Deze nieuwe blog
bestaat uit een reeks hartekreten. Ik heb ze voor mezelf ‘hardbovenhartekreten’
genoemd: gelegenheidsteksten, aanzetten tot opiniestukken die ofwel
fragmentarisch zijn gebleven, ofwel achter de mediatijd aanhinkten of
voorliepen op de actualiteit, ofwel gewoon een soort therapeutische oefening
vormden: luidop denken.

Maar omdat ze toch inspirerend kunnen zijn, heb ik ze bijgehouden
als een soort van dagboek: verslag van een nachtmerrie… Omdat ik al snel merkte
dat er weerstand was tegen mijn oproep om straten en pleinen te bezetten  – intellectuelen mogen niet voor hun beurt
spreken – heb ik deze blog dan maar ‘Dagboek van een salonrevolutionair’
gedoopt.

Omdat de stukken een sequens vormen publiceer ik dit als een eerste
deel van wat een boekje zou kunnen worden. Een extra lange blog dus… Een soort
van document
humain, een poëtico-politiek lamento…
gewoon ook een ‘rant’, een
uitlaatklep voor politieke ergernis en woede…

Dit dagboek is bedoeld om de
discussie te voeden en het vuur van het verzet in het hart van de lezer aan te
wakkeren. 

Hart Boven Hard:startschot van een
strijd / slotwoord bij een doopfeest

(Beursschouwburg, 22 september
2014)

Dames en heren,

Ik sta hier vanavond als een gelukkig man. (Dat ik het
slotwoord mag doen op dit doopfeest, is teveel eer, maar goed, iemand moest het
doen). 

D’abord
quelques mots symboliques pour nos amis francophones, on est content de
présenter aujourd’hui notre mouvement, notre coalition très large contre la
politique d’austérité. Mais il y a encore du travail, il faut absolument bâtir
des ponts vers les organisations francophones… Un travail à faire par secteur
peut- être. Mais il faudrait vraiment y arriver, pour se battre ensemble contre
les mesures que le gouvernement fédéral va prendre. Aussi avec les nouveaux
Belges de fond dans la migration (Bleri Lleshi a raison !), il faut bâtir
des ponts! 

En dat zal niet gaan als de cultuurhuizen in
Brussel alleen nog de Vlaamse identiteit mogen uitdragen! To our internationals I say: yes, become part
of our movement, because you will feel the austerity policy of our government
too, as student, as artist, as cultural workers, etc. We promise to try and
keep an eye on the European and even global dimension…

Om meteen het word bij de daad te voegen, …krijg ik hier een serie sms-en
van Linus van Hellemont, de indignado, over die Europese dimensie:

(sms 1) “Lieven, ik was aan
‘t denken, misschien toch iets van het nationale én het Europese niveau
insteken. Dit beleid is immers overal in de EU hetzelfde. En is overal even
nefast: van drastische stijgingen in psychologische ziekten, familiale
problemen en exploderende zelfmoordcijfers tot een falende economie. Dit beleid
heeft nog nergens gewerkt! Waarom stuurt deze regering ons blind de afgrond
in?? Dat terwijl België nog nooit zo rijk was in haar geschiedenis.” 

(sms
2) “De rijkste 10 percent van de Belgen bezit vandaag 882
miljard euro. Of te wel: 2,3 maal de gehele Belgische staatsschuld.” 

(sms
3) “Dat zij hun verantwoordelijkheid nemen. En wel nu. In
plaats van te besparen op al die organisaties die nu al, met zoveel
vrijwilligers, het werk verzetten in de opvang, het onderwijs,  welzijn,
jongerenwerk, cultuur… ”

(sms 4) “En in plaats
van, zoals in het zuiden van Europa, de samenleving onmogelijk te
maken.” 

(sms 5) “Boodschap aan de 10 procent: Er is geen goed
leven mogelijk in een zee van verdriet.” (Mooi toch. Give him a hand, give him
a kiss).

 Een gelukkig man, zei ik… Toen
ik van Wouter Hillaert op 13 augustus een mail kreeg dat men een brede
protestbeweging tegen de besparingswoede en de hardvochtige politiek wou opstarten, was ik in de wolken. Ik schreef hem ter stond een laaiende mail.

“Wouter,
dit is fantastisch. Krijg het er helemaal warm van. Daar zat ik op te wachten.
En ik niet alleen. We hadden het er gisteravond nog over met Linus van
Hellemont: hoe erg het allemaal ook is, dit neoliberale besparingsbeleid is een
kans op een breed gedragen verzet.  Ik
zal de vooruitgroep mee aanvuren. …. Ben al beginnen brainstormen over
benaming, slogans, actievormen… Ik druk u aan mijn hart. Echt. Respect, man!”

Om dat respect
te betuigen, lees ik hier de tekst die Wouter vandaag voorlas aan het Vlaams
parlement, ik hoorde hem vanuit de verte en dacht meteen: goeie speech. Dus, tot
u spreekt Wouter Hillaert, de (mede)stichter en woordvoerder van onze beweging:

“Beste mensen,

Onze
septemberverklaring was deze morgen voorpaginanieuws, werd zelfs een item op de
RTBF-radio, was op het journaal van één uur op VTM en VRT, en is zonet
officieel overhandigd aan de minister-president. Meer dan 600 burgers en 300
organisaties hebben ze mee onderschreven, en niet van de minste. Intussen
stromen uit de brede samenleving de ondertekeningen binnen. Mensen ondertekenen
als ambtenaar, bezorgde grootmoeder, ingenieur, invalide, artiest, zakelijk
leider, jeugdconsulent, zelfstandig ondernemer, leerkracht, verpleegkundige,
zaakvoerder, actieve gepensioneerde, noem maar op. Hart boven hard gaat hard!

Dat hadden we
amper een maand geleden zelfs niet durven verhopen, toen tussen een paar
initiatiefnemers een nachtelijke mail circuleerde. We vroegen ons af: zullen we
na de eerste lekkende besparingsballonnetjes nog maar eens onze vinger in de
lucht steken voor onze eigen sector, of gaan we voor een gezamenlijke vuist,
over de sectoren heen? We hebben gekozen om de handen in elkaar te slaan, en
met een ongeziene vaart. Dank voor jullie steun!

Die steun zal nodig zijn. De
nieuwe regering is iets begonnen, het is aan ons om daar iets tegenover te
zetten. Wij zeggen nee tegen besparingen op gezinnen, op cultuur, op openbaar
vervoer. Nee tegen een strikt economische kijk op de samenleving. Wij zeggen ja
voor een versterking van ons onderwijs, onze verenigingen, onze culturele
centra, de publieke voorzieningen, de zorg om de meest kwetsbaren. Wij zeggen
ja voor solidariteit en gelijkheid. Niet omdat het om ons draait, maar omdat in
een ongelijke samenleving iedereen slechter af is, ook de welgestelden.

Econoom Paul
De Grauwe zei gisteren nog: “Als we investeren in de samenleving, bijvoorbeeld
door pakweg een school te bouwen, schuiven we niet zozeer de factuur door, maar
geven we een school door aan de volgende generatie. Iets wat met de historisch
lage rente overigens een erg interessante investering vormt.” Beste
minister-president, zelfs wie de economie centraal stelt, kan dus fouten maken.
U weze gewaarschuwd. Is Nederland economisch beter geworden van zijn keuze voor
zelfredzaamheid en besparingen op publieke voorzieningen? Wij dachten van niet.

Beste mensen,
dit is maar een begin. ‘Iedereen kan zijn naam onder zo’n verklaring zetten,
dat is niet moeilijk.’ Zo antwoordde een van onze kranten op onze vraag om onze
Septemberverklaring te publiceren. De krant bedankte. Want: ‘Iederéén kan zijn
naam onder zo’n verklaring zetten.’ Het zal er inderdaad op aankomen om onze
ondertekening hard te maken. Als we echt willen gaan voor waar we voor staan,
dan moeten we de komende weken en maanden onze achterban informeren. We vrezen
dat vele mensen nog niet goed beseffen wat er op ons afkomt.

