Syrië en Irak, het ergste moet nog komen
Er bestaat nogal wat wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat militaire steun aan één van de fracties in een burgeroorlog geen goede oplossing is. “Buitenlandse hulp aan rebellen maakt oorlogen bijna altijd langer, bloederiger en moeilijker om op te lossen”, was de conclusie van een symposium onder leiding van Marc Lynch, Midden-Oostenspecialist van de George Washington University.
Ook bombardementen zijn discutabel. “Elke bom creëert nieuwe aanhangers van extremisten”, zegt Phyllis Bennis van het Institute for Policy Studies. Zelfs twee voormalige secretarissen-generaal van de NAVO zijn daar van overtuigd. “Een Westerse militaire interventie in Syrië zal wellicht een verdere escalatie veroorzaken, de burgeroorlog dieper maken en de krachten van het extremisme, sectarisme en criminaliteit versterken”, schreven Javier Solana en Jaap de Hoop Scheffer in een opiniestuk in The New York Times.
Het eerste deel van het Obama-plan – gematigde rebellen steunen - is trouwens verre van nieuw. Volgens The New York Times begon die steun al begin 2012. In april 2013 schreef de krant dat er al 160 militaire cargovluchten waren geteld. De Amerikaanse inlichtingendiensten hielpen hun Arabische bondgenoten in de regio (Saoedi-Arabië en Qatar) om wapens te kopen en die dan door te sluizen naar bepaalde fracties van de rebellen.
Die laatste wapens kwamen terecht bij de islamistische strekkingen binnen het Syrische verzet. Doordat veel van die fracties samensmolten met ISIS of door hen verslagen werden, kwamen heel wat van die wapens in handen van ISIS.
Volgens de journalist Patrick Cockburn, die net het boek The Jihadis Return publiceerde over ISIS, kreeg de radicale beweging ook geld uit Qatar en Saoedi-Arabië, vooral uit privéfondsen. Voormalig hoofd van de Britse veiligheidsdienst MI6 Richard Dearlove wees op de dubbele houding van Saoedi-Arabië.
Aan de ene kant zijn ze als de dood voor extremistische oppositiegroepen op hun eigen grondgebied, aan de andere kant komt een verzwakking van aartsvijand Iran hen wel goed uit. In Syrië strijdt ISIS tegen het Assad-regime, een bondgenoot van Iran en in Irak tegen de vorige regering onder leiding van Maliki, ook al iemand die dicht bij Iran stond.
Free Syrian Army
Obama wil de rebellen van het Free Syrian Army bewapenen en opleiden maar dat klinkt makkelijker dan het is. Veel divisies van dat leger werken samen met ISIS of het Nusra-front (de officiële afdeling van Al Qaeda in Syrië).
Saddam al-Jamal was ooit een belangrijke bevelhebber in het Vrije Syrische Leger maar legde vorig jaar in een video uit waarom hij overliep naar ISIS.
Dat de VS rebellen gaat opleiden in Saoedi-Arabië is bittere ironie. Het land verspreidt al jaren overal in de wereld de meest fundamentalistische interpretatie van de islam. Met haar destabiliserende interventies in landen uit de regio ligt het land ook aan de basis van de huidige chaos.
De VS leunen in het Midden Oosten nu voluit op de krachten die er alles aan gedaan hebben om de hoop van de Arabische lente in de kiem te smoren. In Afghanistan duurt de campagne tegen de taliban binnenkort dertien jaar, met geen enkele oplossing in zicht.
De militaire interventies van de voorbije jaren – van Irak tot Libië en Afghanistan – kennen één constante. Wat erna kwam, was altijd slechter dan de ergste nachtmerries.
Obama kondigde zijn plannen aan op ongeveer dezelfde plaats waar hij de dood van Osama Bin Laden bekend maakte. “Al Qaeda is vernietigd”, klonk het toen zelfzeker. Drie jaar later vecht de VS tegen gewapende groepen die Al Qaeda maar gematigd vinden en die grote stukken van het Midden-Oosten in handen hebben. Hoe verschrikkelijk de beelden ook zijn die ons vanuit Irak en Syrië bereiken, het kan helaas nog erger.
