De feiten. De VS
hebben tot voor kort het Iraakse shi’isme gesteund, ervan uitgaand
dat dit verschilde van het Iraanse shi’isme. Het eerste is een
Arabisch, het tweede een Perzisch shi’isme. De VS, die er terecht
van uitgingen dat er tussen beide shi’ismen enkele spanningen
bestaan, hoopten hiermee vermoedelijk om het Iran moeilijker te
maken.
Tegelijk werd echter het sunnisme in Irak verwaarloosd en
gemarginaliseerd. Daar wordt nu een prijs voor betaald. Het
sunnitisch extremisme (ISIS) dat Irak binnengewaaid is, vindt
blijkbaar enige steun bij de Iraakse sunnieten die zich buitenspel
gezet voelen. Turkije van zijn kant heeft in Syrië de oppositie
tegen Bashar Assad gesteund, in de mening dat Turkije nadien wel de
extremisten binnen die Syrische oppositie in het gareel zou kunnen
doen lopen. Dat de extremisten zouden kunnen bedwongen worden, is
klaarblijkelijk ook een illusie aan het worden.
Wie voedt het
sunnitisch extremisme? Het geld komt overduidelijk van de kant van
sommige Saoudische wahhabitische prinsen, daarom nog niet van de
Saoudische staat. Deze prinsen dromen van een wahhabitische staat in
Irak, die een tegengewicht vormt voor zowel het Assad-regime in Syrië
als voor het regime in Iran.
Degenen die zich
klaarblijkelijk zwaar miskeken hebben op het conflict en op de
mogelijke evoluties nadien, zijn de VS (en het Engeland van Blair) en
Turkije. Wat Turkije nu zal doen, is onduidelijk. Eigenlijk weet
niemand goed wat Erdogan in petto heeft, noch op binnenlands noch op
buitenlands vlak. Ik kan me voorstellen dat dit de VS en de Europese
Unie grote zorgen baart. Wat Iran zal doen, is evenmin
duidelijk. Enige toenadering zoeken tot de VS, wat de VS wellicht ook
goed uitkomt?