Het gaat ons niet
enkel om de besparingen. Meer vrijheid en autonomie voor gemeenten dreigt
veeleer een financiële strop te worden. Werkloosheid wordt binnenkort gezien
als onwil om te werken. Hogere inschrijvingsgelden of ledenbijdragen dreigen
het basisrecht van vrij onderwijs of open vrijetijdsbesteding te ontnemen aan
de meest kwetsbaren. Dat is niet het Vlaanderen dat we willen.

HART BOVEN HARD gelooft in een samenleving die alle mensen versterkt,
en niet alleen de sterksten. We geloven in een overheid die de noodzakelijke
middelen haalt bij wie ze hebben. Die versterkt wat er werkt. En die verhelpt
wat er mank loopt: Armoede. Werkloosheid. Ongelijkheid in het onderwijs. Wij
zeggen: waar winst het wint van waarde, wordt verlies het resultaat!

‘Ja maar,
Vlaanderen heeft gekozen, dat is nu eenmaal de democratie.’ Dat hoor je zeggen.
Maar democratie beperkt zich niet tot elke vier jaar een bolletje rood kleuren.
Democratie is de dagelijkse poging om van onderuit onze leefomstandigheden te
verbeteren, en welzijn en zuurstof te claimen voor allen. Voor de ambtenaar, de
bezorgde grootmoeder, de ingenieur, de invalide, de artiest, de zakelijk
leider, de jeugdconsulent, de zelfstandig ondernemer, de leerkracht, de
verpleegkundige, de zaakvoerder, de actieve gepensioneerde, noem maar op.

Democratie is wat we hier doen: samen onze stem laten horen, als een vijfde
macht, terwijl onze minister-president zijn Septemberverklaring voorleest in
het parlement. Democratie is wat we vanavond doen, in theaters in Gent,
Antwerpen Brussel. Tegelijk. We trekken het ons aan en nemen de
Septemberverklaring onder de loep. We verbinden ons op lokaal niveau. En dat
willen we op maandag 20 oktober nog eens overdoen, in kleinere steden.

Vanaf zaterdag
beraden we ons over verdere acties. Vandaag is er gezaaid, en als het moet,
komen we de volgende maanden terug. Op volle getalsterkte. Mochten we het
regeringsbeleid niet kunnen veranderen, moeten we minstens proberen onszelf te
veranderen. Dat zal alleen maar samen kunnen. Hard boven Hart! Bedankt.”

(Tot
zover deze lezing: give him a hand!)

Gij zijt bedankt, Wouter en Hugo (Fransen) en alle anderen.
We zaten te wachten, iedereen zat te wachten op iets.

 Het is een uniek initiatief, zo
een brede coalitie van heel het “middenveld”, de hele civiele maatschappij is
hier zowat vertegenwoordigd. Een gebeurtenis op zich. Misschien echt
historisch. Van de jeugdbewegingen en de studenten tot de bibliotheken en de
welzijnswerkers, de noord-zuidbeweging, de verenigde verenigingen (op zich al
een koepel) over de cultuursector tot – erg belangrijk uiteraard – de
vakbonden. (Wie wil meedoen, kan hier vanavond contacten leggen. Organisaties
zijn welkom om volgende zaterdag mee te vergaderen in Antwerpen.)

Deze coalitie tot stand brengen vormt iets waardevols op
zich. Uitwisselingen, contacten, enthousiaste kennismakingen, een verrijking.
Al heel wat tof volk leren kennen. Ook de verschillen zijn interessant en
leerzaam. Kunstenaar Christophe Weierhans zei daarnet dat we misschien ‘trop
d’accord’ waren. Ik denk het niet. On
ne peut pas être trop d’accord avant un combat! Nu, het waren indrukwekkende
vergaderingen (tot 70 mensen rond tafel, er kan nog bij).

Als we onze beweging kunnen
bijeenhouden en uitbreiden en versterken en met een stem en tegelijk
veelstemmig naar buiten kunnen treden (een moeilijke oefening), kunnen we tonen
dat de eisen geen corporatistische reflex zijn om verworvenheden (en subsidies)
te behouden, maar een neen aan een politiek die kiest voor de ondernemers, voor
de winnaars, en de brede bevolking laat opdraaien voor de besparingen, in een
klimaat van achterdocht en repressie. Tegen de hardvochtige politiek kiezen wij
voor een hartelijke samenleving (vandaar dus de slogan en benaming van de
beweging, maar dat had u al door). Wij kiezen voor een positieve politiek.

Het wordt een moeilijke
oefening. Niet alleen een experiment in samenwerking tussen zeer verschillende
organisaties maar ook door de duur. Want het wordt een lange weg. We hebben niet alleen de hete herfst maar vijf jaar
strijd in het verschiet. Het moet. Wij hebben een grote verantwoordelijkheid:
wij moeten de politieke klasse wakker schudden. De gewone mensen worden het
slachtoffer, en wij, de organisaties van die civiele maatschappij, mogen dat
niet laten gebeuren.

Wij moeten de politiek overtuigen dat een alternatief
mogelijk is. Het zal niet gemakkelijk zijn. Want vergis u niet: men wil het
middenveld afbreken (men leze daarover Marc Reynebeau in De Standaard van
gisteren), droogleggen en verlammen (of in de pas doen lopen). Daarom is het
tijd voor breed gedragen, volgehouden, eensgezinde actie! Hart boven hard?
Misschien. Maar hart tegen hard, zeker! Tot binnenkort dus. Maintenant il est temps de boire un coup. Let’s have a drink. Nu is het tijd om het glas te
heffen op onze beweging!

 PS. Bedankt Seba Hendrickx en Dries Doubli, om deze avond in
een ware race tegen de tijd in elkaar te boksen, en bedankt Tom Bonte en het
hele team van de Beursschouwburg voor de enthousiaste gastvrijheid.

Lieven De Cauter (medeauteurs:
Wouter Hillaert en Linus van Hellemont) 

Bezet de straten en pleinen!

Oproep tot een algemene staking, een walk out, een
herfstexodus

(De Wereld Morgen
(en vele andere websites en facebookpagina’s),vrijdag 26
september 2014)

Noot van de auteur: Ik heb in deze dagboekversie de data van de voorgestelde acties
weggelaten om duidelijk te maken dat het niet om de concrete data ging maar om
de geest van verzet. Voor de rest blijft de oproep gehandhaafd. De wilde
stakingen, de aangekondigde reeks officiële stakingen en  algemene staking van 15 december, bewijzen
ook dat mijn oproep niet zo wereldvreemd was…   

Het regeerakkoord was een
oorlogsverklaring, maar we hadden het nog niet goed door (lees daarover Ico
Maly: ‘Het Vlaanderen van de
verliezers‘ – en je zal zien: dat regeerakkoord
is gewoon een duivelspact). Nu zijn we, sinds de septemberverklaring,
plotsklaps wakker aan het worden in een andere wereld.

De kille en repressieve
marktmaatschappij is een feit. ‘De neoliberale strafstaat’ is niet langer een
overstatement, of de titel van een links, kwaad boek, maar gewoon de naakte,
ondragelijke waarheid.

Men wil eerst en vooral het
middenveld kapotmaken. Niets minder. De cultuursector komt natuurlijk eerst aan
de beurt, ze wilden er al jaren van af en de politieke klasse weet maar al te
goed dat in brede lagen van de bevolking de sympathie voor de culturo’s op zijn
zachtst gezegd aan de lage kant is. Dus de duimschroeven aan en daarna gedwee
dansen naar de pijpen van de politiek: de Vlaamse identiteit uitdragen. Alles
wat in de weg zit van dit dubbele programma: alles vermarkten en alles
Vervlaamsen, moet eraan geloven, kapot of minstens onschadelijk gemaakt.

De bouwmeester wordt afgeschaft,
zodat de politiek en de bouwpromotoren weer vrij spel hebben en dat die
lastigaard voor altijd zwijgt. Jobpunt wordt afgeschaft zodat men weer helemaal
voluit kan gaan voor politieke benoemingen. ‘De primauteit van de politiek’
heet dat nu. (Men leze daarover Marc Reynebeau in DS 16.09).

