Opinie, Nieuws, Milieu, Samenleving -

Leven zonder soja, leven zonder Monsanto?

Argentinië is de derde producent van soja geworden. De voorbije twee decennia nam de oppervlakte om soja te telen met 50 procent toe en het rendement per hectare met 30 procent. Maar er is wel acht keer meer gif gesproeid, hele dorpen worden ziek. En in Malvinas wil het Amerikaanse biotechnologiebedrijf Monsanto de grootste fabriek voor transgeen maïszaaigoed in Zuid-Amerika bouwen.

zaterdag 24 mei 2014 09:32
Spread the love

Kunnen we zonder soja leven? Die vraag stelt de Argentijnse editie van
Le Monde Diplomatique deze maand. Het blad stelde een dossier samen met drie
artikels over soja. Is de aanleiding soms de Wereldactiedag tegen Monsanto op
24 mei? In dat geval bewijst ‘El Diplo’ een dienst aan Monsanto; hij maakt
het ook moeilijker om de rol van Monsanto in de sojateelt te begrijpen. Het
dossier is namelijk onevenwichtig.

Het hoofdartikel is geschreven door de economist
Claudio Scaletta. Hij legt uit dat de landbouwsector in Argentinië reageerde op
de wereldvraag naar proteïnen. Daardoor kende de sojaproductie een enorme
expansie. Argentinië is de derde producent van soja geworden. Die transformatie was al een tijd bezig toen in 1996 voor het eerst
genetisch gemodificeerde soja werd gebruikt. Monsanto heeft deze ‘transgene
soort’ gefabriceerd. Monsanto maakt ook de onkruidverdelger Roundup, waarvan
glifosaat de actieve substantie is. Karakteristiek aan de transgene soja
van Monsanto is dat ze immuun is voor de Roundup van Monsanto. Sproei je
Roundup, dan gaat het onkruid dood maar de soja groeit voort.

Scaletta wijst op een paradox. Wie geen transgene soja zaait,
zou namelijk méér herbiciden moeten sproeien, terwijl er voor velden mèt
transgene soja maar één herbicide gesproeid moet worden, namelijk glifosaat.
Mèt transgene soja zou er dus minder van dat giftig spul gesproeid moeten
worden. Maar, ‘lamentablemente’ zoals men in Argentinië zegt, pakt het in de
werkelijkheid compleet anders uit. En dat vermeldt Scaletta niet.

Alle (!) in Argentinië geteelde soja is nu genetisch gemodificeerd. De
voorbije twee decennia nam de oppervlakte om soja te telen met 50 procent toe
en het rendement per hectare met 30 procent. Maar er is wel acht keer meer gif
gesproeid: 858 procent méér, dat is het cijfer dat onderzoekers van de
Medische Faculteit van de Universidad Nacional de Cordoba berekenden. Daarvoor
zijn er verscheidene verklaringen. De boeren zouden bijvoorbeeld meer sproeien
dan de aangewezen doses. Een andere verklaring is dat er met de tijd ook
onkruid resistent is geworden voor het glifosaat. Om nu al het onkruid in de
sojavelden uit te roeien, moet er dus méér gif gespoten worden. Dat heeft
dramatische gevolgen voor de mensen die naast de besproeide velden wonen.

Het blijkt dat het massale gebruik van de sproeimiddelen de gezondheid
van die mensen aantast. Hele dorpen worden ziek. Het aantal kankers ligt er
veel hoger dan elders in Argentinië. Dat geldt ook voor aandoeningen van het
zenuwstelsel, allergieën, astma, huidziekten enzovoort. In Argentinië staan
deze dorpen bekend als pueblos fumigados, ‘vergaste dorpen’ zo men wil.

Het leven van Esther Quispe, Lucas Vaca en honderden andere inwoners van Malvinas Argentinas veranderde radicaal in juni 2012. De Argentijnse presidente Cristina Fernández de Kirchner kondigde trots de komst van een fabriek van Monsanto aan. Het Amerikaanse biotechnologiebedrijf wil in Malvinas de grootste fabriek voor transgeen maïszaaigoed in Zuid-Amerika bouwen. (Reportage binnenkort op DeWereldMorgen.be)

Bronnen :

– Claudio Scaletta, Ese yuyo. Pros y contras
del cultivo estrella, in: Dossier ¿Podemos vivir sin soja? Le Monde
Diplomatique, Buenos Aires, mei 2014

El consumo de agrotoxicos en Argentina aumenta continuamente, Faculteit
Geneeskunde, Universidad Nacional de Cordoba, juni 2013 

– Who benefits from gm crops? An industry built on myths, Friends of the Earth
International, april 2014




Deze reportage is gerealiseerd met de steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!