In Nederland is de privatisering van de eerstelijnszorg zover gevorderd dat de zorg nu volledig wordt gefinancierd via private Zorgverzekeraars. Die werken puur vanuit commerciële motieven op een private markt. Zowel de patiënt als de huisarts moeten zich nu als respectievelijk zorgvrager en zorgverschaffer ‘inkopen’ op die markt. De huisarts moet daarbij ten aanzien van die commerciële ondernemingen leren ‘bluffen, relaties onderhouden, invloed en macht uitoefenen’. Desnoods ‘juridische procedures starten of naar de pers stappen’. ‘Dit ingewikkeld spel’ veroorzaakt bij vele huisartsen ‘slapeloze nachten’.
Dit artikel uit het tijdschrift Eerstelijns illustreert in welke toestanden de Nederlandse huisarts verzeild is geraakt. Er is een giga netwerk nodig aan advocaten, adviseurs, directeuren om de huisarts te omkaderen in zijn rol als koopman. De bureaucratie wordt immens. De auteurs van dit artikel zijn “Mr Lex Geerts, advocatenkantoor Eldermans & Geerts. Jan Erik de Wildt, directeur De Eerstelijns”. Zij schrijven:
“Door het strakke inkoopbeleid van de zorgverzekeraars wordt het contracteerproces steeds lastiger en is oplettendheid geboden, zowel voor zorggroepen als individuele huisartsen. Het onderhandelen gebeurt op basis van feiten, overtuigen, bluffen, relatie onderhouden, invloed en macht. Een ingewikkeld “spel” waar sommigen plezier aan beleven en anderen slapeloze nachten van hebben. “
Segment 1 zit in het basishuisartsenpakket, segment 2 en 3 moeten onderhandeld worden met de Zorgverzekeraar en betreft bepaalde chronische pathologie. Maar segment 1 (wat men verstaat onder verplichte basiszorg) krimpt voortdurend:
“Omdat vanaf 2015 23 procent van de praktijkkosten uit S1 is weggehaald, moet ook dit deel vanuit S2 en S3 verdiend worden, anders gaat de huisarts erop achteruit. “
‘Analoog aan de aankoop van een nieuwbouwhuis’
De auteurs vergelijken de activiteiten waar de Nederlandse huisarts zich nu mee moet bezighouden met de aankoop van een nieuwbouwhuis!
“Analogie aankoop nieuwbouwhuis. Als u een huis wilt kopen en een prijs heeft voor het casco, dan vraagt u eerst offertes op voor de keuken, badkamer en aanleg tuin. Pas als u alle offertes binnen heeft en een totaaloverzicht over de consequenties heeft, besluit u wel of niet tot aankoop van het huis.”
Tegelijkertijd zeggen ze erbij dat door het “aanscherpen” van het inkoopbeleid door de op maximale winst beluste zorgverzekeraars dit beleid de huisarts dreigt in de zak gezet te worden:
“Het zorginkoopbeleid en de voorwaarden in contracten en verantwoording worden sinds 2008 aangescherpt door zorgverzekeraars. Zorggroepen en gezondheidscentra klagen over gebrek aan een gelijk speelveld, administratieve overlast en gebrek aan randvoorwaarden om de torenhoge ambities van de eerstelijnszorg (ouderenzorg, ggz, jeugd en substitutie) waar te kunnen maken.“
Daarom adviseren de auteurs de huisartsen om beroep te doen op dure bemiddelaars, juridische procedures op te starten en desnoods naar de pers te stappen om de politiek van de Zorgverzekeraars in een slecht daglicht te stellen:
“Inschakelen onafhankelijke derde: als het een zwaarwegend onderdeel is van de voorwaarden vragen partijen een onafhankelijk oordeel en spreken van tevoren af welke status dat oordeel heeft.
Juridische procedure starten;
Pers inschakelen: in Q4 vinden er advertentiecampagnes plaats die verzekerden moeten werven, negatieve PR wordt dan juist als verstorend ervaren. Bij het inschakelen van de pers moet men deugdelijke, feitelijk juiste en objectieve informatie verschaffen; “
Bureaucratie en controle
Om af te sluiten nog een staaltje van hallucinante bureaucratie en controle:
“Als gevolg van de gewijzigde systematiek mogen huisartsen bovendien alleen bepaalde prestaties die vallen in S1 in rekening brengen indien dat als zodanig met de verzekeraar is gecontracteerd. Dat betekent dat hierover specifiek een afspraak in het contract met de verzekeraar moet staan, anders mogen zij dit niet declareren, ook niet rechtstreeks bij de patiënt. Het is dus niet afdoende om een contract met de verzekeraar te hebben als dit niet is geregeld. Denk daarbij aan alle prestaties POH-ggz, maar ook aan enkele voormalige M&I prestaties. zoals: Chirurgie (v.h. 13012, 13047, 13048), Intensieve zorg, dag (v.h. 13034, 13035), Intensieve zorg, ANW (v.h. 13036, 13037), Ambulante compressietherapie bij ulcus cruris (v.h. 13015) en Oogboring (v.h. 13024).”