En het inschrijvingsgeld voor
studenten, en de veel te late pensioenen voor politieagenten (misschien niet uw
of mijn vrienden, maar toch ook mensen), veel te lang werken ook voor
onderwijzend personeel (jonge mensen moeten opgevoed door jonge mensen),
terwijl er duizenden jonge mensen niet aan de bak komen. Ze zeggen jobs te
willen creëren maar ze schaffen er duizenden af: 2000 ambtenaren, honderden bij
de VRT – wellicht, in de cultuursector ook honderden, in het onderwijs
mogelijks 1500 banen, en ga zo maar door. Kan iemand dat eens snel berekenen?

Alle maatregelen treffen ook en
vooral de gezinnen, alles wordt duurder, van de energiefactuur tot de
jeugdbeweging, dus minder koopkracht, dus zal onze economie krimpen. Maar aan
de ondernemers vragen ze niets, integendeel ze overladen ze met geschenken, de
banken die directe verantwoordelijkheid dragen voor de crisis en de 10% rijken
(die samen 882 miljard hebben, dat is driemaal de Belgische staatsschuld)
blijven ongemoeid. Laat deze regering ophouden met haar mantra ‘dat iedereen
zijn steentje moet bijdragen’, dat is gewoon een grove, obscene leugen.

Dit is een oorlogsverklaring aan de
hele civiele maatschappij, dus moet de civiele maatschappij kordaat antwoorden.
We hebben niets meer te verliezen. Zij willen ons bang maken. Wij moeten hen
bang maken. Daarom dit voorstel: een algemene staking van een dag, en dan, ruim
aangekondigd, een week: alles plat. Wij doen niet meer mee.

De vakbonden doen wat ze kunnen om alle bedrijven en als het even kan
ook de VRT gewoon plat te leggen (back to black!), maar de studenten en
docenten leggen in elk geval de universiteiten en de hogescholen plat, de
theaters en cultuurtempels gaan dicht, de bibliotheken, de erfgoedsector, alles
dicht. De jeugdbewegingen staken mee, door te kamperen op straten en pleinen
(en iedereen is welkom, in die ‘werkplaatsen’, waar het gonst van debat –
de cultuursector zorgt voor animatie).

We staan op straat! We staan
overmorgen toch op straat. Waarom dan niet meteen. Exodus. Walk
out. Dit is niet de samenleving die wij willen. Een nationale betoging van
de hele civiele maatschappij (van de jeugdbewegingen tot de gepensioneerden)
zou misschien het startschot kunnen zijn. En dan later: Picnic the
streets, maar dan voor een week of meer. Laat ons de straten en pleinen
bezetten.

Dit zijn geen besparingen, this
is war. ‘Verandering voor vooruitgang?’ Het komt erop aan, wist Adorno al (ja,
we moeten daar toch nog eens een boom over opzetten, meneer De Wever), om de
vooruitgang te veranderen. (Als de vooruitgang de trein is van de geschiedenis,
dan is de revolutie de noodrem op die trein, riposteerde Benjamin – tegen
Marx in. Maar goed, dat is dus voor die boom).

We moeten de shock snel in een massale tegenreactie omzetten. Of anders
moeten we ons als middenveld en civil society gedwee naar de
slachtbank laten leiden en voor altijd zwijgen. Want ze zullen ons anders toch
gewoon kapotmaken. Dat is uitdrukkelijk de bedoeling. Vergis u niet – de
verklaringen her en der daarover laten aan duidelijkheid niets te wensen over.
Van Overtveldt wil de vakbonden breken, de N-VA de cultuursector eindelijk aan
de Vlaamse leiband leggen, ook het sociaal werk, de bibliotheek-, de
erfgoedsector, alles en iedereen moet eraan geloven. Behalve natuurlijk de
ondernemers en de rijken. Nee, erger: iedereen moet ondernemer worden. Ja, het
staat in het regeerakkoord: onderwijs heeft als hoofdtaak alleen nog
ondernemers te kweken (ik sta zelf in het hoger onderwijs en weiger. Over
my dead body). Dit is het einde.

Daarom mijn oproep aan Hart boven
Hard, aan de vakbonden, de jeugdbewegingen, de studenten, de docenten, de
cultuursector, de bibliotheken, de scholen, de gezinsbond, de gepensioneerden,
de verenigingen, en de vereniging van de verenigingen, aan iedereen, om mee te
doen, ja zelfs aan onze vrienden van de politie (we zullen interne ordediensten
goed kunnen gebruiken:) Algemene staking! We kamperen met z’n allen
op straten en pleinen (de jeugdbewegingen moeten voor de tenten en know how zorgen!
[Ik wil wel pattatten jassen]). Wij doen niet meer mee. Dit is niet de
samenleving die wij willen.

Over milieu nauwelijks een woord,
noch in het regeerakkoord noch in de septemberverklaring. Nog een bewijs dat
deze regering niet ernstig is. In deze tijd is dit gewoon crimineel.
Letterlijk: schuldig verzuim.

En dat deze regering democratisch verkozen is, ga naar huis, dat is echt
geen goed argument. Hitler en Hamas waren ook democratisch verkozen. Dat zegt
niets dus. Bart De Wever zal weer ontploffen bij het argumentum ad
hitlerum maar zal zonder verpinken Hamas een terroristische beweging
noemen. Aha. Laat het er ons op houden dat de kiezer is misleid. In het beste
geval.

Ik kan niet geloven dat dit is wat de
Vlamingen willen: de totale vermarkting van alles, niets dan cadeaus voor de
ondernemers en de rijken, en alles halen bij de gezinnen, de jongeren, de
ouderen, de cultuursector, het middenveld. En dan een cultuursector die alleen
nog Vlaamse identiteit mag uitdragen en een ronduit repressieve aanpak van
migranten die het lastig hebben met die moeilijke taal. In deze tijd van
globalisering, dat is toch om je blote kont te laten zien, of naar een ander
land te verhuizen!

Voor het eerst in mijn bestaan, denk
ik werkelijk serieus na over verhuizen. Ik wil in dit land, als dit
regeerakkoord wordt uitgevoerd, niet langer wonen. Ik ben beschaamd om Vlaming
te zijn (en dat ben ik echt, check my roots). Maar nu wil ik werkelijk
politiek asiel aanvragen. Ik kan mij niet, zoals Merlijn, naar Bermuda lanceren
(weg uit deze nieuwe Middeleeuwen), jammer, dus wordt het misschien… Zürich?

En het was hier zo goed, in ons rare,
complexe Belgenland, een van de mooiste welvaartstaten ter wereld. Niet het
paradijs… maar op de wereldkaart en zelfs in het licht van de wereldgeschiedenis
bekeken toch niet zover daar vandaan. Zeg nu eerlijk: waar is het op de
planeet – of was het in de wereldgeschiedenis – beter toeven dan in
de Belgische welvaartstaat? In Scandinavië? Misschien maar daar is het klimaat
nog erger dan hier – zes maand donker in de winter en vergeven van de muggen in
de zomer… Nee, serieus: Vlaanderen wordt wakker, of onze maatschappij verandert
in een nachtmerrie.

Maar wacht. Wacht maar. Men heeft ons
voor een black out gewaarschuwd, wij zullen voor een echte
stroompanne zorgen. Na ‘de onderstroom’, de tegenstroom! ‘Hart boven hard’ als
het kan, hard tegen hard als het moet. Er blijft ons geen andere keus: een
herfstexodus. Walk out! Bezet de straten en pleinen. Wij doen niet
meer mee. Dit is niet de samenleving die wij willen! (En wie niet meedoet, is
gezien. Believe me)

Lieven De Cauter is cultuurfilosoof
(de auteur schrijft in eigen naam, voorlopig toch nog…) 

Oproep tot het
aanvragen van politiek asiel

(ca 27 september)

Ik zie geen andere oplossing meer: ik vraag politiek asiel
aan. Als het Vlaamse en het federale regeerakkoord worden uitgevoerd, kan ik
het niet langer met mijn geweten verenigen om lijdzaam toe te zien en te doen
alsof er niets aan de hand is. Ik wil deze kille, repressieve marktsamenleving
niet. In een dergelijk land wil ik niet meer wonen. Nog liever gespleten van
woede zoals Repelsteeltje dan als bange Jan in dit zich splitsende land te
blijven hangen.

