- Heb je al op tijdelijke arbeidsplaatsen gewerkt waarbij je het gevoel kreeg dat dit gewoon gesubsidieerde arbeid was die nooit tot een vaste betrekking zou leiden? Heb je de ervaring die je daar opdeed al elders kunnen verzilveren? Wat doen zulke tijdelijke jobs met een mens?
- Wat denk je over mensen die werkloosheid afdoen als een eigen falen, die verkondigen dat een inkomen afpakken een garantie is tot meer inzet bij het zoeken naar een job?
Ax: “Ik voelde mij interimmer voor het leven bij Katoennatie. Bovendien had ik het gevoel dat je als interim minderwaardig was tegenover vaste werknemers. Zo moest ik zonder enige beschermende kledij temidden giftige producten werken, en dat doe je dan ook zonder tegenpruttelen omdat je toch je job wil houden in de hoop een vast contract te versieren.”
Ik zie enkele mensen direct instemmend knikken. Nr. 305 neemt over.
Nr. 305: “Ik heb erg veel verschillende interimjobs gedaan, de een al zwaarder dan de ander. Soms deed ik een aantal shifts na elkaar, dag en nacht, het was mij allemaal gelijk. Ik was tot alles bereid.”
“Misschien is dat wel een foute instelling want ik kreeg steeds het soort fabrieksarbeid toebedeeld waar niemand het lang uithield, maar ik wel. Ik werkte letterlijk en figuurlijk aan de lopende band. Dikwijls tekende ik mijn contract pas een week nadat ik al effectief mijn shifts gedraaid had en niet zelden bleken de ingeschreven data niet te kloppen.“
“Toch dacht ik dat ik niet kieskeurig mocht zijn. Dat ik niet boven dat soort werk stond. Ik nam de spot van vaste arbeiders die interimkrachten met een aantal diploma’s op zak te beurt valt, erbij. Werken was het belangrijkste“.
“Maar dan kwam het.”
“De opgedane ‘werkervaring’ bleek plots nadelig te zijn in mijn zoektocht naar een job. Ik kreeg opmerkingen zoals: ‘Het feit dat je al zo lang dit soort werk doet, toont aan dat je niet ambitieus genoeg bent voor deze job’. En zo ontstond een negatieve spiraal. Ik vernoemde het dus niet langer op mijn CV, ik durfde gewoon niet meer. Het kan onnozel klinken, maar op je CV zetten dat je op wereldreis bent geweest is dus soms beter dan te laten weten dat je hebt gewerkt. “
Naomi: “Ik heb ook mijn deel interimarbeid gehad. Maar ik zou het ook even willen hebben over de vraag rond gesubsidieerde arbeid.”
“In Leuven werd ik geconfronteerd met de mogelijke gevolgen hiervan. Het was de eerste keer dat ik gebruik maakte van een Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP) omdat ik een arbeidshandicap heb wegens een autismespectrumstoornis (ASS). Het was echt mijn droomjob, iets wat ik altijd heb willen doen, en ik was dan ook dolgelukkig met mijn werk. Dit was wel nachtwerk waardoor ik uiteindelijk mijn avondschool heb moeten opgeven want het was te zwaar om het nog verder gecombineerd te krijgen.”
“Het ging er goed, zo goed zelfs dat ik shift-leader werd van de nachtploeg. Maar dan begonnen de problemen. Ik was de enige vrouw en de vier nieuwe mensen met wie ik moest samenwerken waren kersvers afgestudeerd. Omwille van mijn ASS had ik moeite om met hen een goede werkrelatie op te bouwen. Toen ik dat bespreekbaar wilde maken werd dat niet zo begrepen, want het was mijn probleem, zo werd gezegd, en niet dat van hen.”
“Het resultaat is dat ik na drie jaar, net de termijn waarop de VOP-subsidie afloopt, hoe toevallig toch, op staande voet werd buitengezet zonder dat men mij een geldige reden kon geven.”
Darrin knikt instemmend en vult aan.
Darrin: “Veel van die subsidies zijn in mijn ogen weggesmeten geld. Als men al dat geld zou investeren in de NMBS, kinderopvang, ouderenzorg of onderwijs, dan zou je daar veel meer mee kunnen bereiken. Het gekke is tegenwoordig dat de ene uitgavenpost blijkbaar niet de andere is.”
“Zo spreekt men tegenwoordig over de sociale zekerheid als een kost en noemt men gesubsidieerde jobs, die vaak tijdelijk zijn, een investering in de economie.”
