s voor extra-prestaties en extra-kwaliteit. Specialisten met zulke grote verantwoordelijkheid en inzet mogen gerust meer verdienen dan de eerste minister van dit land. Maar niet twee of drie keer zoveel, zoals nu vaak het geval is.
Bovendien is er geen enkele reden waarom er supplementen mogen gevraagd worden aan een patiënt omdat die privé behandeld wordt of op een éénpersoonskamer verblijft waarvoor hij al extra hotelkosten betaalt. Deontologisch zouden die patiënten niet anders mogen behandeld worden.
Om al die redenen heeft professor Annemans met zijn voorstel tot volledige afschaffing van de supplementen op erelonen gelijk.
”Stop prestatitis en supplementitis want dat zijn twee zeer besmettelijke ziekten”
Maar dit verbod moet veralgemeend worden toegepast. Anders trekken de meest bekwame specialisten, zoals in het voorbeeld van professor Bellemans, naar de ziekenhuizen waar zij het meest kunnen verdienen. Dat zijn meestal niet de ziekenhuizen waar de nood aan hun bekwaamheden het grootste is. ”Stop prestatitis en supplementitis, zeggen we met Geneeskunde voor het Volk al jaren, want dat zijn twee zeer besmettelijke ziekten”.