Er zit overigens niets anders op, nu mensen van de
vakbonden, die ik zo bewonder, boos zijn op mij omdat ik een oproep om straten
en pleinen te bezetten heb gepubliceerd, zonder vooraf te overleggen. Sorry. Ik
zal het nooit meer doen. Maar het was een hartekreet. Een lamento, beschouw het
als poëzie (ik zal het er vanaf nu altijd nog eens boven schrijven, en onderaan
nog eens). Pijnlijk… Maar Sint-Paulus schreef in een van zijn brieven aan de
Romeinen, of aan de Galaten, ja het was de Galaten, geloof ik…: “Wij kunnen
niet zwijgen!”. Ik ben normaal geen oproerkraaier. Veeleer een mijmerende
schrijvelaar in zijn tuin, als een kind in zijn zandbak. Maar dit is niet meer
normaal.

Nu, ik moet nog wat inlichtingen inwinnen, over het hoe en
wat van politiek asiel aanvragen. Bij de grote Jan Fermon, een kraan van een
advocaat, nu professor geloof ik. Hij heeft hoogst persoonlijk Tommy Franks, de
generaal die Irak illegaal binnenviel in 2003 het vuur aan de schenen gelegd,
ze waren zo verschoten, die Amerikanen, dat Rumsfeld prompt naar Brussel kwam
en ermee dreigde om de Navo weg te halen. Echt waar…

Ik ga naar ETH, in Zürich. Denk ik misschien. Hoop ik. Ik
heb daar een halve uitnodiging lopen. Maar ik had er niet veel goesting in. In
Zürich, als stad, als plek. Maar het is wel een van de beroemdste
archtitectuurscholen ter wereld. Ik kon het niet geloven. Maar men zegt dat zo.
De campus ligt hoog in de bergen, wel wat afgelegen, vond ik toen ik daar op
uitnodiging was… maar het zou wel goed zijn om indruk te maken… Ik ga
natuurlijk niet gaan zitten verhongeren, of verpieteren van ellende & eenzaamheid.
Of wat dacht je? Ik ben van de gauche
caviare, and proud to be so. Alleen lust ik geen caviaar. Jammer. La gauche dorée sprak altijd al tot mijn
verbeelding: ik zag er al een soort van nieuwe actiegroep in: The activists dandy’s. Maar ik heb er nooit
iets mee gedaan, met dat idee. Nu, het is nooit te laat om goed te doen…    

Maar ach, wie ben ik? Bij deze roep ik alle mogelijke en
onmogelijke bekende Vlamingen op om politiek asiel aan te vragen in een land
van hun keuze. Ik droom maar even luidop: ikzelf ga wellicht naar Zwitserland,
Canada of Palestina, ik ga Arno vragen asiel te zoeken in Frankrijk (ik belde
hem net en hij is het idee niet ongenegen). Miljaarde, het kot zal te klein
zijn (de Olympia in Parijs bedoel ik); Anne Teresa, dat weet ik nog niet goed,
dat moet ik nog met haar overleggen. Anne Teresa naar Duitsland? Maar
bijvoorbeeld Alain Platel kan zeker naar Palestina, en Borremans zal met open
armen worden ontvangen in Israël (en dan ontvoeren we hem naar Gaza of gewoon
de Westbank, dat is al erg genoeg, en laten hem daar een paar maand gratis
wonen, ik wed dat hij dan niet meer wil exposeren in Tel Aviv of het nog beter
zal kunnen uitleggen aan zijn publiek in Tel Aviv, maar die zullen hem niet
meer willen: – enfin, vele vliegen tegelijk.)

Josse De Pauw, ook al malcontent, diende Vokabaas heer Lybeer
kordaat van antwoord. Misschien moet ik hem ook eens polsen. Jan lauwers overal
gelauwerd, met name ook in Duitsland ! Erwin Mortier en co kunnen asiel
aanvragen in Nederland, Tom Lanoye in Zuid-Afrika, een makkie, Vincent Kompany
in Engeland, etc, etc. Het vertrek van Luc Tuymans kan de economie ernstig
schaden. Misschien moet ook Rosas even naar elders uitwijken? Delocatie van
cultuur wegens ongunstig cultureel en politiek klimaat. Leegloop van de
cultuur- media en de sportwereld wegens onleefbaar geworden land. Ik wou al
zeggen dat Roskam en Schoenaerts maar asiel vragen in de VS, maar dat heeft
geen zin: ze zouden de redenen voor hun asielaanvraag daar niet begrijpen…

Zelfs Jan Decleir moet nu toch zijn rooie hart van onder het
stof van jaren voelen kruipen en een nieuwe Internationale Nieuwe Scene
samenroepen om straattheater te komen spelen voor onze troepen, samengetroept
op de straten en pleinen van onze steden. Occupy Wall Street is terug van weg
geweest: Occupy all streets! Nee, gij moet geen politiek asiel aanvragen, oude
Jan. Maar hier met uw companen van weleer een oud liedje zingen van Dario Fo
zou toch zeker niet misstaan. Het wordt feest. Met Arno en zo.

Maar daarnaast, naast de herfstexodus op straat (sociaal
werk op straat, theater op straat, lesgeven op straat, alles op straat)
organiseren we tegelijk een echte exodus, een braindrain. We zetten de Vlaamse
politieke klasse te kakken voor het oog van heel Europa (‘Arno, chanteur
fameux, qui a remplie l’Olympia mille fois à Paris, demande asile politique en
France’, ik zie de kop al prijken op de ochtendeditie van la Libé. ). Theater
zal men zeggen, maar politiek is theater. Dit is politiek theater. In elk
geval.

Maar. Och en Ach, moet ik nu mijn vrouw en mijn twee
fantastische dochters, mijn stadspalazzo en heerlijke tuin verlaten om elders
als asielzoeker gratis les te geven? Ik zou het moeten doen. Ik wou dat ik de
moed had. In dit soort hardvochtig land wil ik echt niet wonen. Ik wil dit niet
meemaken. 

‘K choa hoddomme ot nie anders kan met den Arno, he wet wel, die Hintjens die ne
hod is in frankrijk (en wok aso leeft), noa de Woalen hon weunen, da’s wok ‘t
buteland. Ovda hoat toh nie lange me deuren. En toen krygme’n kastjiel van Di
Rupo, als vlaomsche ‘dissidenten’. En a lieefloan  voer asielzoekers (om me nie weirn epgesloten
by de zotten voe da me kun moaken da me wech zun). Mo vint toh! (Ik moet
dringend Swiechzerdutsch – fuck, hoe schrijf je dat? –  leren om mij in Zürich te kunnen integreren…
maar als ik mijn transcriptie zie, denk ik: ik ben er al bijna). 

 Ik zie het al voor me: De pers die Arno en mij volgt bij
onze tocht langs de ambassades om onze asielvraag in te dienen. Omstuwd door
persmensen en fotografen, proberen onze advocaten  tevergeefs de meute af te houden. Geen
commentaar zeggen ze, terwijl Arno en ik staan te springen om in het westvlaams
tekst en uitleg te geven… Heerlijk. Komt dat zien, komt dat zien. Politieke
slap stick, nen vaudeville, een slaande deurenkomedie,  icht aantwaarps theoater, moer daen vanoaver
twoater.

 Alea iacta… Ik steek balorig en roekeloos
van roerigheid en uit nauwelijks gespeelde wanhoop – woede moet ik nooit
spelen, de woede speelt wel met mij – de Rubicon
over. Neen, ik speel geen ijdeltuit. Maar activistische dandy in een politiek
theater met hier en daar wat rookgordijnen, special effects, en vooral veel
vuurwerk. Count me in.

Men kan nu intekenen op dit collectieve avontuur. De unie
van de culturo’s en andere hopelijks beroemde pipo’s die uit verontwaardiging (Indignez vous! Putain bordel de merde!)
politiek asiel aanvragen. Hartverwarmend tegen de Hardvochtigheid.

