Inleiding bij de vertaling 

Operation Cast Lead (2008-2009), de
aanslag op de Mavi Marmara (2010), Operation Pillar of Defense
(2012) en Operation Protective Edge (2014) resulteerden in de dood van
3.700 Palestijnen en 90 Israëli’s. Die
aanvallen werden in de media steevast voorgesteld als ‘waanzinnig en
pathologisch’.

Niets is minder waar, volgens Finkelstein. Hier schuilt
een zeer goed doordachte militaire strategie achter. Tegelijkertijd
doen de politieke leiders van Israël er alles aan om deze perceptie
van waanzin in de buitenwereld aan te moedigen. Het ultieme doel van
deze brutale aanslag op het leven van duizenden Palestijnen, is
allesbehalve irrationeel. Met zijn ‘waanzinnige’ aanvallen wil Israël
elk politiek onderhandeld diplomatiek compromis en elke vorm van vrede met de
Palestijnen in de kiem smoren.

Finkelstein
trekt de legitimiteit van het Palestijns gewapend verzet niet in
twijfel. Zijn besluit is echter kort en krachtig: “Het beste dat kan
worden gezegd van het gewapend verzet is dat het meerdere malen heeft
gepoogd de belegering van Gaza te doorbreken maar telkens heeft
gefaald. Het ergste dat van massaal geweldloos verzet kan worden
gezegd is dat het nog nooit werd geprobeerd. Zou het niet minstens
een kans moeten krijgen?”

Dit is de
vertaling van het ‘besluit’ van het boek Method and Madness. The Hidden Story of
Israel’s assaults on Gaza.

Besluit (2014)

Operation
Protective Edge (juli-augustus 2014) sleepte nog drie weken aan nadat
eerste minister Benjamin Netanyahu het einde van het grondoffensief
had aangekondigd. Hij koesterde nog steeds de hoop om Hamas een
beslissende nederlaag toe te brengen door ze te verzwakken met
massale luchtbombardementen, enorme aantallen burgerslachtoffers en
het vermoorden van hooggeplaatste militaire leiders van Hamas.

Omdat
de aandacht van de westerse media na de onthoofding van een
Amerikaanse journalist verschoof naar ISIS kwam de afslachting in
Gaza hierdoor in de saaie, ‘meer-van-hetzelfde’ nieuwscyclus terecht.
Zo kon Israël zijn precisieterreuraanvallen hervatten met ongekende
roekeloosheid, waarbij hoge appartementsblokken werden vernietigd,
alsof het een videospel was met nauwelijks enig voorwendsel dat het
zou gaan om legitieme militaire doelwitten. De projectielen en
mortiergranaten van Hamas bleven echter komen, waardoor het aantal
Israëlische burgerslachtoffers omhoog ging. Op 26 augustus 2014 ging
een staakt-het-vuren van kracht.

Tegen
het einde van de slachting had Israël 2.200 Palestijnen omgebracht,
waarvan 70-75 procent burgers. Onder de doden 500 Palestijnse
kinderen. Hierbij komen 11.000 Palestijnen die verwondingen opliepen
(inclusief 3.300 Palestijnse kinderen, van wie er 1.000 voor altijd
invalide zullen zijn). 11.000 huizen, 360 fabrieken en werkplaatsen,
160 moskeeën, 100 scholen en 10 ziekenhuizen werden volledig
vernietigd of zwaar beschadigd. 100.000 Palestijnen die zonder een
dak boven hun hoofd werden achtergelaten. Israël verloor tenminste
66 strijders en vijf burgers kwamen om (waarvan één buitenlandse
gastarbeider). Onder de doden ook één Israëlisch kind. Er zijn ook
120 Israëliërs die verwondingen opliepen (één persoon raakte
ernstig gewond).

De krachtlijnen van het staakt-het-vuren eisten dat Israël (en
Egypte) de blokkade van Gaza zouden versoepelen. De Palestijnse
Autoriteit (PA), onder leiding van president Mahmoud Abbas, zou de
grensovergangen gaan beheren en de internationale inspanningen voor
de wederopbouw coördineren. Er werd van hen ook verwacht dat ze de
instroom van wapens in Gaza zouden voorkomen. Andere twistpunten
(bijvoorbeeld het vrijlaten van de Palestijnse gevangen, het bouwen
van een vlieghaven en een zeehaven in Gaza) werden uitgesteld naar
toekomstige onderhandelingen.

