(foto UNEP)
Opinie -

Het klimaat als collectieve verantwoordelijkheid

Elf bezorgde burgers uit de media-, bedrijfs- en kunstwereld, onder wie een aantal BV’s, zoals Nic Balthazar, Francesca Vanthielen, Tom Lenaerts en Stijn Meuris, klagen de Vlaamse, Waalse, Brusselse én federale overheid aan wegens het in gebreke blijven inzake klimaatbeleid. Dat doen ze onder de noemer Klimaatzaak.

dinsdag 2 december 2014 15:19
Spread the love

Volgens
de organisatie maakt de overheid zich schuldig aan nalatigheid of
schuldig verzuim door te weinig te doen tegen de opwarming van de
planeet. De drie gewesten kregen een ingebrekestelling in de bus en
hebben een maand de tijd om te reageren. Als de reactie niet naar
verwachting is, worden ze volgend jaar gedagvaard. In Nederland en de
Verenigde Staten lopen gelijkaardige initiatieven.

Joke Schauvliege (CD&V), Vlaams
minister van Omgeving, Natuur en Landbouw, reageerde met een opiniestuk in De Morgen.

Daarin
somt de minister op wat zijzelf zoal probeert te doen om haar
steentje bij te dragen. Het lijkt haar te ontgaan dat de dagvaarding
niet de persoon Joke Schauvliege betreft en het de Klimaatzaak
waarschijnlijk niet echt interesseert hoe zij zich verplaatst en hoe
ze haar huis verwarmt, maar dat het beleid wordt aangeklaagd, waarin
zij nu eenmaal een belangrijke (f)actor is – of zou moeten
zijn.

Schauvliege
wijst er ook op dat er al heel wat is gebeurd en dat er resultaten
zijn geboekt, zowel in de energiesector als in de landbouw en de
industrie. Ze geeft wel toe dat “we met z’n allen te veel
kilometers rijden met te veel wagens die te veel uitstoten”, maar
wijst wat dat betreft op de persoonlijke en collectieve
verantwoordelijkheid van de burgers.

Burgerzin

De
burger wijzen op zijn/haar verantwoordelijkheid is geen nieuwe
tendens. Dat we allemaal ons steentje moeten bijdragen of de tering
naar de nering zetten. Iedereen is het intussen beu gehoord.

Er
is op zich dan ook weinig verrassends aan het feit dat een minister
een wereldwijd en ernstig probleem doorschuift naar de burgers, in
tijden waarin die burgers uit wanhoop hun eigen fietspaden aanleggen,
meer spullen delen en weggeven dan ooit, hun eigen
schoolinfrastructuur dienen te financieren en om de oren geslagen
worden met crowdfunding en energiespaartips in de trant van “Ga in
het donker naar de wc”.

Maar
uitgerekend inzake klimaat kan en mag een overheid zich niet
verschuilen achter “burgerzin” en “ieders
verantwoordelijkheid”, al helemaal niet wanneer ze zelf bijzonder
weinig animo en visie vertoont om de dreigende problemen
daadwerkelijk aan te pakken.

In
het beleidsintenties van de regering lezen we onder meer concrete
plannen inzake het verbreden van de Brusselse ring, het hardnekkig
volgen van een zeer omstreden tracé in Antwerpen, het onverminderd subsidiëren van bedrijfswagens, het goedkeuren van drie
nieuwe grootschalige shoppingscentra in de stadsrand zonder grondig
mobiliteitsplan en, als kers op de taart, het drastisch besparen op
openbaar vervoer.

Koude schotel

Klimaatschrijfster
Naomi Klein raasde de afgelopen week als een wervelwind door
Nederland en België. Onder meer in de KVS maakte ze duidelijk dat er
slechts één manier is om de klimaatapocalyps af te wenden. Alleen
als de meest geïndustrialiseerde landen de uitstoot met acht à tien procent per jaar terugdringen, kan vermeden worden dat de temperatuur
nog deze eeuw met meer dan twee graden stijgt.

Dergelijke
daling hebben we tot nu toe alleen gezien bij de ineenstorting van
een economisch systeem zoals in de jaren 1930 of bij de val van de
Sovjet-Unie. Die acht of tien procent halen we enkel op een rechtvaardige
manier als de overheid een grote rol speelt in de overgang naar een
koolstofarm economisch systeem, waarbij onze hele manier van werken,
leven en ontspannen herbekeken wordt. Een discussie over seizoensgroenten, droogzwierders of
koude schotels is naast de kwestie. 

Dat
een bevoegd minister in die context burgers op hun persoonlijke
verantwoordelijkheid meent te moeten wijzen, is ongepast. Ministers
worden door de bevolking gekozen om het land te besturen met visie en
kennis van zaken en met het algemeen welzijn in het achterhoofd.

Dat
de overheid zich onttrekt aan de verantwoordelijkheid die ze draagt
inzake klimaatbeleid, is dan ook zonder meer aanmatigend.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!