Reeds meen ik de brandende autobanden van kampvuren van de
eindelijk in toorn ontstoken vakbonden al te kunnen ruiken, reeds zie ik de
jeugdbewegingen en de studenten op de pleinen van onze steden kamperen. Yes, we can! Bezet de straten en pleinen…
Wij kunnen niet zwijgen!   

 

Noot van de
redactie: De lezer zal wel begrepen hebben dat het nog niet zover staat met de
plannen tot het aanvragen van politiek asiel bij de schrijver… Het is meer een
uitlaatklep, een verzuchting, een uitvalspoging uit deze vlaag van
zinsverbijstering, ik heb de bui allang zien hangen, maar dat het zo donker zou
worden…. Beide regeerakkoorden maken samen een ‘perfect storm’: de genadeslag
voor de Belgische welvaartstaat. De welvaartstaat zal Belgisch zijn, of zal
niet zijn.

Polariseren
of niet-polariseren, dat is de vraag

(3 oktober)

De befaamde indignado/schrijver Jeroen Olyslaegers, een oude kennis, schreef op
1 oktober op zijn faceboekpagina: ‘ik lees hoe Jean-Pierre Rondas met veel
genoegen Hart boven Hard fileert als zijnde old skool, namelijk de zuilen, en
ik denk dat zulks had kunnen worden vermeden, hoe old skool zijn eigen reactie
ook is. Ik zie Lieven
De Cauter oproepen tot een opstand en vraag me af wat we
daar mee zijn. Ik geloof niet in polariseren, het is te makkelijk, te blind
jegens wat er voor ons deur staat. Maar als je niet wilt polariseren, echt
niet, dan dien je jouw hand uit te steken naar iedereen. Niet simpel, want
protest wordt nu al door sommigen geïnterpreteerd als ‘verzuring’. Lachen,
gieren, brullen, maar wel gemeend. soit, gewoon hardop aan het denken.
verzuurd, hé? J’

Er volgde een hele
reeks antwoorden en op 3 oktober zond een bevriende journalist mij een link naar
die disccussie… Of ik niet zou reageren… Nu, goed, dacht ik… Doe ik normaal
niet. Maar ja, het is all hands on deck dezer
dagen, het zijn tijden voor een hands
on benadering. Dus, klom ik in mijn
pen… ‘Gaat daarmee naar de oorlog!’ Zo luidde mijn eerste bijdrage kort en
bondig. Ik had het daarbij willen laten, maar ja. Het zou misschien als polariserend worden ervaren.

Dus begon ik geduldig, enfin, met niet zo heel erg veel
geduld: ‘Lees nog eens goed Ico Maly’s ‘Het Vlaanderen van de verliezers’, en
Marc Reynebeau (Vlaanderens hoop in bange!) en dan natuurlijk mijn ‘bezet de
straten en pleinen’, en begin de discussie dan nog eens opnieuw. Als we nu niet
protesteren, moeten we voor altijd zwijgen. Ik wil polariseren, godverdikke. This is war! Ik pleeg nog liever
zelfmoord dan dit Vlaamse regeerakkoord (Maly’s samenvatting is verpletterend)
niet met man en macht aan te vechten. Politiek asiel aanvragen is een optie,
maar ze zeggen mij dat ik hier moeten blijven. Ik twijfel er echter aan of dat
wel zo een goed idee is…. Ik kan wel ontploffen… Ik overweeg om uit Hard
Boven Hart te stappen om de beweging niet te schaden… Fronde (ofte opstand) van de civiele maatschappij, geruggesteund
door het middenveld, en aangevuurd door intellectuelen en kunstenaars, of
(symbolische) emigratie – Ik zie geen andere uitweg… (Ja, er is nog altijd innere Immigration: de terugtrekking in
het eigen innerlijk en de kleine kring, zoals vele Duitsers deden in de jaren
dertig – in elk geval, hier geldt het nicht
mitmachen van Adorno: dit wil ik niet meemaken’.

 Ik was nog niet content en voegde er nog een post scriptum
aan toe: ‘en nu ga ik op een boot tussen Helsinki en St.Petersburg over art and
activism prakkezeren in internationaal gezelschap in het kader van Manifesta (ik verwacht vooral veel van
beide steden:) nu, men is dus voor minstens 9 dagen van mij af. Misschien is de
(innere) migration al begonnen…’

Ik werd triestiger en bozer met de minuut: “Salut en de
kost, arm Vlaanderen. Opgevreten door de politiek van het ressentiment, de wrok
van De Wever, de rücksichtlose vermarkting van alles (het doel van het
onderwijs is ondernemers voortbrengen, dat staat in dat fucking regeerakkoord!
Over my dead body), de rijken belonen en de armen en de migranten straffen, het
is niet te geloven… En wij moet lijdzaam toezien en zwijgen? Are you kiddin’
me? POLARISEREN DIE HANDEL!”

 Om duidelijk te maken wat ik al de hele tijd wilde zeggen,
voegde ik er mijn strijdkreet nog aan toe: ‘BEZET DE STRATEN EN PLEINEN’. En om te eindigen met een knipoog: ‘I’ ll be back J

Schreef de bevriende journalist in diezelfde mailwisseling
laconiek: “O gedepolitiseerde tijden. Dertig jaar geleden kon een
oppositieleider de regeringspartij uitschelden voor kwallen en de premier voor
Caligula. Nu polariseer je volgens de literaire opvolger van Boon als je eens
oproept tot actie”. Ik vond het wel goed gezegd. Dus, blijf ik oproepen tot
actie. Bezet de straten en pleinen!

 Er werden rustig verder reacties gepost en ook Jeroen schreef
een reactie: ‘Lieven: ik stel vragen, jij begint wat te roepen. Het gaat niet
over ofwel protesteren ofwel lijdzaam ondergaan. Ik denk na over strategie,
meer niet. dus kun je wat afkoelen tijdens je retraite?  Het gaat
voor mijn part echt niet enkel over jou of jouw stijl. Het gaat over meer.’

 Ja, Jeroen, ik ben aan het roepen, nee aan het
schreeuwen. En ik zal blijven schreeuwen. Sinds ik vrijdag 10 in de auto even
de krant van woensdag 8 oktober waarin de regering Michel I wordt afgekondigd
heel even kon inkijken – spoorslag van St-Petersburg via Kiev naar huis en dan
naar de Ardennen voor een jaarlijks familieweekend, dat onder geen beding kan
gemist worden (op straffe van ex-communicatie) – heb ik nog meer zin om te
schreeuwen. Ik kan er mij niet bij neerleggen dat onze Belgische welvaartstaat
wetens en willens voor onze ogen wordt afgeschaft. Dus beloof ik plechtig om
mij schor te schreeuwen als het moet.

(wordt vervolgd: hardbovenhartekreten, een sequel:
Dagboek van een salonrevolutionair)   

 

De armen straffen
en de rijken belonen. Het regeerakkoord in één oogopslag ontraadseld

(10 oktober)

Zit ik in de auto richting Ardennen en heb ik even tijd om
een blik te gooien op de krantenkoppen van woensdag 8 oktober (DS): Een slechte
grap. Maar dan een heel slechte. Is de werktitel die ik noteer in mijn schrift.
Op verkiezingsdag had ik, vond ik, een geniaal idee. Ik heb het getweet.

“De V-campagne van #NVA finaal ontraadseld. Het is geen V maar een
twee: ‘Wij gaan twee dingen doen; de armen straffen en de rijken belonen’.”

Ik
zag het voor me. Die slogan zou viraal gegaan zijn, en zou op elke affiche zijn
geschreven en na een paar weken zouden ze hun vingers van de affiche hebben
gebeten om zo te zeggen. Indien hij op tijd was gelanceerd. Maar helaas op
verkiezingsdag kan je geen wonderen doen… Maar ik kon nooit hebben vermoed dat
mijn grap zo waar was. Ze doen het verdomme gewoon: de armen straffen en de
rijken belonen. Ik liep gewoon door de krantekoppen, en het werd een litanie.

De indexsprong komt er: de armen straffen.
Lastenverlaging: de rijken belonen. Werken tot 67 jaar: de armen straffen. De
armen straffen, want in een opiniestuk in diezelfde krant wijst iemand erop dat
laaggeschoolden minder lang gezond leven en dat het dus onrechtvaardig is. Nog
altijd in diezelfde krant (ik ben nog niet beginnen lezen, alleen de koppen)
‘gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen’: de armen straffen.

