De
Amerikaanse droom van Julio César Cordero duurde maar even. De
Salvadoraan trok naar de VS maar werd onderweg onderschept. Julio
trok zonder papieren naar Houston maar werd in Acayucán, in het
zuidoosten van Mexico, reeds opgepakt. “Ik wil mijn zoon een betere
toekomst geven”, zegt hij wanneer hij in de Salvadoraanse hoofdstad
van de bus stapt, die hem heeft teruggebracht. “Waarschijnlijk
probeer ik het volgend jaar opnieuw.”
150
per dag
Elke
dag worden zo’n 150 Salvadoranen uit de VS teruggestuurd. Ofwel
zijn ze de VS uitgezet, ofwel zijn ze onderweg daar naar toe reeds
onderschept. De VS sturen ze met het vliegtuig terug – minstens
twee vluchten per dag – en Mexico legt dagelijks drie bussen in om
de Salvadoranen terug naar huis te brengen.
De
eerste elf maanden van 2014 kwamen in El Salvador al 47.943
uitgezette Salvadoranen terug, een stijging met 43 procent ten
opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De migratiediensten
verwachten dat 2014 wordt afgesloten met 50.000 uitgezette
Salvadoranen. Vaak gaat het om Salvadoranen die al geïntegreerd
waren in de VS. In El Salvador komen ze terecht in een land waar ze
geen vrienden of contacten meer hebben.
Geen
lening
Opvang
is er niet. “We willen alleen wat hulp om aan werk te geraken, een
eigen zaak op te starten of een krediet te krijgen”, zegt Antonio.
Van 2005 tot 2010 woonde hij in het Amerikaanse San Francisco, waar
hij als bejaardenverzorger en kok werkte. Hij keerde terug toen zijn
moeder ziek werd. Toen hij in 2012 probeerde terug te gaan naar de
VS, werd hij aan de Mexicaans-Amerikaanse grens opgepakt.
“Terugkeren
is moeilijk”, zegt hij. “Ik kwam hier aan zonder één cent en
met een berg schulden.” Een lening krijgt hij nergens. “De banken
denken dat geld dat ze aan een uitgezette Salvadoraan lenen, alleen
dient om een nieuwe reis te maken”, zegt César Ríos, directeur
van het Salvadoraans Instituut van de Migrant (Insami).
Een
ander groot probleem is dat uitgezette Salvadoranen geen documenten
kunnen voorleggen die hun werkervaring in de VS bewijzen.
Criminelen
Vaak
denken Salvadoranen ook dat de meeste uitgezette landgenoten in de VS
bij criminele activiteiten of organisaties betrokken waren. Daarom
bedekken sommigen het gelaat wanneer ze van de bus stappen die hen
heeft teruggebracht. Wie met het vliegtuig terugkeert, heeft het nog
slechter getroffen. Op de luchthaven van San Salvador wacht een zwaar
bewapend politiecordon hen op.
“Het
is niet meteen een warm onthaal, ze worden ontvangen alsof ze
criminelen zijn”, zegt onderzoeker Karla Salas van het Instituut
voor Mensenrechten van de Centraal-Amerikaanse Universiteit José
Simeón Cañas (Idhuca). Volgens een studie die ze vorig jaar
publiceerde, is tegen 70 procent van de uitgezette Salvadoranen geen
enkele strafklacht geformuleerd in de VS. Bij de overige 30 procent
ging het onder meer om Salvadoranen die fysiek geweld tegen personen
had gebruikt, of onder invloed van drugs of alcohol waren geweest,
zegt de Directie-Generaal voor Migratie en Vreemdelingenzaken (DGME).
De
Amerikaanse president Barack Obama kondigde op 20 november aan dat de
uitzettingen zich op delinquenten zouden concentreren. César Ríos
verwacht echter niet dat het aantal uitzettingen zal dalen. “Wie
denkt dat de uitzettingen zullen stoppen, vergist zich. Ze zullen
aanhouden, en nog toenemen in aantal.”
In
El Salvador, een land met 6,2 miljoen inwoners, is slechts 6 procent
officieel werkloos maar 65 procent van de actieve bevolking werkt in
de informele economie.
