Een indexsprong is geen besparing. Dat zegt de denktank Poliargus al langer. Een indexsprong betekent een rechtstreekse besparing op de lonen van de overheidsambtenaren en op de sociale uitkeringen, maar ook een minderopbrengst uit belastingen uit arbeid. Die minderopbrengst geldt zowel voor de werknemers- en werkgeversbijdrages, maar ook voor de RSZ-inkomsten.

Koffiedik

Volgens de door de regering ingediende documenten bij Europa neutraliseren deze besparingen en min-opbrengsten elkaar volledig. Netto resultaat op de federale begroting: nul euro (zie het originele pdf-document). Meer zelfs, de sociale correctie van de indexsprong wordt begroot op een meerkost van 127 miljoen euro.

Waarop deze cijfers zijn gebaseerd, is koffiedik kijken. We kunnen dus moeilijk de correctheid ervan inschatten. Het is wel duidelijk dat deze berekening enkel gaat over de federale begroting en daarenboven geen rekening houdt met eventuele meer- of min-opbrengsten door het scheppen van extra jobs of het afkoelen van de consumptie:

Een indexsprong van de lonen betekent namelijk niet enkel een besparing op de federale lonen, maar ook op de lonen van de andere ambtenaren (gewestelijk, gemeenschappelijk, provinciaal en lokaal).

 Competitiviteit

Als een indexsprong leidt tot meer jobs, kan de begroting genieten van een positief terugverdieneffect. Dat effect berekenen is onbegonnen werk, omdat het jobcreërende effect van een indexsprong onzeker is. Dat zeggen wij, Poliargus, op onze site (ook hier), en dat zegt de voorzitter van het VBO in gastbijdrage op Apache.

Omgekeerd kan een indexsprong de koopkracht uithollen en leiden tot minder consumptie. Minder consumptie betekent minder BTW-opbrengsten en dus een min-opbrengst voor de begroting. Ook die effecten zijn niet meegenomen in deze berekening.

De regering heeft daarom verschillende malen benadrukt dat de belangrijkste reden voor een indexsprong een verbetering van de internationale competitiviteit is, en niet een besparing realiseren op de federale begroting. In de volle verkiezingsstrijd klonk nochtans een ander geluid. Er werd gesproken van een totale besparing van 1 (bron Trends) tot 1.65 miljard euro (bron De Standaard).

Stan De Spiegelaere is onderzoeker aan het HIVA (Onderzoeksinstituut voor de Arbeid en Samenleving, verbonden aan de KU Leuven) en actief bij de onafhankelijk denktank Poliargus