“Tijdelijke jobs zijn ook verschrikkelijk omdat je zelfbeeld eronder lijdt. Van andere mensen hoor ik ook vaak het volgende verhaal: eerst zes maanden interim en daarna zes maanden op proef via een vast contract. Tja, waar ben je dan nog mee bezig.“
Marjolein: “Ja, ik begrijp dat ook allemaal niet. Zulke jobs hebben allemaal iets gemeenschappelijk. ‘t Is inderdaad plezant zo lang het blijft duren. Daarna mag je het proberen uitleggen op je volgende sollicitatiegesprek én kan je jezelf gaan afvragen waarom ze je toch niet hebben gehouden. Er zijn dus wel wat nadelen aan ook.”
Loes: “Ik heb nog maar één tijdelijk contract gekregen. Maar dit wist ik op voorhand en ik had er zelf geen problemen mee. Het was een ervaring die bij op mijn CV kon en ik was tijdelijk aan het werk. Maar ik snap wel dat het vreemd aanvoelt. Je bent precies altijd een buitenstaander naast diegenen die er vast werken. Je kan je nooit volledig ‘thuis’ voelen op de werkvloer want wie weet sta je er volgende week ook niet meer.”
Dax: “Dat is absoluut waar, in het merendeel van de interimjobs die ik heb gedaan ben je een beetje als een ‘slaaf met rechten’. Het is wel wat zwaar uitgedrukt maar het vaste werkvolk vindt dit meestal niet zo leuk, want ze moeten veel dingen altijd opnieuw herhalen en ze krijgen altijd nieuwe gezichten en namen te zien.”
Sven: “Dat moet toch allemaal zo zijn invloed hebben?”
Nr.305 neemt de groep in zich op en vervolgt zijn verhaal.
Nr. 305: “Ik solliciteerde steeds minder omdat ik bekaf was, en in mijn hoofd enkel nog bezig was met het betalen van de rekeningen. Uiteindelijk ben ik beginnen geloven dat dat soort werk het enige was dat ik kon. De jobs waar ik volgens mijn diploma voor zou moeten solliciteren lagen in een soort onbereikbare wereld.”
“Ik ben toen in een lange depressie beland die het me vandaag nog steeds moeilijk maakt om veel te hopen of brutaal en ambitieus uit de hoek te komen. Alsof je jezelf als mens helemaal opnieuw moet opbouwen.”
“Ik verloor het geloof in mezelf en begon effectief te geloven geen andere waarde te hebben. Die tijdelijke arbeid is dikwijls ook vernederend en het blijft een wonder dat ik toen nog mijn huur kon betalen. Nu nog steeds word ik letterlijk misselijk en angstig als ik door de Gentse Brabantdam wandel waar de meeste interimkantoren gevestigd zijn.
“Vandaag ben ik erg verontwaardigd over die verloren tijd. Of in het werklozenjargon: dat ‘gat in mijn CV’. Het is een serieuze handicap geworden. “
Naomi was nog niet klaar met haar verhaal en ze geeft nog een tweede voorbeeld van gesubsidieerde arbeid.
Naomi: “Via een gespecialiseerde trajectbegeleiding voor personen met een arbeidshandicap, werd ik begeleid naar een nieuwe job. Ik volgde een onbetaalde stage voor twee maanden in Sint-Truiden, het uitzicht op vast werk op die plaats was gewoonweg nul. Onbegrijpelijk dat men mensen misbruikt om ergens gratis werkkrachten te verschaffen. Dat kan toch gewoonweg niet?!”
NN: “Ik heb het daarnet al gezegd. Ook ik heb begeleiding gekregen via GTB (gespecialiseerde trajectbegeleiding en -bepaling van personen met een arbeidshandicap). Het was een aaneenschakeling van fouten. Beloftes die werden gedaan maar dan weer werden verbroken. Ik werd wel betaald maar veel minder dan andere mensen die hetzelfde werk deden. Staat men dan echt niet stil bij wat dit doet met iemand zijn zelfbeeld?”
Sven: “Jullie hebben dus allemaal al gewerkt, zijn of waren, op zoek naar werk. De zoektocht van de ene duurt al wat langer dan bij de andere. Heeft dit een impact op je sociale leven? Hoe reageren vrienden en familie, of mensen in het algemeen?
