Peter Mertens (PVDA)

PVDA-voorzitter
Peter Mertens raakte net niet verkozen, maar mocht wel op de koffie
bij de koning als voorzitter van een partij die voor het eerst met
twee leden in de Kamer komt.

“Zondagavond had
ik een dubbel gevoel. Het gevoel dat het net niet gelukt was. Het
blijft geschift dat je 9 procent kan halen in de stad Antwerpen en
26.000 voorkeurstemmen maar toch botst op de kiesdrempel. In de Kamer
zullen 131 politici zitten met minder voorkeurstemmen.”

“Tegelijkertijd was er fierheid dat de PVDA eindelijk twee mensen naar
het parlement kan sturen. We hebben heel snel besloten dat Raoul
Hedebouw de helft van zijn interpellaties in het Nederlands zal
houden en dat de helft van de parlementsmedewerkers ook
Nederlandstaligen zullen zijn. Als volksvertegenwoordigers zullen zij
spreken namens de jongeren en de werknemers in heel het land. 120
jaar geleden werd de eerste socialist Edward Anseele uit Gent ook
verkozen in Luik.”

“De vele sms’sen
en mails die kreeg ontroeren me. Er is een grote weerbaarheid bij de
medewerkers en ook bij de kiezers. We krijgen er nieuwe leden bij.
Kiezers die ons zeggen dat ze er geen spijt van hebben en dat we
moeten doorgaan.”

“Wat er fout
gelopen is? Het objectief lag hoog. De periode waarin we die sprong
vooruit moesten maken was kort. Toen we enkele jaren geleden een
langetermijnplanning maakten, zag het er nog naar uit dat de
verkiezingen pas in 2015, drie jaar na de gemeenteraadsverkiezingen
zouden komen. De val van de regering in 2010 besliste daar anders
over. We stampten heel wat nieuwe afdelingen uit de grond, maar velen
daarvan zijn pas 6 of 7 maanden uit. Die realiseerden wel een
verdubbeling in gemeenten als Putte of Kapellen maar geen
verviervoudiging. Al die kiezers hebben wij één voor één over de
streep moeten trekken. Verder zijn er tientallen details die je niet
in de hand hebt: geen spreekrecht op de VRT, de stemtest, Groen dat
beter meesurfte op de golf van Ringland met alle respect trouwens
voor Almaci die een prachtige politica is.”

“Een
koerswijziging lijkt me niet aangewezen. Er zijn genoeg signalen dat
we de juiste weg zijn ingeslagen. Ik ben ook geen voorzitter van twee
partijen. Je hebt de Rode Duivels en les Diables Rouges, maar dat is
één en dezelfde ploeg. Ik ben de trainer van de PVDA, een nationale
partij. Journalisten hebben het blijkbaar moeilijk met dat concept.”

“Globaal gezien is
deze uitslag dramatisch. Als N-VA aan de macht komt, krijgen we een
hard liberaal beleid. De mensen zullen dat meteen voelen. Er komt ook
een ideologisch discours dat mensen tegen elkaar opzet. Met nog meer
leugenachtige berichten zoals over de werkloze die vier huizen bezit.
Sociale bewegingen hebben gelijk dat ze ongerust zijn. Er moet een
politieke repliek komen of dat nu via de ACW-vleugel is of via sp.a,
Groen of PVDA. Maar er moet ook een antwoord komen op het terrein
door de mensen weerbaar te maken en te organiseren tegen de concrete
maatregelen die op ons af komen.”

“Wat ik vind van
de hoop van Bruno Tobback om links te verenigen zoals N-VA dat op
rechts deed? Iedereen heeft het recht om te dromen. Dat is een goede
zaak na 25 jaar pragmatisme. Ik hoop vooral op een links verzetsfront
tegen de besparingen. Ik heb al voorgesteld om de handen in elkaar te
slaan in de Antwerpse gemeenteraad. Van ons komt er zeker geen
blancocheque voor een nieuwe regering die zwaar gaat besparen.” 

