Op 25 mei 2014
kwamen de Mexicaanse Zapatisten samen om de moord op compañero José Luís Solís
López, bekend onder zijn nom de guerre
Galeano, te herdenken. Hij werd op 2 mei 2014 op een gruwelijke manier
omgebracht door leden van de paramilitaire groepering CIOAC-Histórica.
Deze
groepering wordt gesteund door de regering van de zuidelijke deelstaat
Chiapas en door de nationale regering. Galeano was leerkracht aan een autonome
school in de stad La Realidad die samen met het lokale ziekenhuis door deze
paramilitaire beweging werd vernield. Een volledige beschrijving van wat er
gebeurd is, is terug te vinden in de open brief die Subcomandante Insurgente Marcos heeft
geschreven op 10 mei 2014.
Subcomandante Insurgente
Marcos
Het opperbevel
van het Zapatistisch Nationaal Bevrijdingsleger EZLN, was ook aanwezig op deze
herdenking. De charismatische leider Subcomandante Insurgente Marcos nam er het woord.
De laatste jaren circuleerde vaak het gerucht dat hij aan een serieuze ziekte
zou leiden of zelfs niet meer in leven zou zijn.
Zijn laatste publieke
toespraak dateerde immers al van 2009. Hij hield die tijdens operatie ‘Gegoten
Lood’ van het Israëlisch leger in Gaza. Hij klaagde toen aan hoe “een professioneel
leger een weerloos volk aan het vermoorden is”. Het Palestijnse volk is deze
steun nooit vergeten. Zij hebben dan ook de laffe moord van 2 mei 2014 veroordeeld
en een open brief geschreven om hun steun te geven
aan de Zapatisten.
Nu was Subcomandante Insurgente Marcos terug
prominent aanwezig en hield hij een toespraak. Marcos is altijd gekend geweest
voor zijn unieke manier van vertellen en schrijven. Deze toespraak is zeker de moeite waard om in
zijn geheel te lezen.
Analyse van de strijd van het EZLN
Marcos’
speech haalde zeer veel onderwerpen aan. Niet alleen legde hij de strijd van
het EZLN uit, een strijd die wereldwijd reeds eeuwen woedt, een strijd van
een onderdrukt volk tegen de neoliberale machthebbers. Hij legde ook de
strategie uit van het EZLN, hoe ze nooit een keuze hebben gehad tussen
onderhandelen en vechten, maar slechts tussen dood en leven.
Hij bekritiseerde
ook de paramilitaire groeperingen die omgekocht worden, iets wat EZLN nooit zal
aanvaarden. De slagzin van het EZLN ‘Niets voor onszelf’ is niet gewoon een
slogan om op posters te zetten, het is hun realiteit. Zij voeren hun strijd in naam van het volk en zullen steeds hun daden verantwoorden. Of zoals
Marcos zei: “Indien verantwoordelijk zijn voor eigen daden gelijkstaat aan
falen, is niet verantwoordelijk zijn de weg die leidt naar succes, naar Macht.
Maar dat is niet waar wij naartoe willen gaan. Het interesseert ons niet”.
Hij legde ook de nieuwe aanpak van het EZLN uit.
Deze verandering vindt plaats op verscheidene niveaus. Er is nu niet enkel een
andere generatie, een deel van de Zapatisten hebben de strijd van 1 januari
1994 niet meegemaakt. Er is ook een hele verandering in hun denken, handelen,
leidinggeven … hoe het inheems volk zelf de macht in handen neemt. Exact dat is waar
de machthebbers schrik van hebben.
Strijd tussen Zapatisten
en massamedia
Hoewel het
EZLN een leger is met een hiërarchische structuur, is het niet een leger dat
zijn wil oplegt. Echter, “de strijd van de Zapatisten zou nooit zo ver zijn
gekomen zonder een gewapend leger” verklaarde hij verder. “Zonder het EZLN hadden
ze nooit kunnen opkomen tegen de slechte regering”.
Maar
ondanks hun strijd, ondanks de gesneuvelde soldaten, merkte niemand hun strijd
op. Hun leiders zeiden toen: “Zij kunnen alleen degenen zien die zo klein zijn
als zij zelf. Laat ons iemand zo klein maken als zij, zodat ze hem kunnen zien.” Zo
zijn de Zapatisten begonnen met het creëren van de figuur van ‘Marcos’.