Tijdens
een persconferentie nadat het staakt-het-vuren was bereikt, sprak
Netanyahu vol lof over Israëls “grote militaire en politieke
verwezenlijking”. In werkelijkheid heeft Israël echter geen enkele
van zijn gezworen doelstellingen behaald. Oorspronkelijk was het doel
van Netanyahu om de Palestijnse eenheidsregering (van Fatah en Hamas)
te breken, door Hamas nogmaals te demoniseren als een terroristische
organisatie.

De
eenheidsregering hield echter stand, hoewel president Abbas (van
Fatah) ongetwijfeld stiekem hoopte dat Israël Hamas de genadeslag
zou toebrengen. Indien Israël hoopte te bewijzen dat Hamas een
terroristische organisatie was, hebben ze uiteindelijk meer mensen
overtuigd dat Israël zelf een terroristische staat is. Indien Israël
hoopte de VS en EU te overtuigen geen onderhandelingen aan te gaan
met deze eenheidsregering waar Hamas bij behoorde, hebben ze
uiteindelijk zelf mee onderhandeld met de eenheidsregering, zelfs
onrechtstreeks met Hamas zelf.

“Inderdaad”,
merkte een invloedrijke Israëlische columnist op, “Israël heeft
Hamas erkend.” Eenmaal de vijandelijkheden escaleerden was het
vernielen van de ‘raketten’ en ‘terreurtunnels’ van Hamas de
gezworen doelstelling van Netanyahu. Israël was echter niet in staat
om zelfs maar één van beide doelstellingen te verwezenlijken: Hamas bleef
raketten en mortiergranaten afschieten (daarbij doodde het in de
laatste twee uren voor het staakt-het-vuren nog twee Israëli’s) en
een ongekende hoeveelheid tunnels zijn nog steeds intact.

De
meer algemene, verzwegen doelstelling van Israël om Hamas een
alomvattende militaire en politieke nederlaag te bezorgen werd
evenmin verwezenlijkt. Hoewel alle toegevingen van Israël afhangen
van de voorwaarde van ontwapening van Hamas, werd er in het
staakt-het-vuren akkoord niet geëist dat het islamitisch verzet de
wapens zou neerleggen en werd er van de Palestijnse Autoriteit enkel
een vage belofte verkregen om de wapenstroom naar Gaza tegen te
houden.

De
termen vastgelegd in het staakt-het-vuren “bevatten geen enkele
verklaring, zelfs niet eens een aanwijzing, over de veiligheidseisen
van Israël” gromde een Israëlisch diplomatieke correspondent. “Er
was niks over de demilitarisering van Gaza, de herbewapening of de
tunnelkwestie.” Ondanks dat Israël de regionale supermacht is,
“faalde Israël om zijn wil op te leggen aan een geïsoleerde
vijand actief in een belegerd gebied zonder geavanceerde wapens ”.

Een
dergelijk roemloos resultaat kon niets anders dan Israëls heilige ‘afschrikkingscapaciteit’ ondermijnen – bijvoorbeeld zijn
capaciteit om mogelijke regionale rivalen af te schrikken en tot
onderwerping te dwingen. Ironisch genoeg was het Libanon dat het meest kon
profiteren van deze laatste slachting in Gaza. Na dit militaire
fiasco, zal Israël wel tweemaal nadenken voordat het Hezbollah (in
Libanon) aanvalt.

Hezbollah
beschikt (in tegenstelling tot Hamas) immers over een enorm arsenaal
aan echte, gesofisticeerde raketten, die de mogelijke efficiëntie
van het anti-raketschild van de Iron Dome van tien procent naar bijna
nul brengt.  Tevens beschikt Hezbollah over een diep in de bergen ingegraven tunnelnetwerk. In
een herhaling van de nasleep van Operation Pillar of Defense
(november 2012) sloegen de Israëlische premier, de minister van
defensie en de stafchef van het leger een modderfiguur op hun
persconferentie waar ze Israëls ‘overwinning’ in Operation
Protective Edge afkondigden.