Yasmine Kherbache (sp.a)

Yasmine Kherbache voelt zich opgelucht. “De laatste weken ging de campagne
in Antwerpen vooral over Ringland. Wij steunen het Ringland-project,
maar het bleek moeilijk om een inhoudelijk debat te voeren. In combinatie met de
negatieve peilingen zorgde dat voor heel wat onrust. Maar de kiezer in de
stad heeft een ‘mensenstem’ uitgebracht. Links is globaal niet
afgestraft.”

“Toch zijn de
resultaten ook een aanzet om verder te werken. De campagne was
intensief. Uit de contacten die ik had bleek veel
respect en ik hoorde veel positieve reacties. Mijn persoonlijk
resultaat is bemoedigend.”

“Na een
verkiezingsronde moet elke partij een stand van zaken opmaken. We
hebben vijf jaar de tijd om onze werking te verbeteren. Dat heb ik
zelf na 2012 ook gedaan. We moeten meer van onderuit werken. Dat is
intensiever, maar het loont op lange termijn. De socialisten
blijven in dit land de grootste familie, tot spijt van wie het
benijdt. Het is niet evident om je verantwoordelijkheid op te nemen
in tijden van economische crisis. Toch zijn de regeringspartijen niet
afgestraft. Dat moet ook meespelen in de onderhandelingen.”

“Zelf ben ik altijd
voorstander geweest van een brede linkse samenwerking. We delen
dezelfde idealen. De komende jaren moet die linkse samenwerking
intensiever worden. Vertrouwen is essentieel om constructief te
kunnen samenwerken. Daar moeten we dus aan werken. Ik wil opbouwen.
Er zullen altijd hindernissen op de weg zijn, maar er zijn evenveel
kansen. We mogen niet defaitistisch zijn. Natuurlijk is dat
makkelijker gezegd na de campagne dan wanneer je er middenin zit. De toekomst is er
een van een sterke progressieve beweging. Het kan echt anders. En we
moeten beginnen bij onszelf. Lokaal samenwerken
is uiteraard makkelijker dan op de hogere niveaus, maar laat zo’n
lokaal front dan een voorbeeld of een rolmodel. Samen kunnen we een
verschil maken.”

Ieders stem telt

Beleidsmedewerker Kristel De Vos, mede namens Bert D’Hondt (politiek stafmedewerker Welzijnszorg en Welzijnschakels) en Robert Crivit (stafmedewerker Uit De Marge): “Met het participatief project Ieders stem telt zijn we erin geslaagd de sociale thema’s in het verkiezingsdebat te brengen.”

“Met dit project gaven we aan maatschappelijk kwetsbare groepen een megafoon in aanloop van de verkiezingen. Vele mensen die in moeilijke omstandigheden leven, formuleerden mee beleidsvoorstellen die onontbeerlijk zijn in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting. In aanloop naar de verkiezingen, gingen zij hierover ook het gesprek aan met de politici, en namen deel aan debatten. Hieruit bleek dat de verschillende partijen het eens zijn over het optrekken van de uitkeringen tot boven de Europese armoedegrens. Zijn we dan al zeker van één element van het regeerakkoord…? We houden de verkozenen er zeker aan.”

“Het optrekken van de uitkeringen is een belangrijke stap in de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting. Maar lang niet de enige… Nu Vlaanderen bevoegd wordt voor de kinderbijslag, kunnen we deze selectiever inzetten. Zo kan het armoederisico van gezinnen met kinderen, vooral grote en eenoudergezinnen, aanzienlijk verminderen. Niets houdt hen vandaag nog tegen prioriteit te geven aan de uitvoering van de lang beloofde automatische toekenning van rechten. Ook de noodzakelijke  hervorming van de woonbonus biedt mogelijkheden om werk te maken van de broodnodige ondersteuning en uitbouw van zowel de private als de sociale huurmarkt.”

