Geen Ringland voor Antwerpen. Met dank aan Open Vld.

Even terug in de tijd. In de laatste weken van de campagne gooide Open Vld plots het roer radicaal om inzake het Oosterweel-dossier. Het Oosterweel-tracé werd afgeschoten door de Vlaamse liberalen en er werd gepleit voor een overkapping. Uiteraard speelde deels de electorale koorts. Zeker na de opvallend succesrijke mobilisaties van de Antwerpse actiegroepen tijdens de campagne.

Op de Open Vld webstek lazen we op 7 mei een pleidooi dat aan duidelijkheid niets te wensen overliet. We citeren letterlijk: “Open Vld pleit ervoor dit moment aan te grijpen en het Oosterweel-traject definitief te begraven.”

Oosterweel-Noord

In plaats van het Oosterweel-tracé stelde Open Vld het Oosterweel-Noord traject voor, een traject waarbij het verkeer meer wordt weggeleid van het Antwerpse stadscentrum.

Het alternatieve traject was volgens de liberalen beter verenigbaar met een overkapping en, als klap op de vuurpijl, ook nog goedkoper dan het klassieke Oosterweel-traject.

Opvallend was dat Open Vld de grote woorden niet schuwde in zijn communicatie omtrent Oosterweel-Noord. Het discours van de actiegroepen werd haast letterlijk overgenomen. Zo stelde Annemie Turtelboom: “Als grootste stad in Vlaanderen bepalen we de norm. Grijpen we terug naar recepten van de vorige eeuw, waarbij we autosnelwegen door onze stadscentra sturen? Of zetten we vandaag de norm voor heel wat andere steden die met eenzelfde problematiek kampen?”

Kar keren

Hoewel de bocht van Open Vld in het Oosterweel-dossier makkelijk kon afgedaan worden als loze electorale beloftes, leek het de Vlaamse liberalen toch menens te zijn. De pers berichtte uitgebreid over de nieuwe positie van Open Vld in het Antwerps mobiliteitsdossier, kopstukken herhaalden zonder verpinken dat Oosterweel moest begraven worden en zelfs het woord 'breekpunt' werd achteloos in de mond genomen.

Opvallend: ook na 25 mei werd herhaald dat het afstappen van het Oosterweel-tracé een breekpunt bleef voor Open Vld. In de Gazet van Antwerpen verklaarde Bart Somers op 27 mei dat de liberalen nu 'niet plots hun kar zouden keren'. Het Oosterweel-tracé moest weg als de liberalen in een nieuwe Vlaamse regering zouden stappen.

Midden van het bed

Nu, een slordige maand later, zitten de liberalen in een Vlaamse regering die weigert af te stappen van het Oosterweel-tracé. Bij de actiegroepen Ademloos en Straten-Generaal is de teleurstelling dan ook groot. In een gezamenlijk perscommuniqué spreken ze van een gemiste kans:

“Open Vld had wel degelijk het politieke gewicht om meer uit de brand te slepen. De partij lag al sinds 25 mei ‘in het midden van het bed’, d.w.z. dat een federale regering (tripartite of Zweedse meerderheid) slechts tot stand kon komen mét de Open Vld. Vandaar dat partijvoorzitster Gwendoly Rutten het been stijf kon houden: Open Vld mee op federaal én Vlaams niveau, of helemaal niet.”

“Open Vld had dus andere passages over de Oosterweelverbinding uit de brand kunnen slepen, maar opteerde ervoor om dat niet te doen. Die keuze is onbegrijpelijk inzake het  politiek doorvertalen van eigen inzichten, gelet op het standpunt van de partij vóór de verkiezingen.”

Vaarwel Ringland (?)

In het regeerakkoord staat niet enkel te lezen dat de nieuwe Vlaamse regering prioriteit maakt van Oosterweel. Ook de mogelijkheid van een overkapping zal onderzocht worden. Vermoedelijk zal Open Vld zich hierachter verschuilen als het met haar eigen verbroken kiesbeloftes geconfronteerd wordt.

Maar de passage over de mogelijkheid van een overkapping in het Vlaams regeerakkoord klinkt erg vaag en voorwaardelijk. Letterlijk staat er: “We werken een programma van milderende maatregelen uit. Voor de Antwerpse Ring onderzoeken we de mogelijkheden om de barrièrewerking van de Ring op te heffen met overkappingen.”

De nieuwe Vlaamse regering verbindt zich dus enkel tot het onderzoeken van de mogelijkheid van overkappingen. Oosterweel is prioritair, pas dan kan onderzocht worden of er nog overkappingen komen. Merk ook op dat hier niet gesproken wordt over overkapping, maar over overkappingen. Wat meteen impliceert dat de Antwerpenaren een volledig overkapte ring mogen vergeten. Slechts bepaalde zones zullen overkapt worden. Geen Ringland voor de Antwerpenaren dus, als het van deze Vlaamse regering afhangt.

Dat er geen Ringland kan komen is eenvoudigweg het gevolg van de technische incompabiliteit tussen Oosterweel en Ringland, aldus stRaten-Generaal en Ademloos: “Om dit te concluderen hebben we geen ‘bijkomend’ onderzoek nodig. Het is al diverse keren bestudeerd en staat ook te lezen in diverse rapporten, onder andere in het kennisgevingsdocument bij de plan-MER A102/R11bis (december 2013), waarin studiegroep Antea stelde dat de Oosterweelverbinding niet compatibel is met Ringland.”

Wat nu? De actiegroepen zetten hun missie gewoon verder. De kans dat Oosterweel er effectief komt, blijft klein: “Het Oosterweeldossier overleeft de procedures niet. Daarvoor zijn de belangenvermenging, het bewust creëren van kennislacunes en de politieke machtsafwending gehanteerd bij opmaak van het plan-MER Oosterweel te groot. Het zijn de krachten buiten de politiek die de klus zullen klaren.” Met andere woorden: de strijd gaat door.