Darrin: “Ik ben zelf nog één van die mensen geweest. Ik dacht vroeger ook dat iedereen het kon maken als hij maar wou, dat sociale zekerheid niet nodig was. Zelfs dat het een luxe was. Als ik hieraan terugdenk, dan kan ik alleen maar medelijden hebben met de persoon die ik toen was. Voor mij kwam een groot deel hiervan voort uit mijn eigen omgeving. Ik kom uit een familie die altijd een grote mate van financiële stabiliteit heeft gekend. Mijn vader is huisarts en mijn moeder is leerkracht. Hierdoor heeft ons gezin een mooi inkomen en veel zaken waren bij ons zo vanzelfsprekend. Een internetabonnement, een computer aankopen enzovoorts. Ik stond paf toen ik hoorde dat mensen het soms moeilijk konden hebben om zich een internetabonnement aan te schaffen.”
Dax: “Ik ga daar weinig woorden aan vuil maken, die mensen zijn gewoonweg wereldvreemd.”
Loes: “Ik denk dat mensen die nooit in deze situatie gezeten hebben het ook niet kunnen inschatten wat het met je doet. Je kan er trouwens niet altijd aan doen dat je in die situatie belandt, maar ik geloof wel dat je veel kan doen om eruit te komen.”
Marjolein: “Het bemoeilijkt mijn zoektocht niet echt maar het is zeker niet gemakkelijk om je telkens te moeten verdedigen. Ik denk dat geen van ons er om gevraagd heeft werkzoekend te zijn en ik hoop dat niemand hetzelfde lot als het mijne en dat van vele andere werklozen hoeft te ondergaan.”
“Nog zo’n woord dat ze zo graag uitspreken, werkloos. Dat mogen ze van mij direct schrappen, want we zijn wel degelijk werkzoekend.”
Lisette maakt zich druk.
Lisette: “Laat ze de mensen die geen kloten doen eens eerst pakken. Want dat soort mannekes laten ze met rust. Schandalig, terwijl ik heel graag een job wil hebben. Ik die altijd hard heb gewerkt in die interim periode en via deeltijds onderwijs. Maar nee, de jeugd krijgt geen kansen meer.”
Loes: “Ik denk dat er gewoon meer echte controle moet gebeuren. Maar dit zowel bij werkgevers als werknemers. Er zijn zoveel mensen die al jaren ‘op den dop’ zitten, mensen die bij elke vacature langs gaan om uiteindelijk gewoon een papier te laten aftekenen. Dat zijn sollicitaties om te solliciteren, niet om een baan te krijgen. Ik vind dat ze daar meer controle op moeten doen. En dus niet enkel op al die mensen die door een gebeurtenis in een een bepaalde situatie zijn beland, meer bepaald zonder werk zitten en die wél werk zoeken.”
“Dagelijks word je, zelfs als je om jezelf te beschermen niet langer aandacht geeft aan media, ontelbare keren geconfronteerd met wat je niet hebt of niet kunt doen. Maar de ironie wil dat je net verweten wordt te neerslachtig of moedeloos te zijn. Dan zwijg je dus.”
Naomi: “Hoe ik omga met mensen die me lui noemen of kritiek geven, wel simpel, vroeger trok ik mij dat aan, maar nu gooi ik olie op het vuur en maak ze nog wat bozer om ze vervolgens uit te lachen. Ze zouden beter eens zelf ervaren hoe het is.”
Op het gezicht van Nr.305 verschijnt een glimlach met sporen van sarcasme.
Nr.305: ”Het is sowieso erg moeilijk om niet al te veel te vergelijken met mensen die het beter hebben. Het is ook erg moeilijk voor ‘die anderen’ om dat te begrijpen. Dagelijks word je, zelfs als je om jezelf te beschermen niet langer aandacht geeft aan media, ontelbare keren geconfronteerd met wat je niet hebt of niet kunt doen. Maar de ironie wil dat je net verweten wordt te neerslachtig of moedeloos te zijn. Dan zwijg je dus.”
“Sinds enige tijd is die algemene perceptie ten aanzien van werkzoekenden zodanig wereldvreemd en harteloos geworden dat het vreemd genoeg gemakkelijker wordt je ertegen te wapenen. De berichten in de media, uitspraken van vriend en vijand slaan de bal zo gruwelijk mis dat je er buitengewoon pissig van wordt.”
“Vroeger had ik de neiging te geloven dat het probleem effectief alleen bij mij zat. Dat ik en ik alleen verantwoordelijkheid draag. Intussen weet ik dat dit nonsens is. In Vlaanderen alleen al zijn meer dan 240.000 mensen op zoek naar werk en daar staan ongeveer 40.000 vacatures tegenover. Die verhouding spreekt boekdelen.”
“Ik voel me ook enorm gesterkt door lotgenoten en het, weinige maar gemeende, protest dat de kop op steekt. Intussen ben ik bereid te verkassen naar het buitenland mocht ik te weten kunnen komen wat en waar.”