“Kortom, we roepen de onderhandelaars op, bij de opmaak van de nieuwe regeerakkoorden en de uitvoering ervan, doorgedreven in te zetten op armoedebestrijding. Dit is essentieel willen we iedereen in onze samenleving een volwaardige plek geven. Ze staan echter niet alleen. Het werk van middenveldorganisaties is hierin cruciaal. Sterke, kritische en autonome middenveldorganisaties zijn voor overheden de best denkbare bondgenoten om deze uitdagingen stapsgewijs te realiseren.”

Meyrem Almaci (Groen)

Meyrem Almaci haalde
in Antwerpen met Groen net geen 10 procent. Vooral in het Vlaams
Parlement winnen de Groenen enkele zetels bij. “Een groen eiland in
tsunami van N-VA.”

“De commotie rond
het voorstel van Ringland speelde zeker mee, maar dat was de
concretisering van een dossier waar we al sinds 2000 heel wat energie
in steken: de overkapping van de Ring. Ringland heeft dat thema heel
breed bekendgemaakt.”

“Bij onze groei
speelde zeker mee dat we in het Vlaamse en het federale parlement
consequent enkele thema’s op de agenda zetten: onderwijs, het
optrekken van de uitkeringen boven de armoedegrens, eerlijker
fiscaliteit en werkgelegenheid. Die zaken zijn ook aan bod gekomen in
de campagne.”

“Naast de vreugde
over ons resultaat hebben we wel even in de haren gekrabd toen we de
uitslag zagen. Hoe moeten we verder als land? Het spel van de
coalitievorming begint nu. N-VA vreet het Vlaams Belang op, maar de
traditionele partijen houden stand. In de stad Antwerpen gaat N-VA na
anderhalf jaar besturen wat achteruit.”

“Het stof gaat nu
liggen. Wij blijven vechten voor de dingen waarin we geloven en
trekken ons op aan het feit dat we een groen eiland zijn in de
tsunami van N-VA en dat de kiezer midden het verbale geweld toch onze
positieve inspanning beloont. Ik hoop dat we een aantal dingen kunnen
realiseren, zoals een aanpak van de grote ongelijkheid, de
klimaatuitdaging, een andere fiscaliteit, op vlak van onderwijs. Maar
ik heb geen glazen bol.”

“Als Bruno Tobback
zegt dat hij links wil verenigen zoals N-VA dat op rechts doet, hoop
ik dat hij niet hetzelfde bedoelt als N-VA gedaan heeft, namelijk
gewoon autoritair het terrein bezetten. N-VA heeft extreemrechts
leeggezogen en de ex-mandatarissen binnengelijfd. Dat is niet ons
ideaal van samenwerking. Natuurlijk moeten we wel samen het
progressieve gedachtegoed versterken. Dat kan door de hand uit te
steken rond concrete thema’s. De vraag is welke vorm dat zal
aannemen. De groene thema’s komen bij geen enkele partij zo aan bod
als bij ons. Die eigenheid is dus wel echt belangrijk.”

Caroline Copers (Vlaams ABVV)

Caroline Copers van
het Vlaams ABVV is er niet gerust in. “Met een rechtse regering
krijg je sociale onrust.”

“De grootste
partij van Vlaanderen heeft op zijn zachtst gezegd nogal een
eigenzinnige mening over de rol van het middenveld, van vakbonden en
sociaal overleg. N-VA heeft ook een conservatieve sociaaleconomische
agenda. Ik denk niet dat dat voor vakbonden een goede zaak is, nog
veel minder als het lukt om een rechtse coalitie met CD&V of Open
VLD op de been te brengen.”

“CD&V heeft in
de campagne wel enkele expliciete standpunten ingenomen rond de
verdediging van de index en tegen de uitsluiting van werkzoekenden.
Vraag is of zij die hard gaan maken in wat volgt. Belangrijk is ook
dat N-VA niet al te veel stemmen heeft afgesnoept van de traditionele
partijen.”

