Jospeh Stiglitz (foto Government of Thailand)

Nobelprijs Stiglitz: BRICS-bank heilzaam, vrijhandelsakkoorden nefast

Nobelprijswinnaar economie Joseph Stiglitz noemt nieuwe BRICS-bank "fundamentele verschuiving in de machtsverhoudingen sinds 1944". De nieuwe vrijhandelsakkoorden willen voor de bedrijven bijna alles dereguleren: leefmilieu, consumentenrechten, werknemersrechten, gezondheidszorg ...

zaterdag 19 juli 2014 11:46
Spread the love

“Er
gaat nu terug meer geld gaan naar investeringen in de derde wereld,
die goed zijn voor de derde wereld zelf. Dit is een fundamentele
verschuiving in de wereldwijde economische en politieke
machtsverhoudingen. De vijf BRICS-landen zijn veel rijker dan de
westerse landen op het ogenblik dat zij de Wereldbank en het IMF
oprichtten in 1944. De VS betalen nu de prijs voor hun halsstarrige
weigering om deze instellingen te hervormen.”

Structurele ongelijkheid, gebrek aan democratie

“Deze
nieuwe BRICS-bank is een gevolg van de structurele ongelijkheid en
het gebrek aan democratie van de Bretton-Woods-instellingen (IMF en
Wereldbank). Dit zal de oude instellingen eindelijk dwingen om zich
aan te passen. China zal zijn enorme geldreserves nu inzetten voor
betere doeleinden dan het aankopen van Amerikaanse
schatkistcertificaten.”

“De
BRICS-bank is overigens niet het allereerste initiatief dat bedoeld
is als tegengewicht tegen het IMF en de Wereldbank. Brazilië toont
al enkele jaren aan dat een land veel kan als het maar wil. De BNDES
(Banco nacional do desevolvimento – Nationale bank voor
ontwikkeling) heeft meer middelen dan de Wereldbank.”

“We
weten nog niet wat het gaat worden, maar het feit dat het bestaat,
dat de derde wereld nu een keuze kan maken, dat het IMF en de
Wereldbank hun quasi-monopolie kwijt zijn maakt het verschil.”

Rusland niet geïsoleerd

“Voor de Russisch president Poetin is het een welgekomen beslissing, omdat het
aan de wereld toont dat zijn land buiten het westen allesbehalve
geïsoleerd staat. Hij is nu een nog groter fan van de nieuwe
BRICS-bank dan voorheen. Maar ook zonder de economische sancties van
het westen tegen Rusland, omwille van de crisis in Oekraïne, zou deze bank er
gekomen zijn.”

“De
westerse banken hebben dit volledig aan zichzelf te danken. In plaats
van al hun financiële reserves in te zetten voor nuttige zaken,
zoals investeringen in infrastructuur in Afrika, werd er gespeculeerd
tegen de sterren op. In
deze BRICS-bank zullen de vijf leden gelijk stemrecht hebben. Geen
toestanden dus zoals in het IMF en de Wereldbank waar alleen de VS
een vetorecht heeft.”

Nefaste vrijhandelsakkoorden

“Dit is trouwens ook een antwoord op die nieuwe
vrijhandelsakkoorden, TPP en TTIP en dergelijke. Die hebben de
bedoeling om voor de bedrijven zowat alles te dereguleren: het
leefmilieu, consumentenrechten, werknemersrechten, gezondheidszorg.”

“Om
maar één voorbeeld te noemen: generische medicijnen (merkloze
‘witte’ geneesmiddelen), kankergeneesmiddelen, allemaal
levensreddende medicijnen. Dat wil men met die vrijhandelsverdragen
ontoegankelijk duur maken. Die
vrijhandelsverdragen staan vol regels die niets met ‘handel’ te maken
hebben. Dit gaat over de bescherming van investeringen. Wat dat zal
betekenen, kan je al merken aan de toepassing van bestaande
vrijhandelsakkoorden.”

Vrijheid om dodelijke producten te verkopen

“Uruguay wil zeer strenge regels voor het
gebruik van sigaretten. De Wereldgezondheidsorganisatie heeft Uruguay
al gefeliciteerd voor hun beleid. Tabaksgigant Philip
Morris1
daagt Uruguay voor de rechter in toepassing van een bestaand
vrijhandelsakkoord. In feite zegt dat bedrijf: “Dit beleid komt tussen in ons basisrecht om
producten te verkopen die mensen doden.”

“Dit is te vergelijken met de
Opiumoorlogen 150 jaar geleden2,
toen Groot-Brittannië China tweemaal binnenviel. De Chinezen wilden
van het Britse opium niet weten maar de Britten verdienden veel aan de uit India afkomstige opium. Dat vonden ze dus een inbreuk
op de vrijhandel.”

“Er zijn heel goede redenen waarom de
onderhandelaars de teksten van die vrijhandelsakkoorden geheim willen houden, de redenen die ik hierboven al genoemd heb.”

Joseph
Stiglitz

Stiglitz is Nobelprijswinnaar economie in 2001. Hij was hoofdeconoom
van de Wereldbank van 1997 tot 2000 en voor het ogenblik professor
economie aan de Columbia University in New York.

Dit is de samenvatting van een uitgebreid interview van Democracy Now! met Stiglitz. Het volledige interview kan je hier bekijken (in twee delen):

1 Philip
Morris is goed voor 15,6 procent van de wereldmarkt in sigaretten
(VS niet meegerekend). Bekendste merken zijn L&M, Marlboro,
Chesterfield, Benson&Hedges,
Peter Stuyvesant …

2 De
opiumoorlogen van 1839-1842 en 1856-1860. China verkocht zijde,
kruiden en thee aan het westen maar voerde zelf niets in, omdat het
grotendeels zelfvoorzienend was (en wilde blijven). De Britten hadden echter één
product dat de Chinezen wel bleken te smaken: opium, dat in hun kolonie India werd geproduceerd. De Chinese
keizer verbood de invoer, maar de smokkel ging door. Toen de
Chinese autoriteiten de invoer massaal confisqueerden en meerdere
Britse handelaars aanhielden, viel Groot-Brittannië China binnen.
Uiteindelijk werd China verplicht een ‘vrijhandelsakkoord’ te
ondertekenen, dat de vrije invoer van opium toeliet.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!