De
enige grootse prestatie van Netanyahu was het lessen van de
bloeddorst van de Israëlische publieke opinie, die hij zelf had
opgezweept. Terwijl ze zich openlijk vol leedvermaak in de handen
wreven, genoten veel Israëli’s van de gedachte dat, eenmaal het stof
zou gaan liggen, de inwoners van Gaza zouden worden geconfronteerd met het
enorm aantal doden en de vernietigingen die Israël hen had toegebracht.

Hamas
eiste eveneens de overwinning op. Eenmaal de vijandelijkheden
uitbraken, was zijn primaire doel de blokkade van Gaza te beëindigen.
Terwijl het oorspronkelijke Egyptische voorstel voor een
staakt-het-vuren nog voorzag dat de bezetting pas beëindigd zou
worden nadat ‘de veiligheidssituatie in Gaza gestabiliseerd is’,
werd deze voorwaarde niet meer vermeld in het uiteindelijk bereikte
staakt-het-vuren. Het riep daarentegen enkel nog op om de blokkade te
‘versoepelen’ (dus niet ‘op te heffen’). Het akkoord sprak evenmin
over een extern afdwingingsmechanisme.

Het
herstelde in feite het akkoord van voor een staakt-het-vuren waarmee
Operation Pillar of Defense (november 2012) werd beëindigd, dat
Israël vervolgens negeerde. Hamas nam blijkbaar genoegen met minder
wegens Israëls onophoudelijke vernielingen. “Onze eisen waren
rechtvaardig”, zei Khalid Mishal, de leider van Hamas, op een
persconferentie, “maar uiteindelijk hadden we in één hand de
Palestijnse eisen en in de andere het lijden van de burgerbevolking van
Gaza.”

“We
gingen akkoord met het staakt-het-vuren”,  zei Mishal vervolgens,
“met in ons hoofd de opheffing van de bezetting, maar als
we ons baseren op Israëls laatste prestaties, is dit eerder ijdele
hoop tenzij Hamas zich ontwapent of zich niet meer kan herbewapenen.
Toen de inwoners van Gaza allen op straat kwamen om te feesten nadat
het laatste staakt-het-vuren was uitgeroepen, was dat om eerst en
vooral aan zichzelf en de hele wereld te tonen dat, hoe groot de tol
ook moge zijn, hoe groot het offer ook moge zijn, het Palestijnse
volk nog steeds leeft. We waren, we zijn, we zullen zijn!

Terwijl een eind kwam aan de vijandelijkheden alludeerde Netanyahu op de
mogelijkheid van een finaal akkoord met de Palestijnen. Hij had het
over een “nieuwe diplomatieke horizon” en verzocht Abbas hem te
vervoegen. Als hij daarmee het recente initiatief bedoelde van
Amerikaans minister van buitenlandse zaken John Kerry, zou de
Palestijnse Autoriteit daar op ingaan. En inderdaad is deze laatste hier wel enigszins voor te vinden.

De
Palestijnse Autoriteit krijgt immers de dubbele taak om de
herbewapening van Hamas te verhinderen om elk obstakel voor een
politieke deal uit de weg te ruimen. Zo zou de Palestijnse Autoriteit
dan de supervisie krijgen over de internationale heropbouw van Gaza –
met andere woorden, de capaciteit om smeergeld uit te delen onder de
bewoners van Gaza.

De
VS en de EU staan ook te springen om dit conflict te beëindigen. De
teerlingen om tot een akkoord te komen liggen echter allesbehalve goed. Het maximale resultaat dat uit het het akkoord kan voortkomen
zijn de parameters van het voorstel van Kerry. Die komen neer op een
nauwelijks verhulde overgave van de Palestijnen. In ieder geval, nu
Israël vol wraakgevoelens zijn wonden likt na het laatste militaire
debacle, kan Netanyahu – als hij al een dergelijk akkoord zou
willen aanvaarden, wat twijfelachtig is – zal zijn politieke achterban met niets minder genoegen nemen dan met een totale overwinning voor Israël en een verpletterende
nederlaag voor Palestina.

Anderzijds zal president Abbas van Fatah er niet in slagen Hamas te
ontwapenen , al was het maar omdat de corrupte veiligheidstroepen van
de Palestijnse Autoriteit en van Egypte aan de grensovergang van
Rafah gemakkelijk omgekocht kunnen worden om een oogje dicht te doen
voor binnengesmokkelde wapens. Abbas zal ook geen Palestijnse
overgave kunnen doordrukken nu Hamas opnieuw zeer populair is
geworden.