“De PS doet het
niet slecht. Groen in Vlaanderen scoort. Ecolo gaat achteruit maar
dat heeft te maken met de onhandige manier waarop ze de subsidiëring
van zonnepanelen hebben aangepakt. Bij sp.a krijg je een heel
grillige uitslag. Crombez en Vande Lanotte doen het goed in
West-Vlaanderen. In Antwerpen doet de partij het niet goed. Mensen
lijken dus eerder voor mensen te stemmen dan voor programma’s.”

“SP.A heeft al een
kritische doorlichting aangekondigd. De partij zal een antwoord
moeten vinden op de vraag waarom het wel lukt in West-Vlaanderen en
niet in Antwerpen. SP.A zal ook aansluiting moeten vinden bij
jongeren.”

“Mensen stemmen
soms tegen hun eigenbelang. Het hele middenveld heeft nochtans een
serieuze tand bijgestoken om dat duidelijk te maken tijdens de
campagne. Als N-VA de kans krijgt te reageren zal dat binnen twee
jaar wel duidelijk worden maar dan is de schade helaas geleden.”

“Om een rechtse
coalitie op de been te brengen zal CD&V toch een serieuze bocht
moeten nemen. Bij Open VLD en MR zijn ze zeker niet afkerig van
sommige recepten van N-VA. Misschien wil Reynders de gok wagen als
hij premier mag worden.”

“Maar met een
dergelijke regering die bovendien sociaal overleg negeert, krijg je
wel sociale onrust. De vakbonden zullen mobiliseren. Vraag is of dat
zo’n ideaal scenario is. Maar zelfs bij een klassieke tripartite zal
een zware prijs betaald moeten worden.”

“Wat de PVDA
betreft, is men blijkbaar iets te enthousiast gaan geloven in de
peilingen. Ze hebben het net niet gehaald en dat is jammer. Ik heb net gewaarschuwd dat het niet nuttig
is te stemmen op een partij die de kiesdrempel niet haalt omdat je die stemmen dan kwijt bent. Wat ik nog
jammerder vind is de versnippering. Als je alle progressieve stemmen
bij elkaar telt, gaan we iets vooruit.”

Katrien Partyka (CD&V, Vlaams Parlement)

Katrien Partyka
keert na vier jaar terug naar het parlement. Zij behoort tot de
werknemersvleugel van CD&V, is bestuurslid van het ACW en schepen
in Tienen. Zij maakt zich zorgen over de ieder-voor-zich-mentaliteit.

“Ik schrik niet
van deze uitslag. Het is onrealistisch te denken dat Vlaanderen plots
anders zou stemmen dan de peilingen voorspelden. Als je iets meer
afstand neemt, moet je vaststellen dat dit een trend is in onze
samenleving. Het is bon ton om af te geven op luie Walen en op
profiteurs. Wie weerwerk biedt, wordt afgeschilderd als een
verdediger van profiteurs. Vorig jaar nam iemand mij goedbedoelend
apart: ‘Als je stemmen wil halen, zou je toch beter voor een andere
ploeg supporteren dan het Waalse Standard.’ Dat discours is dus diep
doorgedrongen in onze maatschappij.”

“Het is ieder voor
zich en de solidariteit is ver weg. De oorzaken zijn complex. De
media, de gestegen welvaart, het speelt allemaal een rol. Het is ook
een uitvloeisel van het einde van de verzuiling. De mensen hebben
alleen nog zichzelf als houvast. We moeten ons bezinnen over de
manier waarop we aan politiek doen. De onverdraagzaamheid is soms
grenzeloos. Als schepen van Openbare Werken bots ik op mensen die er
niet tegen kunnen dat de toegang voor hun auto één dag beperkt
wordt. Zo wordt het bijna onmogelijk om nog wegenwerken te doen. Dat
betekent dat je bijna iedereen individueel moet aanspreken om hen te
overtuigen. De vanzelfsprekendheid is weg. Je haalt als politicus
geen legitimiteit meer uit je stemmenaantal. Politici zijn daar niet
op georganiseerd. Onze politieke systemen zijn niet aangepast aan die
nieuwe evoluties.”

