Een
aerosol is een mengsel van kleine stofdeeltjes met een gas. De meest
bekende vorm van aerosol is de regenwolk, een mengsel van zeer kleine
waterdruppels met lucht. Na stormen komen ook aerosols voor met zand
of zeezout.
De
meest problematische aerosols worden gevormd door chemische deeltjes
met gas uit onder meer spuitbussen. De deeltjes in deze aerosols
weerkaatsen het zonlicht. Dat kan iedereen merken die het
zonlicht ‘achter de wolken’ ziet verdwijnen. Minder zichtbaar maar
niet minder belangrijk is de algemene vermindering van het zonlicht
door andere ‘onzichtbare’ aerosols.
Luchtvervuiling
leidt immers tot een toegenomen vorming van dergelijke aerosols in de
lucht, zodat het zonlicht nog meer weerkaatst wordt. Daardoor
bereikt minder zonlicht het aardoppervlak, een effect dat “solar
dimming” wordt genoemd. Het effect werd al duidelijk vastgelegd
in de jaren zeventig, toen in Europa en Noord-Amerika volop steenkool
werd verbrand. Dit effect verminderde na de jaren tachtig met de
invoering van strengere wetten op luchtvervuiling.
In
de nieuwe studie stelden de wetenschappers vast dat ditzelfde effect
ook een invloed heeft op het waterdebiet van rivieren. Omdat minder
zonlicht het aardoppervlak bereikt, verdampt ook minder
oppervlaktewater en komt er dus meer water in de waterlopen terecht.
25
procent
“We
stelden de impact vast van solar dimming op het debiet van de
rivieren in sterk geïndustrialiseerde regio’s”, zegt
hoofdonderzoekster Nicola Gedney, een van de betrokken onderzoekers.
“We schatten dat, in de meest vervuilde delen van het
Centraal-Europese stroombekken, het effect zelfs tot een stijging van
het debiet met 25 procent leidde tijdens de piekperiode in de jaren
tachtig.”
Deze
studie is een samenwerking tussen wetenschappers van de weerdienst
van de Britse overheid, het Centre for Ecology and Hydrology, de
universiteit van Reading, de universiteit van Exeter en het Franse
Laboratoire de Météorologie Dynamique.
Detection of solar dimming and brightening effects on Northern Hemisphere river flow
