Zowat alle
internationale spelers in het conflict in Syrië en Irak werden afgelopen maand
de slag om Kobanê in gezogen, allen met hun eigen agenda .Het verzet en de strijd van de inwoners van Kobanê – hoofdzakelijk Koerden, met een minderheid van Arabieren, Turkemenen en Armeniërs – dreigt op die manier overdonderd te worden.
De Internationale
Coalitie is zelf verdeeld over het lot van de stad, niet in het
minst vanwege Turkije. Voor Turks president Erdo?an biedt de crisis
Kobanê namelijk een uitgelezen kans om de PKK, de Arbeiderspartij
van Koerdistan (PKK), een slag toe te brengen. Het vredesproces
tussen de Koerdische Vrijheidsbeweging en de Turkse regering loopt al
een jaar lang voor geen meter. Erdo?an’s
laconieke houding ten aanzien van Kobanê is een middel om de PKK,
bondgenoot van de YPG, een nieuwe guerrilla-oorlog in te slepen,
waarmee het lastige vredesproces meteen van de baan is.
De VS zitten langs hun
kant verveeld met Kobanê vanwege het cynische feit dat ze er totaal
geen strategisch belang bij hebben om de YPG dekking te geven in hun
strijd tegen de Islamitische bendes. Dit leidde tot enkele zeer
pijnlijke persconferenties van buitenlandminister John Kerry die te
kennen gaf dat men niet kan verwachten van de Internationale coalitie
dat ze om het even welk stadje van de totale vernietiging zullen
redden.
Het realpolitik
kluwen dat zich rond Kobanê spint doet de
vraag rijzen naar een duurzame oplossing voor deze crisis.
Het antwoord ligt in Kobanê, en Rojava (West-Koerdistan of Syrisch
Koerdistan), zelf. Sinds begin dit jaar ontplooit zich in Rojava een
democratisch experiment onder toezicht van TEV-DEM, ‘De
beweging voor een democratische samenleving’.
TEV-DEM is een democratisch verkozen bestuursorgaan dat het publieke
leven in drie kantons in het noorden van Syrië
– Afrîn, Kobanê en Cizîrê – regelt. TEV-DEM is inclusief voor
de verschillende religies en etnieën in de regio – Koerden,
Armeniërs, Assyriërs, Tsjetsjenen, Arabieren, Êzîdî en Moslims –
en hanteert op alle niveaus
genderquota.
TEV-DEM baseert
zich op de ideologie van Abdullah Öcalan, die zich van zijn kant dan
weer beroept op het werk van Murray Bookchin. Het is in Rojava voor
het eerst dat
zijn theorieën ten volle de kans krijgen om in de praktijk te worden
omgezet. Men spreekt niet voor niets van het ‘Rojava-experiment’
of de ‘Rojava-revolutie’.
Het gaat om een systeem waarbij pluralisme, directe democratie en
gendergelijkheid centraal staan. Expert van de Koerdische samenleving
Joost Jongerden verwijst hierbij naar het Helleense democratiemodel,
in tegenstelling tot het dominante, centralistische en
representatieve Romeinse model.
Dit Helleense
model uit zich in een ontbloeseming van raden en overlegcomités over
zowat alles dat de gemeenschap aanbelangt, van huiselijk geweld en de
gewapende strijd tot de aanleg van een nieuw stadsperk. In al deze
raden en comités zijn dezelfde
genderquota en quota voor etnische
en religieuze groepen van kracht alsook dezelfde directe
democratische procedures.
Ook het
kanton Kobanê was het toneel van deze democratische revolutie,
tot het blitzoffensief van IS medio september. Het contrast tussen
het samenlevingsmodel en mensbeeld van IS en dat van Rojava kan niet
groter zijn. Meermaals getuigen IS-strijders hoe zijn uitkijken naar
de dood, hoe zij het leven verachten. Het is een ideologie van haat
en vernietiging, van puur nihilisme. Daar
waar het Rojavamodel een radicale nieuwe en progressieve wind doet
waaien in het Midden-Oosten met respect voor het leven in al haar
vormen en verschijningen.
IS is
tegelijkertijd een zeer handige pion voor zij kost wat kost het
succes van de Rojavarevolutie de kop willen induwen, op de eerste
plaats de Turkse staat. Deze hield zich de afgelopen weken
voornamelijk bezig met het afschieten van traangasgranaten op
sympathisanten van het verzet van Kobanê
aan de grens en in
de grote steden in Koerdistan. Turkse F-16’s kwamen in actie, maar
dan wel tegen de PKK … De Turkse ordetroepen behandelen
vluchtelingen uit Kobanê
als terroristen, terwijl IS-strijders nog steeds vrijelijk via de
Turkse grens Syrië binnenglippen.
Turkije’s
relatie met IS problematiseert uiteraard haar positie in de
Internationale Coalitie tegen diezelfde IS. Zeker nu
de VS en andere partners in de coalitie lijken te hebben besloten de
luchtaanvallen op Kobanê op te voeren. Deze
beseffen dat het lot van Kobanê een sterke
impact zal hebben op de aantrekkingskracht en propagandamachine van
IS.
Uiteraard kunnen
de YPG de luchtsteun van de internationale coalitie gebruiken, het
heeft hen de afgelopen twee weken erg geholpen om terug de overhand
te krijgen op IS. Ook de zowat 150 Peshmerga, Koerdische soldaten uit
Irak, die de achterlinies
van de YPG zullen versterken zijn meer dan welkom. Zonder twijfel was
hun vrije doorgang over Turks grondgebied een toegeving van Erdo?an
aan de VS.
Het lot van
Kobanê moet echter in handen blijven van het verzet van de burgers
van Kobanê zelf. Zij vechten immers voor hun eigen revolutie, voor
hun eigen democratisch project. Zoals dat in het verleden meestal het
geval is, komt buitenlandse militaire steun enkel tegen een zware
prijs. Het is daarom van enorm belang de progressieve krachten in Europa het verzet van Kobanê verdediggen en dat de enige legitieme
vertegenwoordigers van de bevolking van Kobanê en Rojava
erkenning en steun krijgen voor hun
verzet en voor hun
strijd.
Zaterdag aanstaande, 1/11, zullen er over heel de wereld acties plaatsvinden om het verzet in Kobanê te steunen. Ook in Brussel start er een manifestatie, om 14u00, voor het Noordstation.