“We moeten nieuwe
manieren zoeken om mensen te betrekken. Ik denk dat alle bewegingen
bezig zijn met die vraag. Ik heb daar ook geen pasklaar antwoord op.
We vergeten soms ook dat de kiescampagne boven de hoofden van drie
vierde van de mensen gevoerd wordt. Zaterdag kwam ik nog bij een
groep mensen. ‘Morgen verkiezingen? Pff, daar zijn we nog niet mee
bezig geweest.’ Als politici en Wetstraatwatchers zitten we ook vaak
in een cocon.”

Ferdi De Ville

Ferdi De Ville, professor Politieke Wetenschappen aan de Ugent, heeft oog voor het Europese luik van de verkiezingen. “De
tendens is vrij duidelijk: de EVP van Juncker blijft de grootste,
maar verliest wel 60 zetels. De socialistische fractie blijft
overeind, maar scoort onder de verwachtingen. Het aantal Eurosceptici
neemt toe, maar blijkt al bij en al beperkt.”

“Daarnaast
stellen we vast dat de opkomst laag was, maar niet lager dan bij de
vorige verkiezingen. Het viel dus wel mee met het absenteïsme. Al
stel je in Oost-Europa wel duidelijk meer desinteresse vast dan in
het Westen, met zo’n 15 procent onthouders in Slovakije.”

“We
hebben het over twee democratieën in België, maar in Europa kan je
vragen stellen bij de democratische legitimiteit van de EU in
Oost-Europa, waar er amper interesse is voor Europa. De focus van het
EU-discours ligt voornamelijk op de eurocrisis en op West-Europa.
In
Groot-Brittannië, altijd al een hardliner wat euroscepsis betreft,
is er tenminste een debat over Europa. Dat debat ontbreekt in het
Oosten van Europa.”

“Uiteraard
valt ook het succes van extreem-rechts op. In het bijzonder in
Frankrijk, met de hoge scores van het FN van Marine LePen en in
Griekenland, waar Gouden Dageraad het erg goed deed. Het
succes van het FN is vooral een afstraffing van het beleid van
Hollande en komt niet zozeer voort uit euroscepsis. Bovendien is
Frankrijk historisch gezien niet het verlichte land waarvoor het vaak
wordt aangezien. Dat blijkt ook uit de massale protestacties tegen
het homohuwelijk of de fanatieke anti-abortusbeweging daar.”

“Frankrijk
plooit zich al een tijdje terug op zichzelf, en dat is niet nieuw. Er
zijn heel wat paralellen te trekken tussen het succes van De Gaulle
in de jaren ’60 en dat van LePen nu. Daarnaast
verloor Frankrijk binnen Europa heel wat macht en politiek overwicht
aan Duitsland, wat het land nog introspectiever heeft gemaakt.”

“In
Griekenland werd voor extremen gestemd, wat niet onverwacht is. De
dramatische gevolgen van het Europese beleid hebben een afstraffing
van de traditionele partijen gezorgd, waar extreem-rechts en
extreem-links van profiteren.”

“Heel
veel zal afhangen van welke partijen bij welke fracties zullen
aansluiten. Want daar kan nog heel wat bewegen. Het is ook nog maar
de vraag wie commissievoorzitter wordt. Een
grote coalitie voor EVP en S&D lijkt het meest waarschijnlijk. Er
zijn niet echt veel alternatieven denkbaar. Ik
verwacht in ieder geval een centrum-linkser beleid voor de komende
jaren.

Frederic Vanhauwaert (Netwerk tegen Armoede)

Frederic Vanhauwaert, coördinator van het
Netwerk tegen Armoede, stelt vast dat kiezer de kaarten ingewikkeld
gelegd heeft. “Wij spreken ons niet uit over deze of gene mogelijke
coalitie. Wat het ook moge worden qua coalitie, het wordt sowieso
stevig knokken voor armoedebestrijding.

