Bonavontuur en Danny
zijn zeer geschikt voor de wekelijkse boodschappen, Annabel en Johnny
zijn stevig genoeg voor een trip naar het containerpark en Smartie en
Latoyo zijn superhandig in de stad. Deze auto’s en nog twintig
andere, maken deel uit van Dégage! Dit is dé gedeelde autovloot van Gent. Letterlijk betekent het woord: “uit de weg”.

“Het concept is even
eenvoudig als logisch”, vertelt Gerbrand Nootens, een van de
initiatiefnemers. “Er zijn te veel auto’s en de overgrote
meerderheid daarvan staat voor de helft van de tijd werkloos op
straat plaats in te nemen. Door een wagen met verschillende mensen te
delen, verminder je het aantal.”

Momenteel telt Dégage, de particuliere tegenhanger van pakweg
Cambio, 540 leden binnen Gent. Er zijn nog wel een handvol andere
autodeelinitiatieven, maar Dégage is de grootste van het land. Het
bestaat meer dan tien jaar. Het verschil met commerciële
organisaties als Cambio is dat er geen standplaatsen zijn en geen
vaste eigen ‘vloot’: alles draait op de goodwill en medewerking
van de eigenaars en de gebruikers zelf. Een voordeel daarvan is
uiteraard de prijs. Gebruikers betalen enkel per kilometer. Er is geen toeslag afhankelijk van de tijd die je neemt en geen
lidgeld. Als je niet rijdt, heb je ook geen kosten.

Typisch

We hebben
afgesproken bij Eva thuis, een gebruiker van Dégage die in het groen
aan de Schelde woont. “Tja, als je geen auto hebt, heb je wat geld
over om zo mooi te kunnen wonen he”, grapt ze. Naast Gerbrand is
gebruiker Katrien Annys langsgekomen. Ook aanweziig is Koen De Baets, eigenaar van een grote deelauto. Hij heeft drie kinderen en de auto stelde hij vanaf het begin ter beschikking om te delen.

De fotograaf moet
snel even over huis om zijn eigen auto te gaan halen voor de
groepsfoto: iedereen is met de fiets gekomen. Typisch.

Katrien is
zelfstandig grafisch vormgever en nu vier jaar lid. “Ik heb
eigenlijk alleen maar af en toe een auto nodig voor mijn werk”,
vertelt ze, “en dat is op momenten dat Gerbrands auto altijd voor
de deur staat. Hij gaat met de fiets naar het werk, maar heeft dan
weer vaker de auto in het weekend nodig. Dan gebruik ik hem zelden.
Voor mij werkt het systeem perfect.”

Rompslomp

Eva woont samen met
haar man en twee kinderen in Destelbergen: “Cambio heeft hier geen standplaatsen. Vandaar dat ik bij
Dégage gekomen ben.” Eva
werkt als bio-ingenieur in een chemisch bedrijf in de haven op acht kilometer van haar huis. “Een auto hebben en dagelijks gebruiken
is voor veel mensen zo logisch en normaal, het wordt weinig in vraag
gesteld.”

“Het is algemeen aanvaard dat je, zeker met kinderen, niet
zonder auto kunt. Maar het is maar wat je gewend bent. Het is handig
dat ik af en toe een auto kan gebruiken voor bijvoorbeeld verre
familiebezoeken. Verder doen we alles met de fiets:
boodschappen, naar het werk, naar school. Het is pas door het
echt te doen, dat je merkt dat leven zonder een eigen auto wél
mogelijk is en zelfs zeer veel voordelen heeft.”

“Niet alles is
even eenvoudig, aan dit deelsysteem’, zegt Koen. “Er
gaat toch een hoop administratieve rompslomp mee gepaard. Gebruikers
moeten twee dagen op voorhand een mailtje sturen om de auto te
reserveren, daar moet je dan wel mee bezig zijn. Als er dan mensen
niet komen opdagen, dan is dat vervelend.”

“De eigenaars zélf
moeten ook hun eigen auto reserveren. Erg is dat niet: dat we de
wagen niet zomaar impulsief gebruiken, zie ik als een voordeel. Het
voordeel is dat de kosten van mijn wagen (aankoop, onderhoud,
verzekering,…) mee betaald worden door de andere gebruikers. En nog
een voordeel: je leert binnen Dégage heel wat gelijkgestemde
buurtbewoners kennen.”

Impulsief

“Soms is dat wel
spijtig dat je niet zomaar in de auto kunt springen om ergens
impulsief heen te gaan”, zegt Katrien, “maar anderzijds: hoe vaak
per jaar komt dat voor? Ik ben het zo gewend, het overkomt me bijna
nooit.”

“Het enige dat
voor ons weleens vervelend is, is dat de meeste auto’s in het
weekend gereserveerd zijn”, vertelt Eva. “Weekendgebruik moet je
echt goed op voorhand plannen.”

“Terwijl er bij
Cambio misschien een financiële drempel is om tot het systeem toe te
treden, is er bij ons beslist een andere drempel”, bevestigt
Gerbrand. “Je moet er wat moeite voor doen en je moet goed nadenken
over wanneer je een auto wilt gebruiken. Maar dat is net de hele
bedoeling van ons initiatief.”

Koen knikt: “De
kilometerprijs die een ontlener betaalt, ligt erg dicht bij de reële
kostprijs. Zo betaalt iedereen mee aan de slijtage en ook de kosten
voor gebruik én de verzekering worden ermee betaald. Op die manier
worden gebruikers zich echt bewust van hoeveel het eigenlijk kost
om met de auto te rijden. En ik weet niet of dit een voor- of een
nadeel is: als je eens een accidentje hebt met een auto, dan moet je
de eigenaar zelf onder ogen komen.”

Solidariteitsprincipe

Een auto delen is voor
eigenaar en gebruiker voordelig op allerlei vlakken, maar wat gebeurt
er als het eens misloopt? “Ons
verzekeringssysteem is gebaseerd op het solidariteitsprincipe”,
zegt Gerbrand. “Bij schade die niet gedekt wordt door de
verzekeringsmaatschappij hoeft de gebruiker nooit meer dan
vijfhonderd euro te betalen, eventueel verhoogd met een
bonusmalusverhoging. Dat is een vast bedrag, de eventuele meerkost
vangt de vzw op.”

“Alle wagens zijn via Dégage verzekerd, zodat de
eigenaar niet hoeft op te draaien voor de bonusmalusverhoging wanneer
een gebruiker een ongeluk veroorzaakt. De kosten voor die verhoging
betaalt Dégage ook aan de eigenaar terug. We
hebben al een perte totale gehad waar geen verzekering in tussen
kwam”, vertelt Gerbrand, “dan is het even slikken als we onze
reserves moeten aanspreken. Gelukkig blijken Dégagebestuurders over
het algemeen erg voorzichtig.”

Dégage! is groot
voor een particulier initiatief, maar in tegenstelling tot Cambio
krijgt de organisatie tot nog toe weinig steun van het stadsbestuur.
Gerbrand: “We halen met 26 deelauto’s ongeveer honderd auto’s
van de baan, we groeien al jaren heel gestaag. Als de stad ook
particuliere autodeelgroepen zichtbare standplaatsen aanbiedt, zal
dit potentiële autodelers zeker over de streep halen.” Koen:
“Ons knelpunt is het piekgebruik in het weekend. Daar zou de stad
ons in kunnen ondersteunen, door bijvoorbeeld hun stilstaande
dienstwagens mee in ons systeem te stoppen. We blijven
daarvoor lobbyen.”

Meer informatie over
Dégage! en andere
autodeelinitiatieven.