Ondertussen
heeft de VS het veel te druk op een andere plaats in de regio. Het mandaat
van Obama loopt ten einde en nu hij zich al meermaals de vingers
heeft verbrand aan Netanyahu gaat hij geen politiek kapitaal willen
verspillen, tenzij Israël een ondubbelzinnig en onmiskenbaar signaal
zou geven dat het land bereid is zich te schikken in een oplossing
van het conflict – iets wat het niet zal doen. Uiteindelijk komt
het er op neer dat de Palestijnen zelfs niet op een onevenwichtig
akkoord moeten rekenen, laat staan op een akkoord dat door diplomatie
wordt bereikt.

Er
moet ook niet te hard worden gerekend op een oplossing via juridische
weg. De VN-Raad voor de Mensenrechten heeft een missie
gestuurd om “beweerde schendingen van het internationale
humanitaire recht … sinds het conflict begon op 13 juni” te onderzoeken. Hoofd
van die missie is William Schabas, die een aanhoudend
criticus is van de Israëlische schendingen van het internationaal recht.

Hij
heeft echter ook de reputatie een ijdeltuit te zijn die zich schikt
naar de macht, net zoals zijn voorganger Richard Goldstone. Schabas
is gedeeltelijk Joods. De kans is groot dat de VS en Israël zich
tegen deze missie zullen verzetten. Israël is al met een campagne
begonnen om Schabas te delegitimeren.

De
Palestijnse Autoriteit heeft samen met een aantal lidstaten van de
Arabische Liga het Goldstone Report (over de schendingen van de
mensenrechten tijdens Operation Cast Lead van december 2008 tot januari
2009) onschadelijk gemaakt in de VN-Raad voor de Mensenrechten. Als
de Palestijnse Autoriteit daar de orders voor krijgt, zal ze dat
zonder twijfel ook nu doen.

De Palestijnse Autoriteit
staat bovendien onder druk van de eigen publieke opinie en van
mensenrechtenorganisaties en prominente internationale experts om een
beroep te doen op het Internationaal Strafhof van de VN. Zelfs als
de Palestijnse Autoriteit er tegen het verzet van de VS en de EU in
slaagt toe te treden tot het verdrag om lid te zijn van het Strafhof,
dan nog blijft de kans zeer klein dat de leiders van Israël ooit
zullen aangeklaagd worden voor oorlogsmisdaden.

Het stilzwijgende axioma van
het Strafhof is dat alleen niet-blanken misdaden begaan die het waard
zijn vervolgd te worden. Tot op vandaag zijn voor het Strafhof alleen
Afrikanen verschenen. Dat axioma kan je afleiden uit de commentaren
van een voormalig hoofdaanklager van het Strafhof. Tijdens een recent
bezoek aan Israël prees Luis Moreno-Campo het juridische systeem van
Israël, het respect voor de ‘rechtstaat’ en zijn ‘grote
advocaten’. Inderdaad, wie durft er twijfelen aan een rechtssysteem
dat folteringen en gijzeling heeft gelegaliseerd?

Ondertussen loopt de
Palestijnse Autoriteit netjes in de pas voor Washington. Het enige
wat ze zal doen is spelen met het idee van het vooruitzicht op een
aanklacht voor het Strafhof om politieke toegevingen van Israël te
verkrijgen. Hamas staat officieel wel achter een tussenkomst van het
Strafhof, maar is zonder twijfel ongerust over zijn eigen
kwetsbaarheid wat betreft vervolging door het Strafhof.

Samengevat, als je ziet wat
met het Rapport Goldstone is gebeurd en hoe het de poging van Turkije
is vergaan om Israël ter verantwoording te roepen voor de
slachtpartij op de Mavi Marmara en als je tevens rekening houdt met de
ingebouwde vooroordelen van het Strafhof zelf, dan is een oplossing
via een juridische weg bijna zeker een doodlopend straatje.

