Hogere energieprijzen: wie houdt Electrabel tegen?

Electrabel zelf betwist dat het om een bewuste strategische beslissing wou gaan, maar wijst erop dat prijsschommelingen op de energiemarkt normaal zijn. Andere mogelijke verklaringen zijn onder meer de onzekerheid over de sluiting van de kerncentrales Doel3 en Tihange2 en de op til staande sluiting van de twee andere kerncentrales.

Trouwe klanten beloond met duurder contract

Onzin, volgens energiespecialist Tom De Meester. "De Easy-contracten van Electrabel worden sinds 1 januari 2013 geïndexeerd op de gemiddelde groothandelsprijzen in België en de buurlanden, de zogeheten EPI-index. Die EPI-parameter staat op het laagste niveau in twee jaar. Zelfs met de verwachtingen voor de komende maanden meegerekend komt Electrabel uit op een EPI-waarde van € 44,19. Dat is tien procent lager dan een jaar geleden. Electrabel zou haar prijs dus moeten verlagen in plaats van verhogen."

De prijsverhoging in kwestie treft met name de honderdduizenden ‘easy-klanten’ van Electrabel. Dat zijn de trouwe klanten die met een vast contract werken, wellicht de groep die zich het minst geroepen voelt om prijzen te gaan vergelijken en te shoppen bij verschillende leveranciers. Toevallig ook de groep klanten met een relatief duur contract.

Vergelijken is winnen

Test-Aankoop en Vande Lanotte roepen consumenten op om te vergelijken en indien raadzaam over te stappen naar een andere leverancier. Hiermee schuift men de verantwoordelijkheid voor dergelijke prijsstijgingen door naar de burgers, voor wie het shoppen op de energiemarkt en het vergelijken van energietarieven vaak een tijdrovende klus. Die soms ook aartsmoeilijke blijkt, ervaren organisaties als Samenlevingsopbouw. Vooral lager geschoolden en bejaarden geven aan niet wegwijs te raken in het oerwoud aan energiecontracten en -tarieven.

Volgens Mieke Clymans, energieverantwoordelijke bij Samenlevingsopbouw Antwerpen, is de drempel om over te stappen naar een andere energieleverancier veel te hoog voor de mensen met wie zij werken. “Wie niet hoger geschoold is of geen ervaring heeft met de computer of het internet, die stapt niet over, tenzij hij of zij daarbij begeleid wordt. Die begeleiding is echt noodzakelijk, van het vergelijken zelf tot en met het afsluiten van het contract. "

"Mensen in sociaal zwakkere posities zijn vaak laaggeschoold, hebben geen of slechts beperkt toegang tot het internet, beschikken niet over een aantal basisvaardigheden die essentieel zijn om energietarieven en -formules te begrijpen, laat staan te vergelijken. Die drempel verklaart deels ook het succes van de aggressieve deur-aan-deur verkoop, een praktijk die helaas nog steeds gangbaar is bij energieleveranciers.”

Eens te meer wordt pijnlijk duidelijk dat de overheid er niet in slaagt om de energieprijzen onder controle te houden. De objectieve indexatieparameters en de prijscontrole die in 2013 werden ingevoerd, moesten zorgen voor eerlijke en transparante energieprijzen. Van die beloofde transparantie lijkt de consument voorlopig weinig te merken.

Energiearmoede

Intussen blijkt uit cijfers van de Federale Overheidsdienst dat een slordige 750.000 Belgische gezinnen kampen met energiearmoede. Vorig jaar werden bijna 80.000 gezinnen door hun energieleverancier gedropt ondat ze hun energiefacturen niet konden betalen. Vaak kunnen deze gezinnen bij geen enkele leverancier meer terecht.

Voor heel wat gezinnen zijn dit soort prijsstijgingen een aanslag op het gezinsbudget. Energie en water zijn nochtans levensnoodzakelijke basisvoorzieningen. Het blijft wachten op garanties van overheidswege die ervoor zorgen dat basisvoorzieningen voor iedereen betaalbaar blijven.