Ax: “Ik hoor hen graag zeggen dat iedereen gelijk is en dat iedereen dezelfde kansen krijgt. Wel, ik kom uit een kansarm gezin en kan u zeggen dat dit helemaal niet klopt. Als kind uit een moeilijk gezin krijg je helemaal niet dezelfde kansen als een ander. Zo kon ik niet genieten van degelijke bijscholing wat betreft mijn dyscalculie, zo kon ik niet genieten van een opleiding bij de tekenacademie, zo kon ik zelfs geen boeken huren in de bib, omdat dat allemaal financieel niet kon.”
“Maar dan zeggen anderen dat het mijn eigen fout is dat ik er niet ben geraakt en zo hebben ze altijd gelijk. Ze mogen anders gerust hier een kijkje komen nemen, hoe een vrouw van 36 haar twee kinderen en een werkzoekende vriend die ook geen inkomen heeft, moet onderhouden. Dit mogen ze gratis en voor niets maar ze moeten het 24 uur volhouden om niks te hebben. Benieuwd of hen dat zou lukken”.
Darrin: “Wat ik het meest onnozel vind aan heel deze discussie is dat die stigma’s niets uithalen. Integendeel, ze maken het alleen maar erger voor de mensen in die situatie. Zoiets wordt op de duur immers een soort ‘realiteit’ die men als waar gaat beschouwen.”
Sven: “Beperkingen in de tijd en afbouw van het vervangingsinkomen, zijn dat positieve maatregelen denken jullie?”
Nr305: “Vanaf januari ben ik officieel een ‘niet-werkende werkzoekende zonder uitkeringsrecht’, omdat ik de maximumduur van het recht op een wachtuitkering bereikt heb. Nu heet dat dan de ‘inschakeluitkering’. Over cynisch gesproken.”
“De paniek die dit met zich meebrengt is vreselijk. Ik vraag me dikwijls af hoe het zou gelopen zijn, mocht ik vanaf dag één een redelijke uitkering gekregen hebben en geen uitstel van begeleiding. Geen wachttijd, geen ontoereikende uitkering. Gevolg: geen mensonterende interimarbeid of – al even onzeker – zwartwerk; een ongeschonden zelfbeeld en tijd en motivatie om een geschikte job te vinden.”
“De ironie wil dat als ik er uiteindelijk toch in slaag een job te vinden, zonder enige steun of aanmoediging van gelijk wie, ik dat verhaal van responsabilisering, activering en individuele verantwoordelijkheid persoonlijk bevestig. Maar hoe kun je in godsnaam jezelf motiveren zonder input van buitenaf? Wie geen geld en zelfvertrouwen meer heeft, verschuilt zich achter z’n muren en belandt in volstrekte eenzaamheid. Niemand die je vertelt waar je goed in bent. Geen ervaringen of collectieve brainstorms die je ineens een goede inval geven of de noodzakelijke courage om een motivatiebrief te schrijven die ook geloofwaardig is.“
“En hoe gruwelijk, haast misdadig, is het niet om mensen af te straffen voor hun ‘gaten in hun CV’ wanneer ze het net nodig hebben?”
“Mensen hebben de neiging om hun eigen falen aan de context toe te schrijven en hun succes aan persoonlijke factoren; dat heet in de Sociale Psychologie de ‘fundamentele attributiefout’. Dat betekent ook dat zij die zelf in zo’n situatie zaten dit, zodra ze een job hebben, snel vergeten en woorden in de mond nemen als: ‘Toen ik voor mezelf de klik maakte, vond ik snel werk’. Bullshit. De klik? Really? “
“Zo krijg je ineens vrienden die in enkele maanden tijd alle empathie verliezen en de input en steun van anderen ‘vergeten’. Vreselijk is dat. Uiteindelijk lijken enkel mensen die het zwaar hebben of erg zwaar hadden in staat en bereid om te helpen. Als werkzoekende bots je continu tegen dergelijk cynisme aan. Maar elke oprechte steun, hoe klein ook, is dan ook drie keer zo hoopgevend.”
Ax: “Als je een hond lang genoeg slaat, leert die een hulpeloosheid aan waardoor die uiteindelijk niets meer onderneemt. De ‘maatregelen’ die voorgesteld worden zijn dan ook ontzettend contraproductief. Hoe kun je geloven in een sterke motivatiebrief als de teneur is dat werklozen een ‘attitudeprobleem’ hebben? “
““Een inkomen afpakken zal een enkeling misschien aanzetten om meer te solliciteren maar dat is zeker niet de oplossing. Gaan er hierdoor misschien meer jobs vrijkomen? Ik denk het niet.”
