De Europese bankiers realiseren zich dat zij de politieke steun voor
een Robin Hood taks onderschat hebben en deden via een lange brief een glansloze oproep aan de EU-ministers van financiën. Ze drongen er
sterk op aan de plannen voor een Financiële Transactie Taks (FTT) op te
bergen.

Schelling en Schäuble lanceren een nieuw
initiatief

De Oostenrijkse minister van financiën Hans Jörg Schelling en zijn
Duitse collega Wolfgang Schäuble hebben een
nieuw plan uitgewerkt voor de invoering
van een EU-FTT.

Het door beide ministers overeengekomen tijdschema voorziet in een beurstaks op aandelen tegen 2016 en een belasting op andere transacties
tegen 2017, met uitzondering van staatsobligaties. Voor de handel in aandelen en obligaties, had de Europese Commissie een voorstel voor een
heffing van 0,1 procent, terwijl de handel in derivaten zou belast worden met 0,01 procent. Deze FTT zal gevolgen hebben voor alle investeerders en bedrijven die dergelijke producten kopen of verkopen in één van
de 11 betrokken staten, Oostenrijk
inbegrepen.

“De extra kosten op de aandelenhandel, en vooral de handel in derivaten, is bedoeld om stoom af te laten qua speculatie”, benadrukte Schelling. Voor Oostenrijk is een lager belastingtarief dan oorspronkelijk gepland ook denkbaar.
“Het belasten van derivaten in het
bijzonder is alleen zinvol in
het kader van een brede grondslag/ belastbare basis. In ruil daarvoor zou het belastingtarief kunnen verlaagd worden”, aldus Schelling.

De EU-ministers van financiën streven
ernaar hun gesprekken over deze FTT verder te zetten tegen eind januari 2015. 

En België?

Minister van financiën Johan Van Overtveldt
hult zich in veelzeggend stilzwijgen. Onder de regering Michel I heeft België het
koppeloton van de 11 landen, die voor een FTT zijn, verlaten. Je kan natuurlijk geen
twee meesters tegelijk dienen: het is ofwel de werkende en werkloze bevolking
ofwel de financiële industrie en de vermogens en vennootschappen.

De sociale onrust bij de werkenden en
werklozen van de voorbije maanden laat zien welke kant de regering gekozen
heeft. De Europese bankenlobby heeft aan België dus geen zware kluif.

De Europese financiële industrie – onder
leiding van de bankenlobby – direct in de tegenaanval

Daarbij gebruiken zij dezelfde argumenten die, gezien het verleden,
volstrekt niet overtuigend zijn. De Europese financiële sector, verantwoordelijk voor de globale
financiële crisis en voor de verder durende sociale, politieke en economische
problemen in de eurozone, doet denken aan de koningen van het Bourbon
vorstenhuis van weleer: ook zij hebben niets geleerd en niets vergeten.

Met hun
brief vragen de bankiers noch min noch meer de toestemming om verder te doen
zoals naar gewoonte, waarbij ze de bewezen schade negeren, die het ‘bankieren zoals naar gewoonte’ aan de Europese economieën
toebracht en blijft toebrengen. 

Zij beweren dat een Europese FTT het financiële systeem zal
ontwrichten. Maar het is juist wegens de gevolgen van dat systeem dat er redenen
zijn om die taks in te voeren. Waar zij echter in werkelijkheid voor beducht zijn is het verlies
van hun overdreven bonussen en weelderige levensstijl.

Een FTT zou die gang van zaken verstoren en kan aan de gekozen regeringen het geld
bezorgen waarmee de echte problemen van de mensen kunnen aangepakt worden, met
name de gevolgen van brutale bezuinigingen, de klimaatverandering, stijgende
sociale ongelijkheid en de globale armoede. 

De economische, financiële en politieke
elites waren zoals elk jaar gezellig verzameld in Davos. Zij hebben nog nooit een steen
verlegd in de rivier van de fundamentele problemen van het mondiale liberale kapitalisme.
Integendeel. Zij kunnen ook geen oplossingen bieden, want ze zijn vooral zelf deel van het probleem.

Maar ze
blijven zoeken, jaar na jaar, hoe de sociale gevolgen van de door hen zo
bejubelde neoliberale globalisering zouden kunnen geminimaliseerd worden.  Hoe de groeiende sociale ongelijkheid en ‘overbodigheid’ van een steeds grotere groep arbeidskrachten, niet zou leiden tot groeiende sociale onrust.

Want er
is steeds meer sociale onrust tegenover de bezuinigingspolitiek binnen de
EU. Met name is dit het geval in Portugal, Spanje, Italië en in België. In Griekenland leidde
de asociale politiek tot een historische electorale overwinning van de linkse
partij Syriza.

“De financiële industrie houdt
zelfs de schijn niet op en blijft de trouwe speerpunt van het economisch
liberalisme en de monetarisering van de economie.”

Klaus Schwab, initiatiefnemer van de jaarlijkse hoogmis
van de politieke, financiële en economische elites in Davos, heeft gelijk
wanneer hij beweert dat «de huidige
situatie het resultaat is van een collectief falen ten aanzien van de gevolgen
van de mondialisering». De Europese bankiers hebben geen weet van een collectief
falen en blijven te midden van de groei van de sociale ongelijkheid vasthouden aan
de liberale illusies van het “trickle-down” effect. 

Alhoewel er een nieuw elan voor de invoering van een FTT mogelijk is – de comeback van de Fransen, de blijvende druk van Duitsland en nu het
initiatief van Oostenrijk, een van de sterkste verdedigers van een taks
op financiële transacties – zullen we meer dan ooit beducht moeten zijn
voor ingrepen zoals verlagingen van de voorgestelde en
noodzakelijke belastingtarieven en voor het aanwenden van de opbrengsten van de
taks.

Voor Attac blijft verdeling van de opbrengsten een belangrijke eis, maar de belastingtarieven – ook van de derivaten – is
doorslaggevend omdat de strijd voor de invoering van een FTT een onderdeel is van de noodzakelijke regulering van de
financiële industrie en van de bestrijding van de ontwrichtende speculatie.

We
moeten echter waakzaam en vooral strijdbaar blijven, zowel tegen de verdere
uitholling en vertraging van de taks maar ook beducht zijn voor de
tegenaanvallen van de Europese bankenlobby.

Ook het feit dat de Oostenrijkse
minister Schelling reeds bereid is het belastingtarief op derivaten nog verder
te laten zakken is het zoveelste gevaarlijk teken aan de wand dat de FTT een
speelbal is tussen een weifelende bange politieke klasse en de dreigende
interventies van de financiële industrie.

De
sociale bewegingen moeten opnieuw zelf het heft in handen nemen, de bevolking
informeren en de tegenaanval inzetten.

Eric Goeman is woordvoerder van Attac Vlaanderen