Nog een kop:
‘meer belastingen moeten de 
lastenverlaging compenseren,’ wat ik je brom: de armen straffen en de
rijken belonen. En dan ben ik nog niet beginnen lezen. Ik moet Marc Leemans
letterlijk gelijk geven – die man groeit in zijn rol en in mijn achting – zegt
hij in de kop van zijn interview: ‘Dit is de ergste horrorfilm in 30 jaar’. Zeker
weten. En in de caption staat ‘ze willen geen sociaal overleg meer’. Dat wisten
we al. Ze willen de vakbonden kapotmaken en het hele middenveld alleen nog aan
de leiband leggen. De ‘primauteitvan
de politiek’ heet dat nu.

Er zit echt methode in. Ze houden hun
verkiezingsbelofte van de V die een 2 was. De armen straffen en de rijken
belonen. Mijn slechte grap wordt helaas maar al te letterlijk waar. Hoe durven
ze? Dat vraag ik mij af. Ik val nog liever dood dan mij hier zomaar bij neer te
leggen. Vlaanderen, wordt wakker! Bezet de straten en pleinen! Geen wonder dat
De Wever zo content is gelijk een bever. Dat zegt de krantenkop niet, maar het
komt erop neer.

Ik ben niet meer aan lezen toegekomen. Het Ardense
familiegebeuren is een totaal gebeuren, ja een soort van gesamtkunstwerk. Maar ik loop met mijn dagboek (dat in mijn
hanepoten in mijn schrift blijft zitten), met mijn ‘hardbovenhartekreten’,
hopeloos achter de mediatijd aan.

Picnic de
Europawijk!

(12 oktober)

Intussen is de schrijver mentaal niet alleen uit België maar
ook uit Europa geëmigreerd door politiek asiel aan te vragen in Zwitserland,
dat zoals bekend geen lid is van de Europese Unie. Hij schrijft nu alleen nog
vlammende stukken uit den vreemde. Hier komt ie. Een korte missieve van een
verzetsleider in ballingschap.

Het komt allemaal door Europa? Ze kunnen niet anders, wel
dan gaan we de Europawijk bezetten. Met tienduizend man kunnen we heel de
Europawijk omsingelen. We kunnen niet anders. De welvaartsstaat in België wordt
afgeschaft.  Over our dead bodies. We
vragen versterking vanuit heel Europa. Van de Grieken en de Spanjaarden en de
Portugezen. Die kennen deze neoliberale besparingswoede. Ik zie ze al komen.
Horden vakbondsmensen van overal en zwermen indignado’s.

De Wever is een neoconservatieve, neoliberale, rancuneuze
politicus. Het ressentiment druipt uit zijn poriën. (Volgens mij is dit het
geheim van zijn vermageringskuur.) In dit rancuneuze land wil ik niet leven.
Dit is niet mijn land. Ik zal vechten voor de welvaartsstaat tot mijn laatste
snik. Daarin ben ik geboren en getogen. En daarin wil ik leven en sterven. Of
verhuizen… Vlaanderen vergeten. Of ik schrijf alleen nog schotschriften- en
gedichten.

Dat moet te doen zijn. Een flashmob van 100.000 man en klaar is kees. Een grote betoging die
een spoor van kampen nalaat. Maar met 10.000 kan je ook al aardig wat aan
picniccen op straten en pleinen. Vier pleinen is genoeg: Het Martelarenplein,
het beursplein, rondpunt Schuman (in het midden is al goed, maar het hele plein
is altijd beter) en het Luxenburgplein. 
Zelfs met duizend mensen heb je al een aardige picnic flashmob. Toch?

Mayday Mayday: de Belgische welvaarstaat (die
oude tanker) wordt tot zinken gebracht! All
hands on deck!

Misschien had Jeroen Olyslaegers wel gelijk: ik roep op tot
de opstand. Muiterij! Deze captains of
industry motten we niet! Naar de haaien ermee!

 ‘Maximale
dienstverlening’: Open Brief aan de
vakbonden

(ca 21 oktober)

Beste vakbonden, Ik ben zeer blij met jullie algemene
staking. Echt zeer blij. De beide regeerakkoorden, zowel het Vlaamse als het
federale, zijn totaal onaanvaardbaar. Daar zijn we het roerend mee eens. Maar.
Ik vernam met angst in het hart dat jullie stakingsdagen vooral de pendelaars
zullen treffen, want dat vier maandagen op rij het treinverkeer zowat plat zal
liggen. Dat lijkt mij geen goed idee. Het zijn niet de pendelaars die gestraft
moeten worden. Rijden de CEO’s met de trein? Ik denk het niet. De bankiers? En
de mensen van Voka? Ook niet. En de ministers ook niet. Dus ik vrees het
ergste. Deze staking kan de publieke opinie nog meer afkeer doen krijgen van
syndicale actie. Al goed dat die gasten van tramtreinbus jullie de hand reiken.
Dat is hartverwarmend. Hartbovenhard!

Maar toch. Ik heb een voorstel: ‘maximale dienstverlening’.
De treincontroleurs serveren koffie, en voor mijn part ook croissants, en
hebben dus geen tijd om kaartjes te knippen. Alles gratis: bussen trams,
treinen, voor mijn part voor een maand. Dán tref je de regering en niet de
pendelaars.

De Europawijk met de vakbonden belegeren is ook een goed
idee, dan tref je de eurocraten, dan zadel je de Belgische regering op met een
internationaal probleem. Je hebt meteen internationale pers. En je slaat twee
vliegen in een klap: je protesteert tegen onze regeringen, maar ook tegen
Europa. Dat ze het maar oplossen. Ze komen niet uit het parlement voor ze met
een voorstel komen. Een opgelegd conclaaf.

Ach, ik weet het wel, ik zit maar wat te fantaseren, maar ik
weet zeker dat de staatsveiligheid nu al meeleest. Dát zijn leuke ideeën voor
actie, als de politiediensten en staatsveiligheid meteen meelezen. Laat hén
overwerken, maar leg de pendelaars geen strobreed in de weg. Integendeel,
verwen ze!

Het komt erop aan om de syndicale actie heruit te vinden,
meer gemodelleerd naar het model van NGO’s. Greenpeace bijvoorbeeld. Die weten
de staatsveiligheid bezig te houden. Ik krijg van de directeur van Greenpeace
altijd gecodeerde mails en moet hem altijd antwoorden dat ik zijn mails niet
kan lezen. Waarop hij mij dan de ongecodeerde versie stuurt. Met het bericht
dat sociale actie niet tot de core-business van Greenpeace behoort bijvoorbeeld.
Ja, dat heeft hij me eens gezegd. Ik keek hem even lelijk aan omdat hij een
vies woord gebruikte, en hij besefte het maar al te goed.

Maar als ik de
Michel, echt een sympathieke mens die directeur van Greenpeace Belgium, zie of
hoor zal ik hem toch zeggen dat dit regeerakkoord, beide regeerakkoorden
ecologisch totaal onverantwoord zijn. De luchtkwaliteit in de Belgische grote
steden, dàt is een probleem. Maar geen woord erover in de regeerakkoorden. Of
toch nauwelijks. Moet Greenpeace daar niet op springen, Michel? Zoals die grote
spandoeken aan de koeltorens van Electrabel: périmé
/ over datum, maar nu op het Vlaams en het nationale parlement of op de
gebouwen van de Vlaams Gemeenschap aan het Matelarenplein: Irresponsable / onverantwoord! 

 Trouwens, zou een onderzoeksjournalist niet eens gauw gauw
uitvlooien wat dat nu was met die sabotage in die kerncentrale. Dat stinkt
toch? Wil ik wel eens een gecodeerde mail over ontvangen.  

