Normaal gaat het zo.
De koning stelt een formateur aan en die nodigt in die eerste week na
de verkiezingen werkgeversorganisaties en vakbonden uit voor een
consultatieronde. Daar kan mee gespeeld worden. Didier Reynders
bijvoorbeeld nodigde in 2007 bijna iedereen uit.

Nooit eerder
werd er echt afgeweken van die traditie. Bart De Wever doet
het wel. Dat is opmerkelijk, want in 2010 hield hij zich netjes aan die geplogendheden. “Drie weken na zijn aanstelling
heeft informateur Bart De Wever nog geen enkel contact gezocht met de
sociale gesprekspartners. Gelet op de sociaaleconomische en
budgettaire context is dit onbegrijpelijk”, reageerden de drie
vakbonden ABVV, ACV en ACLVB zondag in een gezamenlijk persbericht.

Invulling van democratie

In De Tijd kwam er
al een smalende commentaar op het standpunt van de vakbonden. “Als
er in dit land een politieke meerderheid is voor bepaalde
maatregelen, ook al zijn die niet naar hun zin, moeten ze zich
daarbij kunnen neerleggen”, aldus Stefaan Michielsen van De Tijd.

De werkgeversgezinde
krant raakt daarmee meteen de kern van de zaak. Dat De Wever breekt
met een traditie, is meer dan symbolisch. N-VA heeft altijd al
duidelijk gemaakt dat het lak heeft aan het Belgische sociale model.
Dat is een model waarin vakbonden en werkgeversorganisaties, en bij
uitbreiding het hele middenveld, een belangrijke rol spelen. Niet
alleen om te consulteren en te bekritiseren, maar ook in de uitvoering
van het beleid. Werkgevers, mutualiteiten en vakbonden beheren
bijvoorbeeld mee de sociale zekerheid.

Dat burgers en de
organisaties waarin ze zich verenigen na de verkiezingen hun mond
moeten houden, is een heel beperkte invulling van democratie.

Verlanglijstje

Opvallend: in het
verlanglijstje dat de vakbonden dan maar in een persbericht bekendmaakten, zitten weinig nieuwe eisen. De drie vakbonden trekken eerder
strepen in het zand en maken duidelijk waar voor hen de grens ligt
bij het verwachte besparingsbeleid. Zo mag er niet geraakt worden aan
de index en het loonoverleg, aan de werkloosheidsuitkeringen of aan
de gelijkgestelde periodes bij de berekening van het pensioen.

De vakbonden vragen
ook om enkele asociale maatregelen uit het verleden ongedaan te maken, zoals de degressiviteit van de uitkeringen en de korte opzegtermijnen
voor bouwvakkers.

Eén grote
hervorming moet er volgens hen wel absoluut komen en dat is de
verschuiving in de fiscaliteit richting grote vermogens.

Bij de vakbonden
groeit het besef dat het met de regeringen die mogelijk uit deze
formatie komen wel eens menens zou kunnen worden.