Leger inzetten bij dreigingsniveau 3 is gewoon onwettelijk

Via een uitgelekte mail raakte bekend dat het kabinet van vicepremier Peeters de Antwerpse CD&V gevraagd had de partijmilitanten op te roepen om op sociale media te protesteren tegen de aanwezigheid van militairen in de Antwerpse straten.

Maar eigenlijk had Kris Peeters die omweg kunnen vermijden. Het volstond om zijn regeringspartners te wijzen op de wet.

In het regeerakkoord van Michel I staat:

“Bij een verhoogd algemeen dreigingsniveau (vanaf niveau 3) kan de regering na advies van de Nationale Veiligheidsraad en desgevallend op vraag van een burgemeester de beslissing nemen om het leger tijdelijk in te zetten om de politie- en veiligheidsdiensten bij te staan voor bepaalde bewakingsopdrachten.”

Dat blijkt wishful thinking. Of tenminste, als de regering wil dat dat kan zal de wet moeten veranderd worden. Het zijn erevrederechter Jan Nolf en advocaat Raf Jespers (bekend van het boek Big Brother in Europa) die dat aan het licht brachten.

De wet van 1998 'tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst' zegt daarover:

"In geval van ramp, onheil, schadegeval, oproer, kwaadwillige samenscholingen of ernstige en nakende bedreigingen van de openbare orde, en wanneer de middelen van de lokale politie onvoldoende zijn, kan de burgemeester of de persoon die hem vervangt, met het oog op de handhaving of het herstel van de openbare orde, de federale politie vorderen. [...] Wanneer de middelen van de politiediensten onvoldoende zijn om de openbare orde te handhaven, kan de burgemeester de krijgsmacht vorderen."

De bedreigingen van de openbare orde moeten dus 'ernstig en nakend' zijn. Dreigingsniveau 3 wordt bereikt als "de dreiging tegen de persoon, de groepering of de gebeurtenis die het voorwerp uitmaakt van de analyse mogelijk en waarschijnlijk is".

Het dreigingsniveau wordt opgetrokken naar 4 als “de dreiging tegen de persoon, de groepering of de gebeurtenis die het voorwerp uitmaakt van de analyse ernstig en zeer nabij is".

Alleen dat laatste lijkt overeen te komen met “ernstig en nakend”. Het wordt helemaal duidelijk als we er de Franse teksten bijnemen. Daar wordt voor “zeer nabij' en “nakend” twee keer het woord “imminente” gebruikt.

Het dreigingsniveau 4 is zeldzaam in ons land. Na de aanslag op het joods museum werd 4 bereikt maar alleen rond plaatsen waar joden samenkomen en, zo werd expliciet vermeld, niet voor alle joodse doelwitten.

Niveau 4 haalden we ook in de eindejaarsperiode van 2007. Het vuurwerk in Brussel werd toen afgelast. Maar de beslissing om het niveau toen op te trekken is omstreden. De Comités P en I die de politie en inlichtingendiensten controleren vonden achteraf dat het nationaal terreurorgaan OCAD "zijn grootste troef, een degelijke analyse van terreurdreiging maken, niet heeft kunnen uitspelen". Dat niveau 4 kwam er bovendien "bijna uitsluitend op basis van inlichtingen die door de terrorismedienst van de federale politie en het federaal parket werden verstrekt".

Als CD&V niet wil dat er bij niveau 3 militairen paraderen tot aan de Meir, volstaat het om de wet te behouden zoals die is. Het betekent ook dat Bart De Wever gewoon de wet naast zich neerlegde toen hij de militairen uit de kazernes haalde.