Nu, laat ik niet uitweiden.  Iedereen is, of toch een overgrote meerderheid
van de bevolking, voor Greenpeace. Waarom? Ook al keuren sommigen ongetwijfeld
af en toe hun werkmethodes af, iedereen is ervan overtuigd dat ze het goede willen.
Awel, dát moeten de vakbonden de mensen duidelijk maken: “wij willen het goede”.
‘Wij willen de welvaartsstaat, het welzijn van zoveel mogelijk Belgen,
verdedigen’. En daarvan moet je mij niet overtuigen.

Ik kon Marc Leemans wel omhelzen (spreekwoordelijk
natuurlijk) toen ik de kop las ‘ergste horrorfilm in 30 jaar’. Dat is precies
wat ik erover denk. Dus ik sta 200% achter de vakbonden in deze. En natuurlijk
ook achter Hart Boven Hard. De protestbeweging kan niet breed genoeg
zijn. Daarom níet de gewone mensen treffen. De vrachtwagens van de autosnelwegen
halen lijkt mij een beter idee dan een treinstaking. Of de goederentreinen
stilleggen. Op de gewone treinen zou ik gaan voor een betaalstaking. Maximale
dienstverlening! Al was het maar uit eigenbelang.

We mogen vooral niet vergeten
dat er mensen zijn die de vakbonden willen breken. Minister Van Overtveldt
heeft het gezegd. Dus, hooggeachte vakbonden, pas op. Cave canem. Maar voor de rest, we zullen er zijn, we staan als een
man achter u. Ik verlang nu al naar 15 december. Heel het land plat. Scholen,
universiteiten en culturele instellingen, alles dicht. Black out over België. Fakkeltochten door de straten! Dan dienen al
die kerstkaarsen eindelijk ergens voor.  

De Shockdoctrine van
de regeringen De Wever

(Donderdag 23 oktober)

De anders zo gezapige, kabbelende
actualiteit van de Belgische welvaartstaat, die oude tanker, lijkt veranderd in
een reeks schokgolven. Vandaag
vernemen we dat Bozar en De Munt vanaf volgend jaar 20% moeten inleveren, en
daarna elk jaar nog eens 2%. Dat NV-e-rs gaan spreken op een herdenking van
Joris van Severen, de man die vond dat Hitler te soft was met de joden.

Mathias
Storme, de professor die vindt dat racisme en xenofobie een mensenrecht is,
wordt door NV-A afgevaardigd naar het Centrum voor racismebestrijding en
gelijke kansen. En als klap op de vuurpijl: werkelozen zullen verplicht worden
om sportlessen te volgen. Dat is toch niet te geloven! Ik bedoel. Ik ben in
shock. De bevriende journalist die mij deze feiten van de dag op een rijtje
zette, ook.

En dat is misschien juist de sleutel om deze regeringen De
Wever Incorporated (om ze maar eens
zo te noemen) te begrijpen: de shockdoctrine volgens het boekje, de shock van
de economische crisis wordt gebruikt om een economische en politieke
shocktherapie door te voeren. De derde shock, het martelen met electroshocks
van opposanten (het derde moment van Naomi Klein’s shockdoctrine) is hier in
België nog niet voor morgen, maar de criminalisering van acties, wilde
stakingen en het criminaliseren van ‘geweld’ is al begonnen.

Nu, wat kunnen uit deze zo verschillende horror stories
leren?  Bozar en De Munt is duidelijk:
kwestie van de federale instellingen zo snel mogelijk af te bouwen, in een
gesplitst belgië zijn die niet meer nodig en vooral ook vervelende lastpakken,
zoals het koningshuis, en Brussel natuurlijk, kon dat nu niet gewoon elders
liggen? Of gewoon verdwijnen als de witte vlek die het op Vlaamse
planningskaarten al jaren is? Het is in elk geval nog altijd een blinde vlek
voor mijn vlaamse studenten. Ook al studeren ze er vier jaar, ze zitten op kot
in Leuven of elders en weten niets van Brussels, zelfs mijn
architectuurstudenten niet.

Maar goed, waarschijnlijk is het ook lik op stuk
beleid: de net eredoctores geworden directeuren van Bozar en de Munt schreven
een opiniestuk tegen de NV-A cultuurpolitiek, awel in het lik op stuk beleid
van de NV-A hoort een onmiddelijke sanctie, dit is hun lik op stuk beleid om
door voorbeelden te stellen alle kritiek en verzet te breken. Dat hebben ze met
de Bouwmeester ook gedaan. Maar goed, federale instellingen: weg ermee.
Duidelijk. Helder.  

Over de Joris Van Severen-affaire. Het deksel is van de pot
zeker? De zegedronken donkerblauwe (‘bleu
marine?’) NVA kan niet langer verhelen dat er nogal wat bruin tot gitzwart
volk in de rangen rondloopt dat nu niet meer te houden is. Nu, over het verband
tussen neoconservatisme en fascisme moet ik eens apart iets schrijven. Maar
voor mij staat het als een paal boven water dat Leo Strauss, de stamvader van
het neoconservatisme is een van de meest sinistere denkers van de 20sste eeuw.

En the Project for the new American
Century, om nu maar de meest invloedrijke neoconservatieve denktank te
noemen die rechtstreeks verantwoordelijk was voor de illegale invasie van irak
en de “shock and awe” doctrine en “full spectrum dominance” bedacht, is niet
veel beter dan fascisme (denk aan de verdediging van de uitzonderingstoestand,
guantanamo, martelingen, extra-ordinary rendition enzovoort). Maar goed, ik
denk dus dat daar bij de zegedronken NVA-ers gewoon het deksel van de pot is.
Ik moet de bevriende journalist alweer gelijk geven. Of zit er een strategie
achter? De toekomst zal het uitwijzen.

Mathias Storme naar het Centrum
voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding? Ik kan het niet geloven.
Het is bijna komisch. Dat de kranten daar geen aandacht aan besteden is in elk
geval schuldig verzuim. Alweer moet ik de bevriende journalist gelijk geven.
Het verdient een hele analyse. Wat bezielt de NV-A? Wel natuurlijk, dat centrum
vleugellam maken en dan ontmantelen.

Nu Jozef De Witte, de directeur van het
Centrum, is misschien zelf ook een beetje verantwoordelijk voor dat vleugellam
zijn. Als je de kool en de geit wil sparen, sta je niet sterk. Want de kans is
reëel dat iedereen je dan uitspuwt of onverschillig wordt.  (Tegelijk is Mathias altijd een beetje van
een rare tafelspringer geweest. Dus… passons)

Ik wil het hebben over die
sportlessen voor werkelozen. Mijn grap wordt als maar wranger: ‘De V van de
NV-A was geen V (en al zeker niet de V van vooruitgang) maar een twee. Wij gaan
twee dingen doen, de armen straffen en de rijken belonen’. Ik heb er een hele
litanie van gemaakt: de beide regeerakkoorden passen naadloos in die litanie. Maar de litanie blijft maar
duren, dat werkelozen verplicht zullen worden om sportlessen te volgen: de
armen straffen!

Dit is echt sinister, men kan naar Leni Riefenstahl en de
Körperkultur van het Nationaal Socialisme verwijzen: het gezonde ras dat de
natie sterk moet maken. Maar het gaat volgens mij echt niet om gezondheid, het
gaat om pesten, om straffen, ja om vernedering. Verplichte sportlessen zijn
vernederend. Ik zou dat hoogst vernederend vinden, en u ook, beste lezer. En
vernedering is de ergste vorm van straf. Laat altijd levenslange littekens na…

Shocktherapie over de hele lijn. Maar ook misschien goed
nieuws. Wie moord en brand schreeuwde van bij het begin, van voor de
verkiezingen en van voor de septemberverklaring blijkt nu niet langer
hysterisch maar profetisch. En er is nog goed nieuws: misschien wordt
Vlaanderen door al die shocks wel wakker. Het is nog niet te laat. Het rijpen
van de geesten kan snel gaan. Bezet de straten en pleinen. Kom op straat voor
het te laat is. Je kent toch die trieste grap van een protestantse theoloog,
Dietrich Bonhoeffer, geloof ik.