Anderzijds zijn de verwachtingen wel hoog gespannen
en hoopvol omdat iedereen het eens was om bepaalde uitkeringen
eindelijk boven de armoedegrens te tillen.”

Het
Netwerk tegen Armoede zette in de voorbije campagne immers zwaar in
op een verhoging van alle uitkeringen en inkomens boven de
armoedegrens. “Onze petitie-actie creëerde zeker een politiek
draagvlak  om die verhoging te realiseren. Algemeen wordt nu
erkend dat heel wat uitkeringen (leefloon, werkloosheidsuitkeringen,
laagste pensioenen, invaliditeitsuitkeringen,…) veel te laag zijn
om waardig te kunnen leven. Wij hopen dat de partijen die nu aan zet
zijn hun beloftes op dit vlak waarmaken. Wij blijven mikken op een
onvoorwaardelijke verhoging, want de Europese armoedegrens is nog
altijd maar het absolute minimum om rond te komen.”

Anderzijds
vragen bepaalde
partijen al langer een beperking in de tijd van
werkloosheidsuitkeringen. “In de feiten zijn we al in die richting
opgeschoven. Mensen vallen terug op een inkomen dat onder de
armoedegrens ligt en waar ze onmogelijk waardig kunnen van leven. De
versnelde degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen werd
politiek
verkocht als een activeringsmaatregel. Daarmee
wordt duidelijk hoe bepaalde partijen kijken naar mensen die
vruchteloos naar werk zoeken. Ze willen niet werken. Dus verlagen we
hun uitkering tot een niveau dat ze vanzelf wel in activeringsmodus
gaan. De realiteit is echter anders: mensen met een inkomen onder de
armoedegrens raken nog meer geïsoleerd dan ze al waren. We zullen
alle zeilen bijzetten om partijen te doen inzien dat we met dit soort
maatregelen de problemen enkel gaan vergroten.”

Bogdan Vandenberghe (11.11.11)

Bogdan Vandenberghe, algemeen secretaris
11.11.11, kan momenteel nog niet veel te zeggen. ‘Het is afwachten hoe de onderhandelingen
evolueren. Wat ik wel kan
zeggen is dat het mij verheugt dat de partij die het onverkapte
racisme als voornaamste partijpunt had is afgestraft.’

Ik ben ooit in een
geëngageerde job gestapt door de toenmalige opkomst van het Vlaams
Blok. Dat die partij nu een marginale partij is geworden, dat kan ik
alleen maar positief vinden. De Vlaamse kiezer heeft duidelijk geen
boodschap meer aan de provocaties en het grove racisme van een
figuur als Filip Dewinter met zijn ‘Minder, minder, minder’ en
racistische videogames. Het partijprogramma van het Vlaams Belang is
een democratie onwaardig. Dat kan je van geen enkele andere partij
zeggen.

Dat betekent
uiteraard niet dat het racisme verdwenen is. Alleen dat de
institutionele partij die het harde racisme verkondigde een klap
heeft gekregen.

De politieke puzzel
is moeilijk gelegd. Maar de grote uitdagingen waar we voor staan
kunnen en zullen niet wachten op onze regeringsvorming. De
klimaatverandering (ik denk ook aan de belangrijke klimaattop van
2015), de Noord-Zuidkloof en het geweld in pakweg Centraal-Afrika
zijn belangrijke thema’s die van ons eisen dat we internationaal
aanwezig zijn.

Het klopt dat de
uitslagen in het Franstalige landsgedeelte helemaal anders kleuren.
Toch ben ik van mening dat de bezorgdheden van de mensen dezefde
zijn, ongeacht de landstaal die ze spreken. Dat blijkt ook uit
enquetes. Wij werken prima samen met onze Franstalige evenknie: de
inhoud van onze campagnes is dezelfde, alleen de vorm verschilt soms.”

