“Beeld je in
dat je een handelaar in messen bent, op zoek naar potentiële klanten. Wat doe
je om ze te overtuigen van je kwalitatief assortiment dat ook zij in huis horen
te halen? Wel, je nodigt hen uit om een onthoofding bij te wonen.” (een
referentie naar de onthoofdingsvideo’s van Islamitische Staat). Zo’n gruwel
is net nodig om uit te leggen aan mensen hoe grotesk en hypocriet we zijn. Dit
is immers wat Israël doet met Gaza. Israël test nieuwe wapens uit in de Gazastrook
bij dodelijke belegeringen, zoals deze zomer, en nodigt nadien internationale
wapenhandelaars uit om te tonen hoe de wapens in realiteit werken. Gevolg: de
militaire omzet van Israël gaat de hoogte in. Dit zal blijven escaleren. Ik ben
geen profeet, maar ik ben bang dat als de wereld niet tussenbeide komt, er ieder
anderhalf jaar een nieuwe militaire operatie zal komen. En iedere aanval zal
telkens erger zijn dan de vorige. Uiteindelijk zal Israël een genocide
aanrichten.”

Democratisch
gelijk en heilig militarisme

“Het idee
van Israël ontstond in 1948 en werd wereldwijd verkocht als een product van
moderniteit en menselijkheid. Dat is ‘het idee van Israël’. Mijn vertrekpunt
voor het boek staat hier haaks op, Israël is immers een schurkenstaat. Die
situatie wordt ieder jaar erger.”

“De buitenwereld kijkt steeds kritischer naar
het zionistisch project: zijn gewelddadige politiek kan niet verantwoord worden.
Hiertegenover staat de meerderheid van de joodse bevolking van Israël die gelooft
in het ‘democratisch gelijk’ van Israël. Israël vernielt een realiteit en de
inwoners zien dat niet in!”

“Sinds dat
begin is Israël een koloniale maatschappij, die zoveel mogelijk grondgebied van
Palestina wil, met zo min mogelijk Palestijnen. Israël worstelt echter tegelijk
met interne verdeeldheid, maar het gemeenschappelijk vijandsbeeld verenigt hen.
Ook daarom is het militaire karakter van Israël heilig.”

“In normale omstandigheden zouden deze tegenstellingen
binnen de joodse Israëlitische gemeenschap de samenleving verscheuren, zo
diepgaand zijn ze. Ten eerste is er de etnische socio-economische tweespalt:
joden uit Europese landen hebben een meer bevoorrechte positie dan joden uit
Arabische landen. Ten tweede is er de culturele tegenstelling van religieuze
joden tegenover seculiere. Tot slot is er de verarmde middenklasse, de meeste
joden uit de middenklasse kunnen zich geen eigen woning meer veroorloven.”

“Deze
spanningsvelden spelen geregeld op. Heel vaak zien we dat dan het conflict met
de Palestijnen wordt aangescherpt. Voor de ‘veiligheid’ vervalt dan al het
overige.”

Fabricatie
van ‘het idee Israël’

“Hoe ontstond
die dissonantie tussen idee en realiteit van Israël? Hoe komt het dat zoveel
buitenstaanders de zogenaamde morele kwaliteit van Israël nog steeds kritiekloos aanvaarden? Hoe
slaagt Israël erin om dat idee van een democratische rechtvaardige staat te verkopen, ondanks de realiteit, ondanks het bestaan van tv en
internet?”

“Ik identificeer twee groepen die de grootste invloed hadden ‘om leugen als
waarheid te verkopen’: filmmakers en academici. Filmmakers spelen  in op het gevoel en verkopen het idee
van Israël zowel in binnen- als buitenland. Er wordt een beeld gecreëerd van heldhaftige
Israëli’s, die na een lange lijdensweg eindelijk thuiskomen. Palestijnen
verschijnen amper in die films.”

“Films zijn fictie, academici wenden daarentegen academische waarheid voor, waardoor westerse academici overtuigd worden. Die
academische collaboratie met de politiek gaat terug tot het begin van Israël en
zelfs vroeger. Eind jaren 1930 werd de Britse Peel Commissie belast met de taak
een oplossing te vinden voor de spanningen tussen lokale bevolking en joodse
kolonisten.”

“Ben-Gurion,
later de eerste premier van Israël, benaderde een academicus met de vraag ‘Was
er altijd een joodse aanwezigheid van de Romeinse tijd tot nu?’ Die academicus
was zeer enthousiast, aan zo’n lijvig onderzoeksthema zou hij immers de komende tien
jaar een stevige kluif hebben. Ben-Gurion antwoordde echter: ‘Je hebt twee
weken om het te bewijzen aan de Peel Commissie: begin dus maar met de
conclusie!’ ”

“Er is hier dus
sprake van een ingebeelde band met een plaats, die dateert van 2000 jaar terug.
Het idee van Israël is niet dat men deze plek wil bezoeken of wil delen met
haar bewoners. Neen, men wil het in zijn geheel onttrekken aan het volk dat er al woont!”

“Beeld je in
dat er iemand op je deur klopt, die vastberaden zegt: ‘Excuseer, 2000 jaar
geleden woonde ik hier al.’ Een beetje eigenaardig, maar kom, je bent gastvrij
en nodigt de man uit op de koffie. Maar de dag erna staat hij er weer:
‘Excuseer, 2000 jaar geleden woonde IK hier.’ De man wil deze keer niet enkel
koffie, maar ook een plaats om te overnachten. Je bent gastvrij, dus je geeft
de man onderdak.”

