Vanaf
de suikerrietvelden in Far North Queensland moest Roy Roger Gibson
sinds de jaren 1990 altijd lijdzaam toekijken hoe duizenden onwetende toeristen
zijn ongerepte geboortestreek onder de voet liepen. Hij zag de
cultuur van zijn volk, de Kuku Yalanji, verloren gaan en droomde van
een andere toekomst voor zijn land en mensen.
Twintig
jaar later is die droom in vervulling gegaan met de komst van het
Mossman Gorge Centre, een succesvolle onderneming voor ecotoerisme in
het Daintree National Park. Roy en andere Aboriginals werkten voor de
bouw van het centrum samen met de Australischer overheidsdienst Indigenous Land Corporation (ILC).
Negentig
procent van het personeel, dat 61 werknemers en 21 stagiairs telt, is
autochtoon. “Elke ochtend begin ik met een glimlach aan mijn
werk. Het helpt me om opnieuw in contact te komen met onze
geschiedenis, legendes, talen, muziek en kunst. Ik ben enorm trots en
heb nu het vertrouwen om mijn ambitie als artiest en danser waar te
maken”, vertelt de achttienjarige Roberta Stanley, die er samen met
haar tweelingzus stage loopt. Ook haar ouders werken in het centrum.
Gestolen
generaties
Sinds
juli 2014 hebben al 250.000 toeristen het Mossman Gorge Centre
bezocht. “Deze vorm van toerisme zit in de lift. Het geeft
culturele diepgang aan de ervaring van de bezoekers. De Kuku Yalanji
hebben, net als andere van Aboriginalvolkeren, de natuur duizenden
jaren verzorgd. Het is hun supermarkt en hun apotheek”,
verklaart directeur Greg Erwin.
Binnen
tien tot vijftien jaar zal de onderneming volledig in handen zijn van
de Aboriginals uit Mossman Gorge. Dan zullen de ‘gestolen generaties’
nog slechts een verre herinnering zijn. Tienduizenden kinderen werden
tussen 1900 en 1970 bij hun families weggeroofd als onderdeel van het
Australische assimilatiebeleid, zogezegd om hun een beter leven te
geven.
De
58-jarige Roy Roger Gibson behoort ook tot deze gestolen generaties
en wil niet dat zijn volk ooit nog zo’n psychologisch trauma moet
ondergaan. “Het centrum is een rolmodel voor onze jongeren die
dromen van een beter leven.”
Duurzaamheid
Samen
met andere inheemse gidsen neemt Roy bezoekers mee op pad in het
oudste regenwoud ter wereld. Hij vertelt hun over voedselbronnen,
fauna en flora, grotten, en over de Manjal Dimbi, een berg van spiritueel
belang voor de inheemse bevolking.
“Nu
zijn we in staat om ons ecosysteem te beschermen en tegelijk
bezoekers een inkijkje te geven in onze levens, cultuur, het geloof van de
Kuku Yalanji en hun connectie met de natuur. Onze klemtoon ligt op
duurzaamheid”, aldus Roy.
Ondernemingen
zoals het Mossman Gorge Centre helpen niet alleen het ecosysteem
beschermen en in stand houden. Ze tillen ook enkele van de meest
benadeelde gemeenschappen uit de armoede. Die worden geteisterd door
alcoholmisbruik, huiselijk geweld, chronische ziekten, werkloosheid
en hoge zelfmoordcijfers.
Een
volwassen Aboriginal heeft vijftien keer meer kans om in de
gevangenis te belanden dan een niet-inheemse Australiër. Ongeveer de
helft van de jongeren in jeugdgevangenissen is Aboriginal of Strait
of Torres-eilandbewoners (een apart volk op de Australische eilanden in de zeestraat tussen Australië en
Papoea-Nieuw-Guinea, nvdr). Er worden 31 keer meer inheemse vrouwen
opgenomen in het ziekenhuis voor huiselijk geweld in vergelijking met
niet-inheemse vrouwen, volgens het Social Justice and Native
Title-rapport uit 2014.
Economische
ontwikkeling
Ook
is de kans dat Aboriginals of Strait of Torres-eilanders met succes
een eigen zaak opstarten drie keer kleiner in vergelijking met andere
Australiërs. Dat veel inheemse mensen op afgelegen plekken leven,
speelt daarbij mee.
Toch
tonen cijfers van het onderzoeksbureau van de overheid Tourism Research Australia uit 2014 aan dat 14
procent van de internationale bezoekers geniet van een inheemse
ervaring. Deze bezoekers geven 4,6 miljard euro uit in Australië. De
vraag naar authentieke ervaringen die de platgetreden paden verlaten,
is dus hoog.
Terwijl
de ILC erop gericht is land te verwerven en Aboriginals en Torres
Straat-eilanders te begeleiden om dat land te gebruiken voor duurzame
doeleinden, is Indigenous Business Australia (IBA) een commercieel
georiënteerde organisatie die autochtone Australiërs kansen wil
bieden voor duurzame economische ontwikkeling.
“We
hebben een programma, het Business Development and Assistance
Programme, om inheemse ondernemers te ondersteunen bij het opstarten
en laten groeien van hun eigen zaak. Daarmee kunnen ze
werkgelegenheid voor hun mensen scheppen”, verklaart
IBA-directeur Chris Fry.
Jo
Donovan kon dankzij dit programma van haar hobby haar beroep maken.
Ze richtte Bandu Catering op samen met haar zoon Aaron Devine en
dochter Jessica, allebei chefs. Bandu levert kwaliteitsvoedsel, met
een mix van inlandse ingrediënten en smaken uit de innovatieve,
hedendaagse Australische keuken.
Door
samen te werken met een aantal banken, verschafte het
ondersteuningsprogramma van IBA in 2014 meer dan 90 leningen ter
waarde van 50 miljoen euro. “Onze Aboriginalpartners bezitten
momenteel een vermogen van meer dan 60 miljoen euro, met een waaier
aan commerciële ondernemingen en activa, via het IBA Equity and
Investment Programme. IBA heeft meer dan 2,1 miljoen euro aan
goederen en diensten gekocht van ongeveer 30 inheemse bedrijven”,
zegt IBA-directeur Fry.
Bron: Aboriginal
Businesses Stimulate Positive Change in Australia