Wanneer diplomatie en
juridische procedure nergens toe leiden, blijft alleen volksverzet
over. De vraag is, wat voor volksverzet? De vraag is niet of de
Palestijnen het recht hebben gewapend geweld te gebruiken om de
bezetting te beëindigen. Uiteraard hebben ze dat recht. De vraag is
eerder praktisch van aard: Welke tactieken en strategieën bieden
de meest waarschijnlijke kans op politieke verwezenlijkingen?

Hoe heldhaftig het verzet
van de bevolking van Gaza ook is, hoe inspirerend hun onverzettelijke
wilskracht, de feiten blijven dat, na drie bloederige oorlogen met
Israël in de laatste vijf jaar en na het massale hartverscheurende zaaien van dood
en vernieling, het gewapend verzet nog steeds geen betekenisvolle
verbetering heeft verwezenlijkt in het dagelijkse leven van de
mensen.

Wat als al de tijd, energie en creativiteit  die nu werd gestoken in het bouwen van
het netwerk van tunnels (een wonderbaarlijke verwezenlijking van
ingenieuze bouwkunde), waren geïnvesteerd in de meest kostbare
grondstof van Gaza: zijn bevolking?

Wat als zij in de plaats
daarvan een massale geweldloze demonstratie hadden georganiseerd om
het einde van de blokkade van Gaza te eisen? Wat als 1,8 miljoen
inwoners van Gaza naar de grensovergangen met Israël zouden
marcheren met de slogans STOP MET ONS TE WURGEN! STOP DE ILLEGALE
BLOKKADE VAN GAZA! Wat als de 1 miljoen kinderen van Gaza aan het
hoofd van deze mars zouden lopen? Jawel, kinderen.

Was het niet het ‘mirakel van
de kinderen’ in Selma, Alabama tijdens de burgerrechtenbeweging die
de ruggengraat van de rassensegregatie (de term die in de VS werd
gebruikt voor de rassenapartheid daar), toen zwarte kinderen in de
frontlijn van de betogingen de politiehonden en waterkanonnen
afweerden?

Wat als de Palestijnen de
innerlijke kracht zouden vinden om geweldloos te blijven, zelfs als
Israël moorddadig op de massa zou vuren? Wat als het enorme
reservoir aan internationale supporters van Palestina tegelijkertijd
met honderdduizenden zou opmarcheren naar de hoofdkwartieren van de
VN in New York en Genève en de gebouwen daar zou omsingelen en
blokkeren?

Zou huidig
VN-secretaris-generaal Ban Ki-Moon of eender welke andere
Amerikaanse stropop die dan zijn baan heeft dan eindelijk gedwongen
worden om het bloedbad te erkennen dat Israël aanricht, zoals hij
deed op 3 augustus 2014 toen Israël een schuilplaats van de VN vol
kinderen bombardeerde? Zou Washington – compleet geïsoleerd op het
wereldtoneel – dan eveneens gedwongen worden de wreedheden van
Israël te erkennen, zoals het deed op 3 augustus?

Zou Israël dan politiek in
de hoek gedrongen worden, zoals toen Netanyahu op 3 augustus de
grondinvasie afblies? Als je nu de gebeurtenissen van 3 augustus
analyseert, nadat Israël 2.200 Palestijnen vermoord heeft, waaronder
500 kinderen, dan is het goed mogelijk dat massaal geweldloos verzet
de blokkade kan beëindigen als de Palestijnen met een laatste
krachtinspanning deze zelfopoffering maken terwijl wij hier de
straten rond de VN afzetten en daarbij arrestatie en mogelijk mishandeling riskeren.

Het beste dat kan worden
gezegd van het gewapend verzet is dat het meermaals is ingezet om de
belegering te verbreken en telkens heeft gefaald. Het ergste dat kan
worden gezegd van massaal geweldloos verzet is dat het nog niet werd
geprobeerd. Moet het niet minstens een kans krijgen?

Norman Finkelstein

© 2014 Norman Finkelstein
and OR Books

Het boek Method and Madness. The hidden story of Israel’s assaults on Gaza kan worden aangeschaft bij uitgeverij OR Books. Dit is de
vertaling van het laatste hoofdstuk
uit het boek ‘Conclusion (2014) door Bavo Vanoost en Lode Vanoost .

Overname van deze vertaling
zonder commerciële oogmerken kan mits voorafgaande toestemming
van OR Books en van DeWereldMorgen.be en weblink naar de uitgeverij OR Books.