Een open brief aan Theo Francken: het probleem is niet uw beleid, maar uw discours

Een open brief aan Theo Francken: het probleem is niet uw beleid, maar uw discours

zondag 4 januari 2015 12:10
Spread the love

Op 22 december publiceerde De Standaard het opiniestuk ‘Asiel is geen gunst, maar een recht‘. Daarin betoogde ik dat elk meritocratisch criterium als ‘braaf’, ‘stout’ of ‘geïntegreerd’ uit het debat over asiel moet verdwijnen.

Op 23 december reageerde Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken daarop onder de titel: Asiel is een recht, nuance een plicht. Hij beschouwde mijn bijdrage als een aanval op zijn beleid en hamerde erop dat zijn administratie wel degelijk met twee handen vasthoudt aan de Conventie van Genève.

Bij deze mijn weder-wederwoord.

Geachte heer staatssecretaris,

Op 22 december las u in mijn opiniestuk in De Standaard dat in uw asielbeleid Belgische belangen een hogere status hebben dan de rechten van vluchtelingen. Op 23 december reageerde u dat uw beleid wel degelijk strookt met de Conventie van Genève en alle EU-richtlijnen. Ik geloof u daarin ten volste en ik had dat duidelijker moeten maken. Blijft het jammer dat u mij daarop afrekent en de essentie van mijn bijdrage in de wind slaat. Niet zozeer uw beleid, wel uw discours stond centraal in mijn opiniestuk. Ik ben in de eerste plaats afgestudeerd historicus en deed uitspraken op basis van wetenschappelijk onderzoek naar de debatten over het Belgische uitwijzingsbeleid.

Laat ik dus allereerst benadrukken dat ik er – tot bewijs van het tegendeel – niet aan twijfel dat wie recht heeft op asiel, dat in ons land ook verkrijgt. Ik twijfel er evenmin aan dat het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen bekwaam, oprecht en onafhankelijk werk verricht. Maar dat alles ondermijnt de essentie van mijn betoog niet.

De voorbije jaren vond een betekenisvolle verschuiving plaats in de manier waarop in België over asiel én uitwijzing gedebatteerd wordt. De belangen van de vluchteling verdwenen in grote mate uit de politieke en publieke discussies. Het vacuüm werd opgevuld door de vraag wat vreemdelingen voor ons kunnen betekenen; de vraag welk voordeel wij halen uit hun aanwezigheid. Dit is een evolutie die op lange termijn het democratisch draagvlak voor een asielbeleid dreigt te ondermijnen. (Voor een uitgebreid overzicht van mijn onderzoeksresultaten: Een Ongelijke Strijd: Evoluerende Discours van Beheersing en Bescherming in de Debatten over het Belgische Uitwijzingsbeleid)

U was zelf, als volksvertegenwoordiger, een vooraanstaand exponent van deze verschuiving. Om een voorbeeld te geven: op 9 mei 2012 verweet u toenmalig staatssecretaris De Block ‘dat zij de geïntegreerde scoutsleider Scott Manyo geen papieren gaf, maar dat zij een crimineel blijkbaar niet zo erg vond’. U ging – dwars doorheen het inderdaad belangrijke onderscheid tussen asielzoekers en uitgeprocedeerden – veel vaker de discussie aan met argumenten over de Belgische cohesie en veiligheid, dan met argumenten over de nood aan bescherming van vluchtelingen.

Vandaag bent u zelf staatssecretaris en behoudt u dit discours. Illegalen die zich niet gedragen hebben op slag absolute uitwijzingsprioriteit.

U debatteert nog steeds mee over het onderscheid tussen wie we wel kunnen gebruiken en wie niet; over het onderscheid tussen brave jongens en hardvochtige onruststokers.

Achter dat alles schuilt inderdaad de cruciale nuance dat een discussie over de ‘kwaliteit’ van vluchtelingen, pas kan volgen nadat een onafhankelijke instantie heeft geoordeeld over de grond van hun asielaanvraag. Gelukkig maar!

Het grote probleem is echter dat u die essentiële nuance onvoldoende expliciet maakt. Niet uw beleid, maar wel uw discours wekt geregeld de indruk dat niet de vluchteling –  

in de ruime zin van het woord –  maar wel de Belg en zijn welzijn prioriteit hebben. U wekt onvermijdelijk de indruk dat meritocratische criteria een rol spelen binnen uw asielbeleid. Dat is de wond waarop ik de vinger probeer te leggen.

In onze samenleving erodeert het draagvlak om politieke vluchtelingen op te nemen. Minder en minder Belgen verlenen hun steun aan een beleid dat onvoorwaardelijk bescherming biedt aan ‘buitenstaanders’. Drijf niet mee op die stroom. Ga er tegen in.

Werp u, als hoogste vertegenwoordiger van het Belgische migratiebeleid, op als de finale verdediger van het recht op asiel, in een klimaat waarin dat steeds minder vanzelfsprekend lijkt.

Laat elke insinuatie achterwege dat kwalitatieve aspecten als ‘braaf’ en ‘stout’ een rol spelen binnen uw beleid. Want voor u het weet, verschuift asiel van een recht tot een gunst.

take down
the paywall
steun ons nu!