In
Griekenland wordt de president verkozen door de 300 parlementsleden.
De kandidaat wordt voorgesteld door de regering en er moeten 200
parlementsleden worden gevonden die met deze kandidaat instemmen. Is
dat niet het geval, dan volgt er een tweede verkiezingsronde. Worden
dan weer geen 200 parlementsleden gevonden, dan komt er een derde
verkiezingsronde waar nog 180 parlementsleden moeten instemmen. Lukt
dat niet, dan moet het parlement worden ontbonden en volgen er
verkiezingen.
De oppositiepartijen hebben al wekenlang verkondigd dat
ze hun goedkeuring niet zullen geven, wie ook de kandidaat is. Omdat
de regeringscoalitie een nipte meerderheid van 155 parlementsleden
heeft, is het niet ondenkbaar dat er parlementsverkiezingen komen.
Het gonst in de Griekse politiek van de geruchten dat de
coalitieregering aan onafhankelijke parlementsleden en aan parlementsleden
van de oppositie geld heeft geboden in ruil voor een stem voor de
presidentskandidaat Stavros Dimas, ondervoorzitter van het regerende
Nea Dimokratia en voormalig Europees Commissaris.
Trojka
De
eerste ronde van de presidentsverkiezingen komt er aanstaande
woensdag 17 december, drie maanden eerder dan normaal voorzien. Dat
is geen toeval. Tijdens de Eurogroep-vergadering is beslist dat Griekenland nog
een verlenging van twee maanden van het hulpprogramma krijgt
(de trojka had aangedrongen op een verlenging van zes maanden, want
ze ziet een tekort van 2,5 miljard in de Griekse begroting voor 2015)
om nog een resem hervormingen door te voeren die bijzonder moeilijk
liggen in de Griekse samenleving. Er moeten nog steeds ontslagen
volgen in de openbare sector, waar overigens de loonschalen nog
steeds niet zijn geregulariseerd, hoewel dat jaren geleden reeds door
de regering Papandreou was beloofd. Op aandringen van de trojka moet
er ook weer verder worden gesneden in de pensioenen en de lonen.
Nu
Griekenland in een verkiezingsperiode zit, kan de huidige regering
nauwelijks nog een hervorming doorvoeren. Eind dit jaar lopen wel een
aantal staatsobligaties af en Griekenland zal ruim 7 miljard euro
moeten uitbetalen. Iets wat zonder de uitbetaling van de laatste
schijf van de noodlening een quasi onmogelijke opdracht wordt. De
tweede verkiezingsronde volgt op 23 december. Als de president dan
nog steeds niet is verkozen, volgt de laatste ronde op 29 december.
Zijn er tegen dan geen 180 parlementsleden gevonden, dan zullen
parlementsverkiezingen worden uitgeschreven, wellicht voor de tweede
helft van januari.
De angst voor Syriza
In
de laatste opiniepeilingen leidt de oppositiepartij Syriza steevast,
met een groot verschil, want de Grieken zijn de besparingen beu. In
een wereldwijd onderzoek, waarvan
de resultaten in oktober werden gepubliceerd, blijkt
dat de Griekse regering tot de meest impopulaire ter wereld behoort. Niet
verwonderlijk in een land waar het besparingsbeleid heeft gezorgd
voor ruim 1,3 miljoen werklozen, 6,4 miljoen mensen op of onder de
armoedegrens (op een bevolking van ruwweg 10 miljoen) en een afbouw
van het onderwijs en de gezondheidszorg.
Het
feit dat Syriza de parlementsverkiezingen mogelijk kan winnen, zorgde
afgelopen week voor heel wat zenuwachtigheid op de financiële
markten. De Atheense beurs tekende op 9 december een zwaar verlies
van 12,78 procent op. Vooral de aandelen van de Griekse banken kregen
klappen. Premier Samaras deed er een schepje bovenop door het
woord Grexit weer te vermelden: met Syriza aan de macht, is het
verdere bestaan van Griekenland binnen de eurozone volgens hem in
gevaar. Die afschrikkingstaktiek gebruikte hij al in de aanloop naar
de parlementsverkiezingen van 2012. Oppositieleider Tsipras heeft
echter al herhaaldelijk laten weten dat het niet de bedoeling is van
Syriza om terug te keren naar de drachme. Het feit dat een
Grexit-scenario nog steeds op tafel komt, lijkt erop te wijzen dat
vier jaar verwoestend besparingsbeleid Griekenland niet in veiliger
wateren heeft geleid. Het is trouwens ook nog maar de vraag of een
Grexit de moebespaarde Grieken eind 2014 nog zo bang maakt als in het
voorjaar van 2012.
Om
de druk verder op te voeren, waarschuwde commissievoorzitter
Jean-Claude Juncker op de Oostenrijkse televisie ORF voor een “foute”
stem, die voor grote problemen zou kunnen zorgen. Voor vele Grieken
leek zoiets op stemadvies en daarmee ging de man zijn boekje te
buiten en vooral op de sociale media kwam er veel kritiek. Op twitter
hoef je maar de hashtag #GreeksAskJuncker in te tikken. Juncker wil
ook graag “bekende gezichten” blijven zien in de Griekse
politiek, mensen die volgens hem een “oog en een hart hebben voor
de kleine man”. Laat de meeste Grieken nu net
die bekende gezichten meer dan beu zijn.
LuxLeaks
In
Griekenland zelf zijn de traditionele media helemaal uit hun
informerende rol gevallen. De televisie- en radiozenders, maar ook
heel wat kranten, waarschuwen voor chaos, en de meest extreme figuren
uit de coalitieregering krijgen een podium om angstscenario’s te
beschrijven. Er zou een catastrofe volgen, gelijk aan die van 1922,
toen honderdduizenden Grieken van de kusten van Klein-Azië werden
verjaagd. Met Syriza aan de macht, zouden er geen eurobiljetten meer
uit de geldautomaten komen, de bankenrekeningen zouden leeg worden
gemaakt en mensen zouden hun geld naar het buitenland brengen, binnen
de week zou de drachme terug moeten worden ingevoerd, zo luidt het
dagelijks. Het is wellicht geen toeval dat diezelfde media in handen
zijn van oligarchen die rijk zijn geworden door lucratieve
overheidscontracten en goede contacten binnen de regerende partijen.
Griekse bedrijven die in handen zijn van diezelfde oligarchen en
reders, zijn overigens genoemd in het LuxLeaks-dossier, waarrond het
in de Griekse media opvallend stil is gebleven.
Je
kan er niet omheen dat parlementsverkiezingen in Griekenland voor
onrust zorgen, en dat een winst van de oppositiepartij gevolgen zou
kunnen hebben voor de hele eurozone, want Syriza is niet bereid om
het besparingsbeleid ook maar een dag verder te zetten. Wellicht
daarom lijkt het gerucht in de Griekse media dat Europa een soort noodregering wil opzetten, dan ook niet eens zo ver gezocht. Feit is
dat een democratisch proces waarbij Grieken volledig vrij zijn om te
kiezen wie ze willen, flink onder druk staat.
Lees verder: