"Onevenwichtige besparingsoperatie van Vlaamse regering"
Geert Bourgeois begon met een lang historisch overzicht waarmee hij probeerde aan te tonen dat we er nu beter aan toe zijn dan in 1914 en zelfs – dankzij smartphones en tablets – dan in 1994.
Maar daarna kwam het minder goede nieuws. Er komt in 2015 een besparing van 1,16 miljard euro. In zijn toespraak maakte Bourgeois de hoofdlijnen van die besparingsoperatie bekend. De details zijn voor de beleidsplannen van de vakministers.
Ongerust
Er wordt gesnoeid in het ambtenarenapparaat – in Bourgeoistaal heet dat een 'personeelsreductietraject'. Tegen eind 2019 moeten er 1950 ambtenaren minder zijn. In 2015 moet dat al 29,3 miljoen euro opleveren.
De VRT, De Lijn en Kind & Gezin moeten 45,8 miljoen ophoesten. Ook deze besparing krijgt een aparte benaming: “We stippelen eigen trajecten uit voor de VRT, De Lijn en Kind & Gezin.” De drie slachtoffers mogen de besparing zelf invullen. Voor De Lijn wordt er vooral gedacht aan een verhoging van de prijzen en een schrapping van minder drukke lijnen.
Alle initiatieven die het met (voor een stuk met) subsidies van de overheid doen, staan voor een besparingsoperatie van 190 miljoen euro. Mogelijk gaat dat om een kwart van de middelen die dreigen geschrapt te worden.
Bourgeois voegde er wel sussend aan toe dat de loonsubsidies worden ontzien. Vlaams parlementslid en cultuurspecialist van Groen Bart Caron vreest het ergste: “In de cultuursector worden de subsidies voor lonen niet apart aangeduid. Bij de welzijnssector is dat wel zo. Daar wordt via een zogenoemde L-code een onderscheid gemaakt tussen loonsubsidies en werkingssubsidies. Iedereen die hier vandaag betoogde, heeft alle redenen om heel ongerust te zijn.”
Voor de omkadering in het secundair onderwijs wordt er 20 miljoen euro minder uitgetrokken. De middelen voor hoger onderwijs stijgen minder dan gepland, waardoor het inschrijvingsgeld fors duurder wordt.
De bijdrage voor de Vlaamse zorgverzekering wordt in één klap 100 procent duurder, van 25 naar 50 euro. Het minimumtarief voor de kinderopvang stijgt van 1,57 euro naar 5 euro.
Er wordt ten slotte ook ruimte gecreëerd voor nieuw beleid. In totaal 98 miljoen euro, waarvan 65 miljoen gaat naar de groeiende noden in de zorgsector en 20 miljoen naar onderzoek en ontwikkeling.
Warme samenleving
Het woord armoede komt in de 24 bladzijden niet voor. Maar de minister-president verzekert: “Uw regering gaat voor een solidaire, warme samenleving, met een diepe waardering voor de vele vrijwilligers in het maatschappelijke socio-culturele en jeugdwerk.”
“Die sector zal het dan wel met 190 miljoen euro minder moeten doen. Een gigantische besparingsoperatie. Ook de besparing bij de VRT gaat ver. Dat gaat op termijn ook de productiesector treffen”, zegt Vlaams parlementslid Katia Segers (sp.a). “Het stoort mij dat de regering dit presenteert als een natuurwet. 'We kunnen niet anders', zeggen ze. Maar het gaat wel degelijk om ideologische keuzes. Als Bourgeois gevraagd wordt waarom er geen vermogenswinstbelasting komt, verwijst hij naar de federale regering.”
Ook de vakbonden reageren kritisch: “Opvallend is het zeer onevenwichtige karakter van deze saneringsoperatie. In de septemberverklaring is geen spoor te bekennen van inspanningen door vermogenden of ondernemers. Niet helemaal verrassend: in het regeerakkoord was al duidelijk dat deze Vlaamse regering de kaart van de rijkste Vlamingen trekt.”