De leiders
van het EZLN hadden de massamedia en hun zwaktes heel snel door. De massamedia
hebben nood aan een ‘celebrity’, een leider die ze kunnen bekritiseren om de
aandacht niet te moeten vestigen op de strijd zelf. Het probleem is echter dat Subcomandante
Marcos niet enkel de woordvoerder werd, maar na een tijd ook een te grote
afleiding. Voor de meeste mensen is het EZLN gelijk aan Subcomandante
Insurgente Marcos en zien ze het inheemse volk niet dat elke dag strijdt om waardig
te leven.
In zijn
toespraak legde hij vervolgens ook uit wie de oorspronkelijke Marcos was en hoe
zijn karakter werd opgebouwd en ingezet. Hij vertelde over hoe de massamedia zo
een cultus opbouwden rond een persoon die er niet is. Marcos zal ook nooit van
hen zijn. Zijn cultus werd opgebouwd door de Zapatisten en hij wordt nu ook
door hen weer vernietigd. Er zal geen museum over hem zijn, geen duurbetaalde
reizen om lezingen te geven in het buitenland, geen transport naar en
verzorging in chique ziekenhuizen, geen begrafenissen, monumenten…
Het EZLN had tot nu nooit het geschikte moment
gevonden om dit mee te delen. Nu was dat moment aangebroken, “hier, in La
Realidad, nu, in pijn en woede” om de dood van medestrijder Galeano.
Het systeem en
gerechtigheid
“Galeano’s
dood is slechts één van de zovelen”, op dit moment wordt er over heel de wereld
“een man, een vrouw, een andere, een klein meisje, een kleine jongen, een
oudere man, een oudere vrouw, een herinnering op een wrede manier en ongestraft
in elkaar geslagen te midden van een systeem dat een vraatzuchtige misdrijf is,
doodgeknuppeld, neergestoken, neergeschoten, afgemaakt, weggesleept onder
gejoel, verlaten, hun lichaam vervolgens bijeengeraapt en gerouwd, hun leven
begraven.”
Marcos noemde
vervolgens nog een veertigtal namen van gesneuvelde kameraden, onder wie de
14-jarige Palestijn Wajih Wajdi al-Ramahi die in zijn rug werd geschoten
in Ramallah, Carlo Giuliani, de 23-jarige anarchist die in Italië tijdens
de G-8 demonstraties in 2001 in Genua door de politie werd neergeschoten en Alexis Grigoropoulos, de 15-jarige Griekse student die
door twee politiemannen werd vermoord, wat in die landen leidde tot grote
protesten en rellen.
Hij vermeldde
ook al de migranten die misbruikt worden, de gevangenen die het systeem wil
doden door hen op te sluiten zoals Mumia Abu Jamal, Leonard Peltier, de Mapuche, Mario González en Juan Carlos Flores.
Het ergste is
volgens hem echter dat “met elke schep vuil die de misdadiger in dienst op je
smijt, het systeem steeds weer zegt: Jij
telt niet, jij bent niets waard, niemand zal een traan om je laten, niemand zal
woedend zijn door je dood, niemand zal in je voetstappen treden, niemand zal je
leven herinneren.” Zelfs indien ze de daders vinden die ons dit soort
onrecht aandoen, zal het systeem iemand anders vinden die hetzelfde zal willen
doen.
Zo klaagt hij
het systeem aan dat weet dat het zijn wil ongestraft kan uitvoeren, deels
dankzij de media die hen hierin helpen door de schijn te geven dat er een soort
van gerechtigheid zou bestaan, die hen ter verantwoording roept, zonder in
feite iets aan het systeem zelf te veranderen.
Daartegen roept het EZLN op tot een
rechtvaardige en geweldloze strijd. Gerechtigheid is meer dan enkel wraak. Waar
het EZLN voor vecht, eindigt niet met het vinden van de moordenaars van Galeano.
Waar ze uiteindelijk voor vechten is vrijheid.
Wij zijn allen Galeano
Op het
einde van zijn speech verklaarde Marcos dat ze nu Galeano opgraven en dat één
van hen moet sterven opdat Galeano leeft. Marcos bestaat daarom voortaan niet
meer.
Na zijn speech verliet Marcos het podium en gaf
hij het woord aan zijn collega Subcomandante Insurgente Moisés. Die kondigde aan dat er nog een compañero was die iets wilde meedelen. Het publiek hoorde daarop een stem van achter het podium. Die
begroette het publiek en zei dat hij ‘Galeano’, ‘Subcomandante Insurgente
Galeano’ was. De stem vroeg of er nog iemand in het publiek Galeano heette
waarop het publiek antwoordde: “Wij zijn allen Galeano!”
