Asma Berrou, de echtgenote van Trabelsi, heeft
zich voorgenomen om een zaak aan te spannen tegen Annemie Turtelboom, de vroegere federale
minister van Justitie, op grond van “aanvallen op
grondwettelijke rechten, het misbruik van gezag en samenspanning van
ambtenaren”.

Deze dame heeft groot gelijk. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens had uitdrukkelijk het bevel gegeven aan de Belgische Staat niet uit te leveren tot dit Hof de zaak ten gronde had behandeld. Minister Turtelboom wist dus zeer goed dat er een veroordeling zou
volgen van het Hof in de zaak-Nizar Trabelsi maar dacht “foert,
verkiezingen 25 mei, ik gebruik mijn macht en zet hem ‘s nachts in alle
stilte op een vliegtuig”.

Dat kan dus niet. Gewoon niet. Met alle elementen die we nu kennen, is
dat een zware schending van de scheiding der machten en een ernstig
misbruik van gezag. Iedereen weet het, maar niemand zegt het. Trabelsi werd anders behandeld dan wat normaal gangbaar is.

Willekeur

Nizar Trabelsi is veroordeeld voor het plannen van een aanslag en heeft zijn volledige straf uitgezeten.
Daar kwam drie maanden effectief voor ‘misdragen in de
gevangenis’ bij, maar daarna zat hij zonder uitvoeringstitel maanden en
maanden in onze gevangenissen. In afwachting van zijn uitlevering. 

Wanneer de wet aan één bepaalde persoon wordt aangepast, zetten we een democratische rechtsstaat op de helling. Jawel, net die bestuursvorm waar we pretenderen onderdanen te
beschermen tegen antidemocratische wetten, stromingen en terroristen. Alles draait daar om één fundamentele basisregel: het continu bestrijden van willekeur.

Jan met de Pet dient hetzelfde beoordeeld te worden als Ali met Marokkaanse roots. We zijn het – enfin, het gros – allemaal grondig eens dat wanneer
Jan met de Pet voor een verkeersinbreuk een bekeuring krijgt, Ali met
Marokkaanse roots voor krék dezelfde verkeersinbreuk ook een bekeuring
dient te krijgen en niet enkele maanden gevangenis met een hoge boete.

Waarom achten we het nodig om onze rechtszekerheid op te blazen als
het gaat over terroristen met een kleurtje? Zelfgenoegzaamheid?
Arrogantie? Of zijn onze Verlichtingsidealen selectief toepasbaar?

Procedure

Het is een kerntaak van onze overheid, een absolute terechte
prioriteit om geweld, extremisme en terreur dagelijks te bestrijden. Maar als we als samenleving bepaalde regels en wetten hebben, dan moeten die consequent toegepast worden. Uitleveren kan dus pas wanneer het land dat de uitlevering vraagt in
het uitleveringsverzoek garandeert dat de ‘verdachte’ volgens dezelfde
regels en wetten wordt behandeld.
Daarom is een uitlevering een ingewikkelde procedure, die trouwens nooit geldt voor eigen onderdanen. Daarom gaat zo een uitleveringsverzoek over en ‘t weer en kan dat weken tot maanden duren. 

Wisten jullie trouwens dat minister Stefaan De Clerck, de voorganger van Turtelboom, nooit heeft getekend? Omwille van diezelfde voorwaarden die Amerika niet wou bekrachtigen in
het uitleveringsverzoek en waardoor hij vond dat die voorwaarden een
absolute vereiste waren alvorens we Trabelsi konden uitleveren?

Die bezwaren van De Clerck waren voor Turtelboom echter een akkefietje.

Basisprincipes

Trabelsi werd terecht veroordeeld voor het beramen van een aanslag en het in bezit zijn van verboden wapens.
Dat hij niet vervroegd vrijkwam, is het volste recht van de
rechters van de strafuitvoeringsrechtbank om daar zo over te beslissen. Vervroegde vrijlating is geen recht, maar een gunst.

Trabelsi kreeg geen levenslang. Gewoon niet. Politici die dus
nu met hun hoofd in de kranten willen staan en ‘schande’ roepen omdat
het Hof de Belgische staat heeft veroordeeld omwille van deze
uitlevering, moeten goed beseffen wat ze doen. 

“België moet in beroep gaan anders kunnen we niemand nog uitleveren aan Amerika”, schreeuwt Theo Francken. Wil iemand dit eens omdraaien? Als we roepen dat deze veroordeling niet kan, geven we een
vrijgeleide aan ministers om als overheid gerechtelijke bevelen naast
zich neer te leggen en geven we een vrijgeleide aan ministers om bij
nacht vliegtuigen te charteren en mensen het land uit te zetten. Zonder het fundamentele recht op verdediging.

Willen we echt een systeem waar we het recht toepassen zo we het als rechtvaardig ervaren? Ikke zo en gij zus? Is het niet aan politici, heer Francken, om de basisprincipes van de
rechtsstaat te respecteren en steeds beleidsbeslissingen te nemen met inachtneming van de grondrechten?

Verlichting

Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat wanneer we het over
terrorisme hebben of over zware misdrijven van mensen met een andere
origine, we collectief de middeleeuwse neiging hebben om rechtsregels
opnieuw te interpreteren en aan te passen aan “de wil van het volk”. Ik zie vaak dat hoe sterker die wil bij mensen aanwezig is, hoe
sterker diezelfde mensen de islam als een achterlijke en
onderontwikkelde godsdienst beschrijven. “Die gelovige drollen hebben de Verlichting niet meegemaakt”

Welnu, één van die verwezenlijkingen van de Verlichting is het
installeren van rechtspraak, het implementeren van het fundamentele
recht op verdediging, een strikte scheiding der machten en dus een
onvoorwaardelijk respect van ministers en politici voor bevelen door de rechtelijke macht – in dezen dus: uitstellen van de
uitlevering van Trabelsi – en het humaniseren van het strafrecht. Dat houdt in dat einde straf, einde straf is.

Wie hier vraagt om deze regels en wetten niet meer zo nauw te nemen, want “het is terrorist Trabelsi”, vraagt om het terugdraaien van die
vooruitgang. Zo neigen we een rechtsgang te ontwikkelen die even
barbaars, achterlijk en onderontwikkeld is als diegenen die we – op dag
van vandaag de nitwits van de Islamitische Staat – allemaal samen dienen
te bestrijden.