“De volgende
dag verschijnt hij echter met de politie: ‘2000 jaar geleden woonde ik
hier, dit is mijn huis.’ En je wordt prompt uit je huis gezet! Dat is de
realiteit van Israël. Eender waar zou dit doorprikt worden voor de waanzin die
het is, maar wanneer het over Palestina gaat, nemen academici dit serieus.”

Nieuwe historici
waren kortstondige revolutie in academische wereld

“Eind jaren 1980
ontstond een kritische beweging in de Israëlische academische wereld. Enkele
historici stelden de zionistische geschiedschrijving van 1948 in vraag. Deze
zogenaamde ‘nieuwe historici’ waren beïnvloed door de sociale en politieke
realiteit van het ogenblik.”

“De oorlog
van 1982 tegen Libanon was nog niet verteerd maar ook de brutale repressie van
de (eerste) Palestijnse Intifada in 1987 zorgde ervoor dat deze academici documenten
uit 1948, die net gedeclassificeerd werden, met een kritische geest opnieuw gingen
interpreteren. Plots werden de gebeurtenissen van 1948 ontdaan van hun heroïsch
elan. De Palestijnse slachtoffers kwamen voor het eerst in beeld.”

“De mythe
dat de Palestijnen vrijwillig vluchtten werd doorprikt. De Palestijnen waren verjaagd.
Deze ‘nieuwe historici’ zorgden voor een revisie van de officiële Israëlische
geschiedschrijving, die evenwel niet hartelijk onthaald werd. Vele van de net
vrijgegeven militaire documenten over de toenmalige wandaden van soldaten en de
uitdrijvingen van Palestijnen werden opnieuw verzegeld voor het publiek.”

“De betrokken
academici zelf werden gebrandmerkt als verraders. Hun ideeën zorgden voor
opschudding maar werden niet aanvaard door het Israëlische publiek. We wilden de
waarheid vertellen, maar werden beschouwd als verraders. We beïnvloedden wel de
buitenwereld: voor het eerst kwam het idee van de hele fabricatie van het
ontstaan naar buiten.”

“De beweging stierf snel een stille dood in de jaren 1990.
De publieke opinie zweeg hen dood en hun positie binnen de Israëlische
academische wereld werd onhoudbaar. Zelf
werd ik onder druk gezet om ontslag te nemen.”

(Sindsdien werkt Pappé aan de
universiteit van Exeter en pendelt hij tussen Groot-Brittannië en Israël,
waar zijn familie nog steeds woont.)

“De grote
meerderheid van kritische stemmen censureerde zichzelf of verliet Israël. De
restricties aan de Israëlische universiteiten zijn zo beperkend, dat de
individuele criticus er onhoorbaar is. Slechts als er een fundamentele
verandering komt in de ideologie van de staat, zal de academische wereld hier vrij
zijn. Nu zijn ze opnieuw helemaal ingekapseld in de zionistische ideologie van
de staat. Op dit ogenblik is dat een hopeloze zaak.”

BDS is noodzakelijke
druk op de ketel

“Je kan niet
verwachten dat Israël uit zichzelf zal veranderen. Deze samenleving is een
gesloten cirkel. Ik denk dat de BDS-beweging (Boycott, Divestment and Sanctions Movement; Boycot, Desinvestering en Sanctie-Beweging) essentiële druk levert van
buitenaf om aan verandering te sleutelen. Dat is een kritische massa die
organisaties kan helpen in hun strijd. In het maatschappelijk middenveld zitten
namelijk de eigen kritische stemmen van Israël.”

“Ze zijn nog
klein in aantal, maar zouden kunnen evolueren tot een kracht van verandering, met
die druk van buitenaf. Ik denk bijvoorbeeld aan organisaties zoals New Profile, die dienstplichtweigeraars ondersteunt. Ook organisaties zoals Anarchists
Against the Wall en Breaking the Silence zijn heel erg relevant.”

“Zij doen
het werk dat de academische wereld had moeten doen. Niet alle organisaties
staan daarin even ver. Sommige hebben moeite om de bezetting van Gaza en de
Westelijke Jordaanoever te koppelen aan de zionistische ideologie. Ze denken
dat de bezetting een beleid is, terwijl het om één en dezelfde ideologie gaat.”

“Je
kan geen zionist zijn en tegelijkertijd de bezetting bekritiseren, dat is alsof
je het beleid in Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid bekritiseert zonder dat
beleid te linken aan de ideologie van Apartheid!”

“Veel
organisaties in het Westen hebben overigens hetzelfde probleem: ze kaarten
enkel de Israëlische bezetting aan van de Westelijke Jordaanoever en Gaza en
laten de geschiedenis verder links liggen. Er is dus nog een lange weg te gaan
voor we aan een rechtvaardige oplossing toe zijn. We moeten daarom geduldig
zijn. Voor mij heeft die rechtvaardigheid de vorm van één staat met gelijke
rechten voor iedereen die er woont en voor iedereen die er ooit uit verdreven
werd.”

Interview Inge Neefs

Recensie van het  boek ‘The idea of Israel: a history of power and knowledge’ van Ilan Pappé.