Of Tax Liberation Day nu op 4 augustus valt, of Tax Freedom Day
op 14 juni, één iets is duidelijk: we betalen veel belastingen en
klagen daarover doet altijd deugd. Natuurlijk, belastingen betalen doet
niemand graag en het zou inderdaad leuker zijn als onze bankrekening
elke maand aandikte met een bedrag dat wat dichter bij ons brutoloon
ligt. Maar wat de consultancy bureaus vooral beweren is dat minder
belastingdruk zou zorgen voor meer economische groei (link PWC).

Belastingdruk en groei?

Maar klopt dat wel? Zorgen minder belastingen inderdaad voor meer groei?
Enkele eenvoudige statistieken lijken dit niet te bevestigen. Als we de
door de OESO berekende belastingsdruk afzetten tegen de jaarlijkse
groei zoals berekend door Eurostat, dan zien we geen duidelijk verband.
We deden deze oefening voor de periode 2006-2012 door de gemiddelde
groei te vergelijken met de gemiddelde belastingdruk  (figuur 1 –
België in het rood). Ook als we ons beperkten tot de laatste jaren
(2010-2012) is de relatie niet significant.

Minder belastingen en groei?

Natuurlijk zou je kunnen stellen dat het niet de belastingdruk is
die het hem doet, maar de verandering van de belastingdruk. Het is
vooral een daling van de belastingdruk die moet zorgen voor extra
groei. Dat hebben we ook getest door te kijken naar de gemiddelde
verandering van de belastingdruk over de jaren heen in vergelijking met
de gemiddelde groei in die landen. En opnieuw hebben we dit gedaan voor
de periode 2007-2012 (niet 2006 omdat we verandering testen) en voor de
periode 2010-2013.

Resultaat? Er is geen duidelijk en significant negatief verband
tussen de twee (zie figuur 2 – België in het rood). Ook als we kijken
naar individuele landen zien we grote verschillen. Sommige landen
combineren inderdaad een sterke daling van de belastingdruk met een
goede prestatie in termen van economisch groei. We denken dan aan
Estland of Zweden in de periode 2009-2012. Andere landen tonen dan weer
een omgekeerd patroon en op de lange termijn vlakt alles redelijk uit.

Verklaring? Belastingdruk in het algemeen zegt in feite niet veel.
Het zegt ons welk percentage van ons BNP naar de staat gaat maar zegt
ons niets over wat we ervoor terug krijgen. Het zegt ook niets over de
manier waarop die belastingen geïnd worden (op kapitaal, op arbeid, op
consumptie?) noch over de efficiëntie van het hele overheidsapparaat.
Deze factoren zijn van veel groter belang, maar het is iets moeilijker
om daar een toffe datum op te plakken.

De enige zekerheid van een belastingverlaging is dat je de
overheid met minder middelen komt te zitten en op een of andere wijze
zal moeten snijden in haar dienstverlening. En misschien is het de consultancybureaus net daarom te doen.

Noot: de cijfers over belastingdruk komen van de OESO-databank,
de cijfers over groei van Eurostat. De landen betrokken in de analyse
zijn: Oostenrijk, België, Tsjechië, Denemarken, Estland, Finland,
Frankrijk, Duitsland, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Japan,
Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Polen, Portugal, Slovakije, Slovenië,
Spanje, Zweden, Zwitserland, Turkije, het Verenigd Koninkrijk en de
Verenigde Staten. Deze selectie is enkel gebaseerd op het linken van de
twee datasets.