Ik doe even een parafrase voor vandaag: ‘Toen
ze de cultuursector ontmantelden heb ik gezwegen omdat ik niet tot de
cultuursector behoorde, toen ze fascistische feestjes gingen opvrolijken heb ik
gezwegen omdat ik voor de vrije meningsuiting ben, toen ze het centrum voor
racismebestrijding en gelijkheid van kansen ontmantelden heb ik gezwegen omdat
ik dat centrum niet nodig had. Toen ze de werkelozen begonnen te straffen en te
pesten (sportlessen zijn geen marteling maar wel een vernedering en niets zo
erg als een vernedering, misschien de ergste vorm van marteling), heb ik
gezwegen omdat ik niet werkeloos was. En toen ze mij kwamen halen, was er
niemand meer om te protesteren…. ‘

De Wever wil het leger inzetten om de joodse buurt te
bewaken (dat is al een paar dagen oud, maar geen haan die er naar heeft
gekraaid). Ook dat past in de shocktherapie en de uitzonderingstoestand. Zodra
het leger ingrijpt, zijn we echt in de noodtoestand. En het ziet ernaar uit dat
De Wever daar ballonnetjes over oplaat om, als het zover is, ook gewoon het
leger te kunnen inzetten. Nu, als ze zo bezig blijven zou het er wel eens
kunnen van komen… Ik hoop maar dat er nog mensen zijn die stilaan beginnen te
koken.

Vlaanderen wordt wakker! Hart Boven Hard als het kan, Hart
tegen Hard als het moet. En dat het er hard aan toe zal gaan, is nu al duidelijk.
De feiten van de dag laten daar geen enkele twijfel meer over bestaan.  

 Post scriptum over
politiek asiel en dwangarbeid (24 oktober):  

Heb eindelijk Jan Fermon aan de lijn gekregen (Arno bellen
is er nog niet van gekomen). Voor politiek asiel zijn twee voorwaarden nodig:
je moet vervolgd worden – hij verwees naar de Conventies van Genève –  en je moet een land kiezen dat bescherming
biedt tegen dat soort vervolgingen – wat niet evident is. Je moet in elk geval
persoonlijk betrokken zijn, … Ik was meteen mee. Bijvoorbeeld ik kan niet
opkomen tegen de dwangarbeid – gemeenschapsdienst en verplichte sportlessen
gaan toch sterk in die richting – van werkelozen. Juist, zei hij. Maar
werkelozen kunnen dat wel. Leek me meteen een leuk idee. Hier zit een
collectief proces is, of een organisatie die werkelozen vertegenwoordigt zou
dat misschien ook kunnen, de vakbonden misschien? Ik zie het de kop al in de
kranten staan: 

Werkelozen trekken
naar Europees hof voor mensenrechten tegen dwangarbeid 

Over
geweld en politiek

(26
oktober)

De
zin van de week is zeker ongetwijfeld deze hartenkreet van vakbondsleider
Jean-Pierre Goossens: ‘Op
intellectuele agressie kan je een fysieke reactie verwachten’. Het was zoals
bekend een reactie op de actie aan het MR hoofdkwartier dat met gele verf werd
beklad door een 200tal met bussen naar Brusssel afgezakte Waalse syndicalisten.
Hij heeft zijn moedige uitspraak, zoals te verwachten en te voorzien was,
moeten herroepen. Dus hoog tijd om haar te verdedigen. 

Onder
de noemer ‘Geweld en politiek’ verzamelde hoofdredacteur van De Standaard, Mark
van de Voorde, voor de ‘blikopener’ (een soort nieuwsbrief met weekoverzicht)
alle artikelen van de afgelopen week in DS over de wilde stakingen en de
bewuste actie. Vreemd is dat in zijn blurb het begrip of het woord geweld niet
valt, maar wel de titel is van zijn blurb. Dus tijd om het begrip geweld tegen
het licht te houden.

Wat
is geweld? Volgens Van Dale online: “gebruik van wapens of lichamelijke
kracht: geweld plegen; fysiek geweld; het geweld
van de zee, onstuimigheid” Tja, meteen is al duidelijk dat geweld
toch een sterke term is. Er zijn geen wapens gebruikt. Maar vernieling van
goederen wordt door deze al te korte omschrijving niet als geweld gezien. Dus
heb ik er maar mijn oude driedelige dikke Van Dale bijgehaald. Die is zo
uitgebreid dat ik het hier moeilijk helemaal kan overtikken (waarom staat de
dikke Van Dale niet online? Schande!) –  nu, een executive
summary dan:

1. (verouderd) macht 
2. uiting van macht, kracht
3. kracht die
   met hevigheid, onstuimigheid wordt uitgevoerd 
4. een sterk gedruis, leven,
   drukte
5. misbruik van macht, toepassing van het recht van de sterkste,
   gewelddadigheid’. 

Tja, dat is natuurlijk een cirkel, meneer Van Dale. Onder 5
vernemen we nochtans heel veel interessants: ‘structureel geweld; de als
onderdrukkend ervaren macht van de overheid, de staat, de maatschappij’. En
tenslotte: ‘(rechtstaal): gewelddadige handeling tegen personen of goederen;
daad van geweld.’ Het voorbeeld dat ze daarbij geven is ook interessant:
‘diefstal, voorafgegaan, vergezeld of gevolgd door geweld of bedreiging met
geweld tegen personen’. 

Wat
leren we daaruit? Dat geweld in eerste instantie uitgaat van de macht. Gewalt
betekent inderdaad oorspronkelijk: heersen, macht.  van walden, wouden, iets beschikken regelen (volgens mijn etymologisch
woordenboek, ook van Van Dale). De ‘Intellectuele agressie’ van meneer Goossens
kunnen we vertalen als structureel geweld.  

Het
structurele geweld dat door deze regeringen De Wever op de gewone mensen, de
arbeiders maar ook de middenklasse en de gezinnen, wordt uitgeoefend is
gigantisch. De klacht van standaardredacteur Steven Defoer dat hij de
universiteit voor zijn drie kinderen niet meer zal kunnen betalen (DS25
oktober), geeft zeer goed aan dat ook de middenklasse zwaar getroffen wordt,
terwijl de grote vermogens totaal buiten schot blijven en de bedrijfswereld op
zijn wenken wordt bediend en overladen met lastenverlagingen en geschenken.

Het
gaat om niets minder dan het opdoeken van de welvaart, het opblazen van ons
overlegmodel (want alles was al beslist), het ontmantelen van het middenveld en
de cultuursector. Het primaat van de politiek betekent niets anders dan een
repressieve politiek (wie spreekt wordt meteen geraakt, de Munt en de Vlaamse
bouwmeester bijvoorbeeld) en een primaat van de markt, tussen markt en
politieke kaste moet alles eraan geloven.

Het
is tekenend voor onze tijd dat geweld nu vooral gebruikt wordt om activisme en
protest verdacht te maken en te criminaliseren (ja er is klacht neergelegd).
Terwijl het hier toch gaat om symbolisch geweld. Verfbommetjes zijn
onschadelijk, jammer van de stenen, maar ja, dat is zoiets als collateral
damage.

Het
is ook tekenend dat vernieling van goederen daarin een zo belangrijke
symbolische rol speelt: bezit, goederen zijn heilig zijn heilig tegenwoordig.
Terwijl geweld toch eigenlijk in eerste instantie geweld is tegen mensen.
Mensen treffen met harde maatregelen dat wordt veel minder gezien als geweld.

Mijn conclusie kan niet anders luiden dan dat het
structureel geweld van de regeringen De Wever zal leiden tot tegengeweld.
Hopelijk blijft het symbolisch. Maar echte gewelddaden zullen er komen als men
het protest en bijvoorbeeld de wilde stakingen blijft verdacht maken en
criminaliseren. Ook op dit soort intellectuele agressie kan je een fysieke
reactie verwachten.

Emoties, daar had de hoofdredacteur wel een punt, zijn
belangrijk in de politiek. Woede is een van de belangrijkste emoties. De
rancune en het ressentiment die spreekt uit zowat alle maatregelen van de
regering zet veel kwaad bloed. Meer structureel geweld zal  leiden tot een verharding van het verzet. Mark my words. 

(wordt vervolgd.)

De terugkeer van
de vooruitgang (Open brief aan Bart De Wever) 

Open brief aan de
jeugd 

…/…