Bij
de hereniging van Noord en Zuid-Jemen op 22 mei 1990 na een bloedige
burgeroorlog merkte een Britse krant destijds sarcastisch op: “Twee
arme landen zijn nu één arm land geworden.” Na de eenwording
wist het land zich niet te ontworstelen aan de groep van Minst
Ontwikkelde Landen (LDC’s), een etiket waarmee de VN de armste onder
de arme landen aanduiden. Die landen zijn sterk afhankelijk van
buitenlandse hulp en hebben moeite economisch overeind te blijven.

Door
de huidige politieke chaos – na het gedwongen aftreden
van de president, de premier en de volledige regering op 22 januari
2015 – dreigt Jemen nog verder af te glijden. Dit land kan
opnieuw uiteenvallen en belanden in een burgeroorlog.

In
een op 27 januari 2015 gepubliceerd rapport van de International
Crisis Group in Brussel staat te lezen dat de val van de regering de
kans op “territoriale fragmentatie, economische ineenstorting en
wijdverbreid geweld zeer reëel maakt, als niet snel een compromis
wordt bereikt”.

De
verdreven regering van president Abdu Rabbu Mansour Hadi was een
nauwe bondgenoot van de VS. Hadi werkte samen met de VS bij
drone-aanvallen tegen Al Qaeda op het Arabische Schiereiland (AQ in
the Arabian Peninsula AQAP). De terroristische organisatie opereert
vanuit afgelegen regio’s in Jemen. De VS hadden zoveel vertrouwen in
hun bondgenoot dat de val van de regering “de Amerikanen
verraste”, schrijft de New York Times.

Sektarisch
conflict

Matthew
Hoh van het Center for International Policy (CIP) zegt niet te weten
of Jemen uiteen zal vallen. “Ik denk dat de angst groter is dat
er massale chaos uitbreekt en geweld tussen verschillende facties,
zoals we dat ook zien gebeuren in Afghanistan, Irak, Libië en Syrië.
Dat zijn allemaal landen waar het Amerikaanse buitenlandbeleid zich
intensief mee bemoeide.”

Volgens
een Arabische diplomaat die anoniem wil blijven, maken de
Houthi-rebellen die nu aan de macht zijn deel uit van een sjiitische
sekte, de Zaydis, die worden gefinancierd door Iran. Het land telt
echter een soennitische meerderheid die gesteund wordt door buurland
Saoedi-Arabië, zegt hij. Dat kan een sektarisch conflict uitlokken
zoals in Syrië, Irak en Libanon.

Ironisch
genoeg hebben alle partijen, inclusief de VS, een gezamenlijke vijand
in AQAP, die onlangs de verantwoordelijkheid opeiste voor het
bloedbad bij het satirische Franse weekblad Charlie Hebdo.

Frontlijn

Vijay
Prashad, hoogleraar Internationale Studies aan het Trinity College,
zegt dat het moeilijk te voorspellen is hoe de situatie in Jemen zich
zal ontwikkelen. “Het is niet erg duidelijk waar de frontlijnen
precies lopen.” De
Jemenitische regering, die bekendstond als pro-Amerikaans, heeft
sinds 2004 een spel gespeeld met de VS op het gebied van
terrorismebestrijding.

Enerzijds,
zegt Prashad, presenteerde de regering van Ali Abdullah Saleh, en
later Hadi, zich als tegenstander van AQAP. Anderzijds gebruikten ze
AQAP om de macht van hun opponenten, inclusief de Zaydis (Houthis),
in te dammen.

“De Amerikanen waren van dit dubbelspel op de
hoogte en ze accepteerden het. Daardoor kon AQAP Jar en andere
regio’s in Jemen innemen en vrij gemakkelijk onder controle houden”.

Het
idee dat de Zaydis marionetten van Iran zouden zijn, doet hij af als
“belachelijk”. Ze vormen volgens hem een “tribale
confederatie die te maken kreeg met het scherpe zwaard van Saleh en
Hadi”. De Zaydis zijn volgens hem tegen AQAP en zullen hun het
leven niet per se gemakkelijker maken.

Matthew
Hoh zegt dat het al tientallen jaren durende Amerikaanse
Midden-Oostenbeleid, zoals het uitspelen van de ene theocratie
(Saoedi-Arabië) tegen de andere (Iran), rampzalige gevolgen heeft
gehad voor de regio. “De enigen die daar baat bij hebben gehad,
zijn extremistische groepen, die profiteren van oorlogen, geweld en
haat, en de Amerikaanse en westerse wapenproducenten die elk jaar hun
winst zien stijgen.”

Toen
Noord en Zuid-Jemen één werden, bezat het herenigde land vooral
wapens uit Rusland, destijds een nauwe militaire bondgenoot van
Zuid-Jemen. Het Jemenitische wapenarsenaal uit de voormalige Sovjet
Unie werd later versterkt met Amerikaanse en westerse wapensystemen.

Bron: U.S.
Ally Yemen in Danger of Splitting into Two – Again