"We willen vrijheid en democratie, maar de vijand is te machtig"

Gisterenavond bezetten opnieuw meer dan 100.000 betogers het financiële hart van Hong Kong. Invalswegen werden geblokkeerd en mensen kampeerden op strategische kruispunten. Luchtfoto's van het gebeuren tonen een indrukwekkende volksmassa. Volgens Siuwan willen de meeste betogers vooral één ding.

“Ze willen eerlijke en vrije verkiezingen. We zijn de schijndemocratie beu en pikken het niet dat de Chinese overheid de kandidaten voor de verkiezingen zelf bepaalt. Daar is gewoon niets democratisch aan. We willen dat iedereen de vrijheid heeft om zich kandidaat te stellen. Zo hoort het ook in een normale democratie."

“Voor mij is dat ook de voornaamste reden waarom ik deelneem aan de protesten. Ik behoor niet tot de harde kern van betogers, maar probeer in de mate van het mogelijke 's avonds naar de demonstraties te komen.”

Had je deze protestgolf zien aankomen?

“Niet echt. De studenten waren zich wel al een tijdje aan het roeren. Maar het bleef aanvankelijk beperkt tot die groep. De rest van de bevolking van Hong Kong lag er niet echt wakker van. Maar alles veranderde na 28 september. Toen trad de politie erg hardhandig op tegen de betogende studenten. Dat zorgde voor een stroomversnelling. Vele inwoners pikten het niet dat de politie traangas en wapenstokken gebruikte tegen vredevolle betogers. Veel mensen hebben zich bij het protest aangesloten omdat ze verontwaardigd waren over het politieoptreden.”

“Eigenlijk is het gros van de inwoners van Hong Kong behoorlijk apolitiek. Hong Kong is een rijke stad en de levensstandaard ligt hier vrij hoog. De meesten hebben dus niet een onmiddellijke reden om in protest te komen. Maar de recente protesten en het politieoptreden hebben dat dus helemaal veranderd.”

Geniet de oproep voor meer democratie dan veel steun bij de inwoners van Hong Kong?

“Ik durf niet zeggen dat de meerderheid van de bevolking de boodschap achter de protesten echt steunt. Dat is voor mij als individu ook moeilijk in te schatten. Wel durf ik, afgaand op mijn eigen omgeving, stellen dat een meerderheid van de jongeren het protest genegen is. Het protest wordt vooral gedragen door universiteitsstudenten. Daar zit ook een praktische reden achter: zij hebben geen full time job en kunnen het zich permitteren om dag en nacht blokkades op te houden. Ze hebben meer tijd dan anderen.”

“Wel merk ik dat er heel veel solidariteit is met de betogers. Er wordt voortdurend water en voedsel gedoneerd. Dat vind ik ongelooflijk mooi. Hier op de betogingen moet je nooit inzitten met voedsel of drank. Alles wordt gedeeld en voorzien. De sfeer onder de betogers is heel hartelijk en de protesten zelf verlopen volstrekt vreedzaam. Mijn buitenlandse vrienden staan versteld van het ordentelijke en uiterst nette verloop van de protesten. Ook dat is één van de redenen waarom mensen zich aangetrokken voelen tot de protesten.”

Ondertussen heeft Leung Chun-ying, de hoofdbestuurder van Hong Kong, ingestemd om met de studenten te onderhandelen. Verwacht je daar iets van?

“Ik verwacht daar erg weinig van. Het is gewoon een manier om de gemoederen te bedaren. Maar er zal niet gebogen worden. De Chinese overheid zal geen duimbreed toegeven.

Dat is wel erg pessimistisch

“Ik ben ook pessimistisch. De greep van CPC (de communistische partij van China, nvdr), is bijzonder sterk. Ik denk niet dat we zullen winnen. De vijand is gewoon te machtig. Dat zie je in China zelf ook. Om je een idee te geven, het is deze week vakantie in China omwille van de nationale feestdag. Normaal gezien komen dan veel Chinezen naar Hong Kong om vakantie te nemen. Maar momenteel heeft China de grenzen gesloten. Chinese vakantiegangers geraken Hong Kong niet binnen.”

“De manier waarop Chinese media over de protesten in Hong Kong berichten is helemaal om van te huilen. De Chinese televisie is erin geslaagd om de protesten zo te framen dat ze overkomen als vieringen van de Chinese nationale feestdag. Je ziet dus wel de beelden van de protesterende menigte op de Chinese televisie, maar dat wordt voorgesteld als mensen die spontaan de Chinese nationale feestdag vieren. De beelden zijn ook bewerkt. Onze zwarte kleren worden rood ingekleurd bijvoorbeeld. Daarnaast is de toegang tot sociale media volledig gecontroleerd in China.”

“Het zijn dat soort van praktijken waar we in Hong Kong steeds banger voor zijn. Wij willen onze vrijheden behouden. We willen geen staatscensuur maar een vrije democratie.”

Wat verwacht je dat er de komende dagen zal gebeuren?

“Dat is onzeker. Ik vermoed dat het protest zal uitdoven. De economische schade van de protesten neemt immers toe en de onvrede daarover groeit bij bepaalde groepen in de samenleving. Dat speelt de betogers niet meteen in de kaart. Het doet de spanning binnen Hong Kong ook toenemen. Daar komt de onbuigbare houding nog bij van de bestuurders en van China. Dit zal er volgens mij voor zorgen dat de betogers moedeloos geraken. Ik weet het, wederom een pessimistisch vooruitzicht."

“Deze protesten doen velen denken aan de protesten van 1989 op het Tienanmen plein. De eisen van de betogers zijn inderdaad gelijklopend: meer vrijheid en meer democratie. Tienanmen liep heel slecht af. Niemand had gedacht dat een regering op zijn eigen bevolking zou schieten. En toch gebeurde het. Ik acht de kans echter klein dat dit opnieuw gebeurt. Maar ik denk wel dat deze protesten – net als Tienanmen – niet veel zullen veranderen. Helaas.”