Naomi: “Ik mag er niet aan denken dat mijn dopgeld nog meer omlaag zal gaan in de toekomst. Het kan toch ook niet de bedoeling zijn dat ik verplicht ben een partner te zoeken om het gered te krijgen want geloof me, alleen kom ik er op deze manier niet.”
“De meesten zijn getrouwd of samenwonend, hebben twee inkomens en gedeelde kosten, als alleenstaande draag je alle kosten zelf.”
“Soms denk ik dat het beter is een misdaad te begaan en onderdak te ontvangen in de gevangenis. Misschien grof gezegd, maar daar hebt ge dan tenminste nog levenszekerheid.”
Marjolein: “Een inkomen afpakken zal een enkeling misschien aanzetten om meer te solliciteren maar dat is zeker niet de oplossing. Gaan er hierdoor misschien meer jobs vrijkomen? Ik denk het niet.”
“We betalen allemaal een verzekering voor onze auto en als we een ongeluk hebben, willen we allemaal graag dat de verzekering alle kosten dekt. Dat is normaal, maar een werkloosheidsuitkering? Ho maar! Ik weet dat de vergelijking niet helemaal klopt maar het gaat om het principe. Als je de pech hebt een ongeluk tegen te komen mag je blij zijn dat je die verzekering hebt, waarom wordt een uitkering dan als zoiets abnormaal gezien?”
NN: “Binnen twee maanden ben ik mijn inkomen kwijt, ondanks dat ik inspanningen heb geleverd om werk te zoeken. Helaas heb ik niet genoeg gewerkt en verlies ik mijn inschakelingsuitkering. Mijn stages tellen zelfs niet mee voor de RVA. Welk positief effect dit heeft op mij? Niets. Integendeel, mijn psychische gezondheid ondervindt er enkel maar meer hinder van. “
“Gelukkig heb ik nog een spaarpot aangelegd met mijn dopgeld omdat ik bang was voor de toekomst. De clichés over werklozen die hun dop uitgeven aan sigaretten, alcohol, smartphones, flatscreens enzovoorts, gaan hier niet op.”
“Het draait allemaal om besparingen, putten die moeten gevuld worden, waar ik niets mee te maken heb. Maar ja, ik krijg geld zonder er iets voor terug te doen, dus zal ik boeten. Mensen die gelukkig zijn, zijn niet van hun stuk te brengen. Die zien overal het positieve van in en maken zich geen zorgen. Als mensen zich druk maken over de uitkering van een ander, wil dit enkel maar zeggen hoe ongelukkig ze zelf zijn, dat ze het zelf moeilijk krijgen in hun leven. Dan is de gemakkelijkste zondebok al snel gevonden.“
Darrin: “De uitkering naar beneden halen zal naar mijn mening niets uithalen, omdat mensen op die manier andere problemen erbij krijgen met name financiële zorgen. Ik vind het trouwens hallucinant hoe banken de grootste uitkeringstrekkers van het land zijn maar nooit gemeenschapsdienst moeten doen of een bewijs van competentie moeten voorleggen. Wat mij ook stoort aan deze maatregelen is het heersende wantrouwen.“
“Persoonlijk denk ik dat het ook is omdat veel werkende mensen het moeilijker beginnen te krijgen, maar kunnen we dan alsjeblieft de problemen bij de kern aanpakken? Of willen we werkelijk een logica hanteren van “ik verzuurd, jij verzuurd”, en “mijn leven slecht, uw leven slecht”. Want dat is wat er nu aan het gebeuren is, we zien niet in hoe men op lange termijn iedereen onderuit aan het halen is.”
Naomi: “Eerder vind ik dat iedereen een basisinkomen moet krijgen en om meer bij te verdienen een parttimejob moet kunnen uitvoeren, dan zal iedereen meer kans krijgen om werk te vinden. We moeten dan allemaal niet meer zo hard werken en hebben dan meer levenskwaliteit. Eerlijker verdeeld voor iedereen en ik kan mij echt niet inbeelden hoe dit niet ten goede komt voor de hele maatschappij, maar ik ben dan ook geen politieker.”
Bron: sblog.be
Volgende week deel 5, waarin de werkzoekenden antwoorden op volgende vragen:
- Wat denk je over mensen die werkloosheid afdoen als een eigen falen, die verkondigen dat een inkomen afpakken een garantie is tot meer inzet bij het zoeken naar een job?
- Ben je wat op de hoogte van genomen maatregelen, nu en in het verleden? hebben ze je al geholpen of waren ze soms eerder een rem? Wat denk je van de nieuwe maatregelen uit het regeerakkoord, gaan zij je helpen?
