“Omdat de EU haar muren
hoger en hoger optrekt, zoeken steeds meer vluchtelingen en migranten
hun toevlucht tot gammele bootjes van meedogenloze
mensensmokkelaars”, zegt Carmen Dupont van Amnesty International. “Iedere week balanceren honderden van hen tussen leven en
dood, tussen hoop en wanhoop.”
Volgens de organisatie moet de
EU dringend meer doen tegen het aanhoudende drama op de Middellandse
Zee. “In 2014 lieten al meer dan 2.500 mensen er het leven”,
zegt Dupont. “Europa mag de tragedie die zich ontplooit aan haar
grenzen niet langer negeren. Er is dringend behoefte aan meer zoek-
en reddingsacties met voldoende middelen en een duidelijk mandaat om
levens te redden op volle zee.”
Overvolle bootjes
Amnesty International voer mee met een Italiaans
marineschip om reddingsacties op zee te onderzoeken. Het rapport
Lives adrift: Refugees and migrants in peril in the central
Mediterranean bevat interviews met meer dan vijftig vluchtelingen. Ze vertellen
allemaal gelijkaardige aangrijpende verhalen over agressie en
overvolle bootjes. Verschillende getuigen vertellen hoe ze een
schipbreuk overleefden.
“Toen we Libië verlieten,
waren we met meer dan vierhonderd mensen, onder wie honderd kinderen”,
vertelt Mohammed, een 22-jarige Syriër uit Damascus. “We
moesten eerst in kleine roeibootjes stappen om de grote boot te
bereiken. Aanvankelijk zag ik de grotere boot niet, maar toen ik hem
wel zag, bleek deze in heel slechte staat.”
“’Ik wilde er niet opstappen, maar een smokkelaar bedreigde me met een vuurwapen. Het duurde maar
liefst twee uur om iedereen op de grote boot te krijgen. Rond twee uur
‘s nachts hoorde ik geweerschoten. Gewapende mannen probeerden onze
boot tegen te houden. Ze beschoten ons langs alle kanten. Omdat de
beschadigde boot aan het overhellen was, gooiden we al onze tassen in
de zee, inclusief de reddingsvesten. Wij wilden blijven leven!”
Europese aanpak
Een schipbreuk voor Lampedusa,
waarbij meer dan vijfhonderd doden vielen, leidde in 2013 tot heel
wat internationale verontwaardiging, maar niet tot betekenisvolle
actie op Europees niveau, zegt Amnesty International. Italië was het enige EU-land dat
actie ondernam door operatie Mare Nostrum (‘onze zee’) te lanceren,
een operatie die een groot deel van de Italiaanse marine inzet voor
zoek- en reddingsacties in een deel van de Middellandse Zee.
De zware inspanningen van
Italië zijn echter ontoereikend om het dramatische dodental tijdens
de zomer van 2014 te voorkomen. Bovendien gaf Italië onlangs aan dat de operatie niet houdbaar is op lange termijn. “Mare
Nostrum heeft tienduizenden levens gered op zee, maar het is geen
oplossing op lange termijn”, zei Dupont.
“Er moet snel een
gecoördineerde aanpak op Europees niveau komen. De inzet van
Frontex, het EU-agentschap voor de bewaking van grenzen, voor zoek-
en reddingsacties zal alleen resultaat opleveren indien er voldoende
middelen worden gereserveerd door de EU-lidstaten. Frontex moet
bovendien van het redden van mensenlevens een topprioriteit maken.”
Lives adrift: Refugees and
migrants in peril in the central Mediterranean
