Als twintig jaar lang wordt alle heil verwacht van sensibilisering van
werkgevers en van toeleiding van de kandidaat-werkzoekers door de
geëigende diensten (VDAB enz.). Maar het heeft niet geholpen. In de
media vernemen we dat CD&V en N-VA werken aan een Vlaams
regeerakkoord. Men mag verwachten dat alle heil nu zal verschoven
worden (met behoud van de sensibilisering en van de toeleiding) van
een EVA dat de cursussen Nederlands nog verder zal uitbouwen. Maar
sorry hoor… Ook dit is een verhaal dat al tien jaar bezig is. Men
vergeet dat soms en stelt dat altijd maar voor als iets nieuws. Wat
het niet is. Reeds van bij voormalig minister Keulen (2003) wordt dit
voorgesteld als de oplossing. Zonder noemenswaardig gevolg, tenzij in
de perceptie.

Wat zou een Vlaams regeerakkoord ditmaal wél moeten bevatten? Voor
Vlaanderen zou men eindelijk eens moeten uitproberen wat elders wél
blijkt gewerkt te hebben: het toepassen van richtcijfers bij
aanwerving in projecten waar overheidsgelden mee gemoeid zijn
(Canada, VS, Verenigd Koninkrijk,..) en financieel een structurele
samenwerking belonen waar het bedrijfsleven in de rand van een stad
en het onderwijs uit de binnenstad samenwerken (Duitsland). Laten we
dit even toepassen op Vlaanderen/België.

Men zou kunnen voorzien dat bij de uitvoering van toekomstige grote
wegenwerken, zoals in het Antwerpse, de aanwerving van een
betekenisvol percentage mensen met migratiewortels positief meetelt
voor al dan niet toekenning van de opdrachten. Het wegdek zal er
nadien niet slechter uit zien. De toepassing van dit principe bij
vrouwen heeft, mutatis mutandis, toch niet tot negatieve resultaten
geleid? En evident is dat, op andere vlakken, nog gemakkelijker waar
een overheid zelf rechtstreeks aanwerft. Soms zal die aanwerving niet
zo positief zijn… soms wel. Maar dat geldt evenzeer in het huidige
aanwervingssysteem. Ik herinner me uit een bezoek aan de Londense
‘Metropolitan police’, dat daar begin jaren 1990 heel gerichte
campagnes gevoerd werden om ‘Bangladeshi women’ aan te trekken
bij de politie omdat die categorie ontbrak in het personeelsbestand.
Zo’n acties moeten niet ten eeuwigen dage plaats vinden, maar door
tijdelijke toepassing gedurende bijvoorbeeld een tiental jaren, niet
langer, kunnen ze voor een kentering zorgen.

Het organiseren van samenwerkingsverbanden tussen scholen in de
binnenstad en het bedrijfsleven in de stedelijke periferie is een
ander element van oplossing. Er bestaat voor veel Brusselse jongeren
geen andere oplossing om uit de werkloosheid te geraken dan door
vanuit een Brusselse school binnen zo’n bedrijf binnengeloodst en
verankerd te worden, waarbij de overheid voor de nodige financiële
stimulansen bij de bedrijfsleiding en de school kan zorgen.

Evident zal men daarnaast, zij het zeer kritisch, maar vanuit een
heel positieve ingesteldheid, de tewerkstelling van de meest
problematische groepen in onze samenleving bijkomend moeten
ondersteunen via allerlei Brug-projecten. Op dat vlak is het dan weer
de beurt aan middenveldorganisaties om hun verantwoordelijkheid op
te nemen in samenwerking met partners die bereid zijn om mee de kar
te trekken.

Als een Vlaams regeerakkoord verzuimt om structureel in te grijpen in
deze materie en alles voor de zoveelste keer vasthangt aan
sensibilisering, toeleiding en cursussen Nederlands, zal de etnische
kloof blijven bestaan en gewoon toenemen, om demografische redenen.
Er zullen uiteraard ook wel succesverhalen zijn, en die mensen die
voor het succesverhaal staan, zullen dit soort ‘positieve acties’
vermoedelijk onnodig of contraproductief vinden (denkend alleen maar
aan zichzelf), maar die verhalen zullen in de schaduw blijven staan
van een te veralgemeend falen op de arbeidsmarkt. Aan de nieuwe
Vlaamse regering om dit te begrijpen en om moedig te zijn.