Krantencommentatoren komen superlatieven te kort om de nota waarmee informateur Bart De Wever CDH over de streep moest trekken als volstrekt ongevaarlijk te beschrijven. “Twintig pagina's die zo neutraal en onschuldig zijn dat zelfs Di Rupo ze blind had ondertekend”, schrijft Het Laatste Nieuws. “Weinig echt controversiële punten”, zegt Het Nieuwsblad. “Een erg gematigde informatienota”, klinkt het in De Standaard. “Een pijnloze, richtingloze en bijna volstrekt inhoudsloze nota”, schrijft De Morgen.
Die framing ontstond al bij het eerste lek dinsdag in L'Echo. De bron van dat lek had dus duidelijk de bedoeling om die lezing van de nota in de verf te zetten.
De kranten merken op dat De Wever geen ambities heeft om de staat te hervormen. “Het streven naar een regeringscoalitie die kan steunen op een bijzondere parlementaire meerderheid met oog op institutionele hervormingen is niet aan de orde.”
Dat was ook tijdens de verkiezingen de mantra bij N-VA. Het betekent geenszins dat er communautaire vrede komt. Vanuit de Vlaamse regering kunnen er genoeg spanningen worden gecreëerd. Zeker nu er nog heel wat punten van de zesde staatshervorming op een concrete uitvoering wachten. Niet alle communautaire hervormingen hebben trouwens een tweederdemeerderheid nodig.
Europese aanbevelingen
Tweede argument om deze nota gematigd te noemen is de schijnbare afwezigheid van de grote campagnepunten van het beruchte V-plan van N-VA. Geen beperking van de werkloosheid in de tijd, geen indexsprong en geen afschaffing van het interprofessioneel en federaal loonoverleg of van het brugpensioen.
Dat klopt niet helemaal, want al die punten komen in afgevijlde vorm voor in de nota. Het klopt dat N-VA deze programmapunten niet in hun geheel binnenhaalt, maar dat is in compromisregeringen nooit het geval.
Bart De Wever neemt bijvoorbeeld heel slim de aanbevelingen van de Europese Raad over en voegt er droogjes aan toe: “De nieuwe regering dient uitvoering te geven aan deze Europese aanbevelingen.”
Europa roept België op de pensioenleeftijd te verhogen, het brugpensioen af te bouwen en het “loonvormingsmechanisme, met inbegrip van de loonindexering” te hervormen. Dat zijn al meteen een paar programmapunten van N-VA die heel moeilijk liggen bij vakbonden.
Verder in de nota stelt Bart De Wever voor om “de sterkere degressiviteit van de werkloosheidsuitkering verder te bestuderen en evalueren”.
Over de indexering klinkt het letterlijk zo: “een hervorming van het indexeringsmechanisme, bijvoorbeeld via maatregelen in een logica van de hervormingen die de laatste jaren werden doorgevoerd”. Die hervorming – lees afbouw – moet er dus zeker komen.
Gemeenschapsdienst
Voor de hervorming van de pensioenen stelt Bart De Wever voor om het recente rapport van de Commissie Pensioenhervorming 2020-2040 als basis te gebruiken. Ook daarin is sprake van de afbouw van brugpensioen, de verhoging van de pensioenleeftijd en het inperken van gelijkgestelde periodes door het probleem aan de bron aan te pakken (door minder makkelijk tijdskrediet, werkloosheidsuitkeringen etc toe te staan).
N-VA loodst ook andere controversiële punten binnen in de nota. Voor werkzoekenden en mensen met een leefloon zou er verplichte gemeenschapsdienst komen. Het systeem van anciënniteit zou hervormd worden. De bestaande systemen van brugpensioen, tijdskrediet etc. zouden vervangen worden door het rugzakmodel. Werknemers moeten dus zelf sparen via overuren of minder vakantie voor tijdskrediet, extra pensioen en zelfs voor hun werkloosheidsuitkering.
Bart De Wever steekt ook niet weg dat dit een besparingsregering wordt. De belastingen mogen niet verhogen. Er kan wel een verschuiving zijn, maar van een vermogensbelasting komt niets in huis. De notionele interestaftrek kan ingeperkt worden, maar de vrijgekomen middelen moeten onmiddellijk terugkeren naar de aandeelhouders van bedrijven.
Dit jaar alleen al moet er nog 1,3 miljard euro gevonden worden. Tegen 2015 moet de regering op zoek naar 5,9 miljard. In totaal tikt dat tekort aan tot 10 miljard euro.
De Wever maakt duidelijk dat de sociale zekerheid niet buiten schot kan blijven. Die is namelijk goed voor 75 procent van de primaire uitgaven van de federale overheid. De nota stelt voor om te besparen bij de overheid en de gezondheidszorg.
Bart De Wever schreef een nota die veel onverteerbare punten bevat voor vakbonden en het ruimere middenveld en die zich volledig inschrijft in de nefaste besparingslogica binnen Europa.
Dat CDH die nota afwijst, komt N-VA goed uit. Meteen kan dankzij de framing in de pers getoond worden dat dit land twee democratieën telt.
