Foto: Ministerio de Relaciones Exteriores, Peru
Milieu -

Achter de schermen in Lima: democratie, wetenschap en dwarsliggers

De VN-klimaatconferentie in Lima heeft haar eerste week achter de rug. Maar waar hebben de onderhandelaars het nu over gehad? Een overzicht van besproken onderwerpen, in tussentijd gepubliceerde rapporten en ambities van individuele landen.

woensdag 10 december 2014 12:30
Spread the love

Volgend jaar in Parijs moet een bindend klimaatakkoord tot stand
komen. Over de blauwdruk daarvan wordt momenteel in Lima onderhandeld.
Daarnaast moeten er bijkomende maatregelen komen voor de periode tot
2020, wanneer het nieuwe akkoord ingaat. Beide akkoorden
beslaan drie thema’s: mitigatie (snoeien in de uitstoot van
broeikasgassen), technologieoverdracht en financiering (voor de
omschakeling naar hernieuwbare energie én voor de aanpassing aan en schade
door klimaatverandering).

Wat is ‘veilige’ opwarming?

De Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (IPCC) zette op
de eerste dag van de COP meteen de toon met de voorstelling van haar laatste
rapport. Om onder het 2°C-doel te blijven, zullen broeikasgasemissies tegen
2050 met 40 tot 70 procent moeten dalen ten opzichte van het niveau van 2010. Tegen
2100 zullen ze zelfs nul moeten bedragen.

Dat wil zeggen dat 80 procent van de vandaag
bekende reserves aan fossiele brandstoffen onder de grond moet blijven. En dan
nog wordt de waarschijnlijkheid dat we onder die 2°C blijven slechts op 66 procent geschat.

Bovendien schuift het IPCC bij elk rapport dat het publiceert meer en
meer op richting een 1,5°C-doel om de opwarming ‘veilig’ te houden. Dat wil
uiteraard zeggen dat we nog sneller moeten overschakelen op 100 procent hernieuwbare
energie.

De strijd om een democratisch onderhandelingsproces

Tijdens deze eerste week is er heel wat gediscussieerd over het
onderhandelingsproces. Hoge inkomenslanden en midden- en lage inkomenslanden
stonden op twee punten lijnrecht tegenover elkaar. Ten eerste wilden de midden-
en lage inkomenslanden dat de ontwerptekst lijn per lijn zou worden besproken.
De eerste drie dagen werd immers vooral over mitigatie gesproken. Over
financiering voor adaptatie en groene technologie werd amper een woord gerept.
Door af te stappen van een algemene mondelinge discussie en de tekst lijn per
lijn te overlopen, zouden deze punten de aandacht kunnen krijgen die ze
verdienen.

Ten tweede wilden midden- en lage inkomenslanden dat de voorgestelde
aanpassingen van de besproken paragrafen op het grote scherm zouden
verschijnen. Omdat zij vaak kleinere delegaties hebben dan de hoge inkomenslanden
en minder goed Engels spreken, is het voor hen doorgaans moeilijker om de
onderhandelingen te volgen. Het duurde echter tot donderdag vooraleer deze eis
werd ingewilligd.

Publieke blaam: de fossiel van de dag-award

Elke dag reikt de NGO Climate Action Network de fossiel van de dag-award
uit aan het land dat het slechtst presteert op vlak van klimaatengagement.
België won de ‘prijs’ al op de eerste dag van de COP. Net als Australië,
Ierland en Oostenrijk droeg ons land, ondanks eerdere beloften, nog niets bij
aan het Groene Klimaatfonds dat midden- en lage inkomenslanden moet helpen in
hun strijd tegen klimaatverandering. Onze regeringen slaagden er maar niet in
een akkoord te bereiken over wie hoeveel zou bijdragen.

De publieke blaam had
alvast resultaat, want intussen maakte de federale regering bekend dat ze 50
miljoen euro zal overmaken (die weliswaar uit het ontwikkelingsbudget komt). Het
Brusselse Gewest maakte 600.000 euro vrij en Wallonië ongeveer 1 miljoen euro.
Enkel op Vlaanderen is het nog wachten. Dit jaar zal mondiaal tussen 10 en 15
miljard euro worden opgehaald voor het Groene Klimaatfonds. Dat lijkt veel
geld, maar als we het vergelijken met de 26,6 miljard aan jaarlijkse subsidies
voor de ontginning van fossiele brandstoffen, kunnen we ons toch vragen stellen
bij de prioriteiten van de geïndustrialiseerde landen.



Foto: Arend Kuester

Het Groene Klimaatfonds leverde vorige week ook aan Japan een fossiel
van de dag
op. Japan bleek immers een steenkoolcentrale in Indonesië te
hebben gefinancierd met geld van het Fonds. Dankzij de Japanse technologie zou
deze vervuilende centrale immers iets minder uitstoten dan wanneer Japan niet
had geholpen. En dat maakt het een ‘groene’ maatregel. Het verhaal maakt
duidelijk dat er nog heel wat schort aan het Groene Klimaatfonds en er dringend
betere regels nodig zijn over wat al dan niet als een groen project kan worden
beschouwd.

De Europese Unie greep afgelopen donderdag net naast de fossiel van de
dag
in de discussie over de duur van de engagementen na 2020. Waar de EU
pleit voor periodes van tien jaar, dringen midden- en lage inkomenslanden aan op
periodes van vijf jaar. Hoe korter de periode, hoe meer kansen om ambities af te
stellen op de veranderende context van ons leefmilieu. De klimaatwetenschap
stelt immers regelmatig haar berekeningen bij en zelden in de positieve zin.

Duitsland: het lichtend voorbeeld?

Hoewel Duitsland vandaag 27 procent van haar energie uit hernieuwbare bronnen
haalt, stijgt de uitstoot van emissies er al twee jaar op rij. Door de lage
Europese koolstofprijs (7 euro voor een ton in plaats van het streefcijfer van
40 euro per ton), blijven steenkoolcentrales immers zeer winstgevend. Duitsland
stelde daarom een actieplan op om haar ambitieuze reductiedoel van 40 procent tegen
2020 alsnog te kunnen halen. De Duitse elektriciteitssector zal een bijkomende
22 miljoen ton C02 minder mogen uitstoten.

Hopelijk werkt het Duitse voorbeeld inspirerend in Lima en volgt er deze
week meer goed nieuws. Er zal in elk geval belangrijker volk over de vloer
komen. Hogere regeringsfunctionarissen, zoals ministers en regeringsleiders,
zakken immers telkens pas in de tweede week af naar de VN-klimaatconferentie.

België wordt vertegenwoordigd door federaal minister Marie-Christine Marghem.
Climate Express supportert, op deze Internationale Dag van de Rechten van de Mens, alvast vanuit het thuisfront voor meer ambitieuze doelstellingen. 

Sofie Defour is
vrijwilliger bij de Climate Express en rapporteert vanuit België over de
ontwikkelingen in Lima. De Climate Express bestaat momenteel uit 200
vrijwilligers. Wil jij hier ook aan meewerken? Neem een kijkje op onze website:

www.climate-express.eu
of mail naar: contact@climate-express.eu.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!