Colombia, Popoyàn, zondag
15 juni 2014

Gisterenavond
naar Popoyàn gevlogen. Een stad bezuiden Bogotà, in La Cauca, waar in het oude
centrum mooie restanten van een koloniale architectuur te vinden zijn. Daar
logeren we ook.

No-go zone

De “Savannah”
rond Bogotà is een door ons gekende regio in de bloemenindustrie. Maar ook
elders in Colombia heeft de sector inplantingen. Medellin, La Cauca,
Antiocia… Voor onze ABVV-delegatie was het de eerste keer dat we in
deze regio kwamen die nog niet zo lang geleden een no-go zone was, met
zware (para)militaire activiteit en repressie ten aanzien van
syndicalisten…

Opgepikt met een
busje aan het hotel deze ochtend en rond 8u00 richting Cajibio, een dorp van
2.500 inwoners met een finca, sinds twee jaar gesloten door de eigenaar, de
multinatonal Falcon. Het bedrijf is gesloten maar nog niet officieel. De
werknemers zijn betrokken in een aanslepend conflict met de directie over
de loon-en arbeidsvoorwaarden, de veiligheid en gezondheid, het recht op
waardig werk…

Voor we uit
Popoyàn konden vertrekken, moest de chauffeur een toelating halen om met
zijn busje en passagiers de voorziene rit te kunnen uitvoeren. Concreet
wilde dat zeggen dat de voordeur van het busje verzegeld werd. Zogenaamd tegen
zwartwerk. Want met een verzegelde deur kan er onderweg niemand in- noch
uitstappen… Controle dus, op waar men reist en met wie. Onze Colombiaanse
kameraden hebben dat zegel snel verbroken.

Pop-up meeting

We hadden
afgesproken voor een meeting met de werknemers van het bedrijf. Een kleine
60-tal mensen kwam op de afspraak naar wat wel leek op een pop-up vergadering:
voorbij het dorp, halverwege een landweg, werden we uit het busje gelaten en
moesten we de rest van de landweg naar beneden wandelen, naar een huis dat ter
plekke werd “ingericht”. Mensen kwamen te voet en met brommers, met tafels en
stoelen, brochures en T-shirts, de heuvel afgewandeld en gereden.

Aangezien niets
ooit op tijd begint, kregen de gasten eerst een warme schotel aangeboden en rond
10u30 begon dan de eigenlijke syndicale meeting.

Al deze mensen
zijn werkloos of arbeidsongeschikt. Al deze mensen werden geconfronteerd met een
bedrijf dat allerlei inhoudingen deed op het loon zonder dat daar iets tegenover
stond. Al deze mensen werkten in onaanvaardbare, onveilige omstandigheden.

Eerst waren ze
met drie om zich te verenigen en gezamelijk te proberen de mistoestanden aan te
klagen. Na enige tijd waren ze met 25… clandestien weliswaar. Wie zich
syndiceerde werd ontslagen.

Hugo Ballestero
van Fensuagro zit al maanden in de gevangenis omwille van zijn syndicaal werk.
Dergelijke “voorbeelden” strekken tot afschrikking. Fensuagro verloor
recentelijk vier militanten, vermoord omwille van hun engagement…..

Roep om waardig werk

Herhaaldelijk
werd gesteld dat de doelstelling moet zijn: recht op waardig werk, recht op
waardig loon en sociale bescherming, respect voor de arbeidsrechten en
syndicale rechten.

Vervolgens
kwamen de getuigenissen van werknemers en werkneemsters. Alle verhalen waren
gelijkaardig. Ziek worden van het werken met chemische producten, zonder
bescherming. Huidaandoeningen die levenslange impact blijven hebben. Te hoge
dokterskosten. Rugklachten, artrose en klachten wegens te veel repetitieve
handelingen. Ziek worden en aangepraat worden dat je de enige bent die flauw
doet. Ziek worden en zonder inkomen vallen… geen respect voor arbeidsduur,
grote flexibiliteit, overuren die nooit betaald worden… naast fysieke ook
mentale stress.

En ondertussen
is de finca al twee jaar gesloten. De werknemers proberen zelf het serrecomplex
te onderhouden. Indien er immers zou beslist worden toch terug te heropenen,
dan kunnen de mensen meteen weer aan de slag. Want iedereen wil werk, een
beter leven, een toekomst voor de kinderen… Alleen is de onduidelijkheid
groot over de uiteindelijke intenties van de multinational. Dat de finca
ooit nog heropent is allesbehalve zeker…

Militairen op de uitkijk

Uiteindelijk heb
ik samen met mijn ABVV-collega Stefaan en enkele Colombiaanse companeros het
serrecomplex bezocht. Stiekem uiteraard, want het bedrijf is gesloten. Langs de
achterkant doorheen prikkeldraad en op de uitkijk voor de in het zwart
geüniformiseerde bewakingsagent. We hebben foto’s kunnen nemen, en we hadden
een cameraman mee. Maar we zijn toch na verloop van tijd snel moeten verdwijnen, de bescherming in van het bos aan de rand van het complex, snel de hellng af
en op en zo terug naar het huis waar de meeting plaatsvond.

Tegen dan was de
meeting achter de rug, en werd het huis volledig leeggemaakt, stoelen en
tafels op brommers of ruggen geladen en reden we met een voller busje terug naar
Popoyàn. Aan het einde van de landweg stonden drie gewapende militairen, die er
alvast ‘s morgens niet te bespeuren waren. Na een kort bezoek aan Cajibio verder
doorgereden naar ons hotel waar we tegen 17u00 u aankwamen.

Onverwacht
kregen we vanavond nieuws dat een contact met de antenne van IAO in Popoyàn
mogelijk zou zijn morgenvroeg. Morgen is er ook een vergadering met het Colombiaanse
Ministerie van Tewerkstelling. Beide contacten bereiden we goed voor.

Extreemrechts of ultra-extreemrechts

Zeker nu de
Colombianen in een tweede ronde van de presidentsverkiezingen de zittende
president Santos hebben herverkozen met net geen 51% van de stemmen. De opkomst
bedroeg 50%. De uitdager, Zuluarga, haalde 45% van de stemmen. Het was kiezen
tussen extreemrechts of ultra-extreemrechts. 5% van de kiezers stemde
blanco…

Het zal er op aankomen aan de overheid morgen een duidelijke boodschap
te geven. Colombia moet de arbeidsrechten en syndicale rechten respecteren.
Wat we op het terrein zien in deze sector is het tegenovergestelde.

Respect voor al
deze moedige mensen die vandaag hun zondag hebben opgeofferd om aan deze
syndicale meeting deel te nemen. En die veel hoop stellen in de internationale
solidariteit en samenwerking met het ABVV.

Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV, blogt deze week vanuit Colombia.

• Info over het solidariteitsproject op www.bakstenenvoorbloemen.be