Philippe Van Parijs (filosoof)

Econoom en filosoof Philippe Van Parijs is professor aan de universiteiten van Louvain-la-Neuve en Harvard. Hij is medewoordvoerder van de Paviagroep, die pleit voor de invoering van een federale kieskring in België.

– De grootste verschuiving is van een partij die zegt “België barst —
en liefst Europa ook” naar een partij die zegt “Het zou kunnen dat
België in 2030 niet meer bestaat, maar alleen als Europa sterker
wordt”. Dit kan niet betreurd worden door iemand die gelooft dat we
samen, op het juiste niveau, faire en efficiënte beslissingen moeten
nemen.

– Het talent en het discours die optimaal zijn om verkiezingen te
winnen, vooral met gescheiden electoraten, zijn niet optimaal om
nadien een wijze te vinden om samen te regeren.

– Volgende stap? Iets in het verlengde van het filmpje van Bart De
Wever voor de Franstaligen? Een voorstel dat echt verdedigd kan worden
als zijnde in het voordeel van alle drie gewesten. Probleem: na jaren
vijandige uitspraken is het wantrouwen groot. Het zal veel empathie en
respect vergen voor het standpunt voor de andere om tot iets te komen.
Indien dit niet aanwezig is, kan het opnieuw zeer lang duren.
Onaanvaardbaar lang.

– Vijf jaar tot de volgende federale en regionale verkiezing: dat
biedt ruimte om moedige compromissen te maken die voor iedereen
belangrijk zijn op lange termijn.

– Vijf jaar is ook heel lang voor dat de burger opnieuw het woord
krijgt. De rol van de civil society, van een actief middenveld, zal
daarom belangrijker zijn dan ooit.

Patrick Develtere (ACW)

Patrick Develtere, voorzitter van de
christelijke arbeidersbeweging ACW, vindt dat we ons geen
onderhandelingsmarathon kunnen permitteren. Op Vlaams niveau hoopt hij
dat de nieuwe regering het middenveld niet buitenspel zet.

“Als sociale
beweging hopen we dat de manier waarop politici met elkaar zijn
omgegaan nu vervangen wordt door luisterbereidheid. Er is tijdens de
campagne veel geroepen, het ging er lawaaierig en agressief aan toe.
De politiek zou een rolmodel moeten zijn voor de samenleving en dat
impliceert naar elkaar luisteren. Dat is de enige manier om door het
zware werk te geraken. Want makkelijk wordt het niet.”

“De standpunten liggen erg ver uit elkaar. Er moet een common
ground gevonden worden op korte termijn. Er is een bekwame architect
en bruggenbouwer nodig die goed is in groepsdynamiek. Rekenkunde is
geen regeringskunde. We kunnen ons niet opnieuw een lange
onderhandelingsmarathon permitteren.”

“De koppeling
tussen het federale en de andere niveaus is van groot belang. Het federale niveau
is primordiaal. Daar liggen de sleutels van ons model: de sociale
zekerheid, het sociaal overleg, de fiscaliteit.”

“Als we er niet in
slagen daar snel vooruitgang te boeken, dan schept dat veel
onzekerheid en verliest Belgie heel wat credibiliteit bij het IMF, de
Centrale Bank, de ratingbureaus, …”

“Het Vlaamse
niveau krijgt 16,9 miljard extra middelen dankzij de zesde
staatshervorming, dus ook daar liggen een aantal essentiële
sleutels. Als
middenveldbeweging vinden wij dat niet alles door de staat of de
markt kan gedaan worden en dat er een belangrijke rol is weggelegd
voor het maatschappelijk middenveld. Het maatschappelijk middenveld
is een belangrijke brug tussen de verkiezingen.”

“Steeds meer
mensen brengen geen stem uit en participeren niet aan de actieve
democratie. Mensen moeten kansen krijgen om meningen te delen, in
dialoog te gaan en te participeren. Daarvoor is het middenveld
onontbeerlijk.”